Kapitulli 40: Ngulmimi i shenjtorëve (të qëndruarit i krishterë)

Ngulmimi i Shenjtorëve (Të mbetesh i krishterë)

A munden të krishterët e vërtetë të humbasin shpëtimin e tyre? Nga ta dimë nëse jemi me të vërtetë të rilindur?

SHPJEGIME DHE BAZA NGA SHKRIMET

Diskutimi ynë i mëparshëm ka trajtuar shumë aspekte të shpëtimit të plotë që Krishti ka fituar për ne dhe të cilat Fryma e Shenjtë tani i zbaton tek ne. Por nga ta dimë që ne do të vazhdojmë të jemi të krishterë për sa kohë të jemi gjallë? A ka ndonjë gjë që nuk do të na lejojë të largohemi prej Krishtit, ndonjë gjë e cila të garantojë se do të mbetemi të krishterë derisa të vdesim e që faktikisht do të jetojmë me Perëndinë në qiell përgjithnjë? Ose, a është e mundur që ne të largohemi nga Krishti e të humbasim bekimet e shpëtimit tonë? Tema e ngulmimit të shenjtorëve flet për këtë çështje. Ngulmimi i shenjtorëve do të thotë që të tërë ata të cilët me të vërtetë janë rilindur, do të mbahen nga fuqia e Perëndisë e do të ngulmojnë si të krishterë deri në fund të jetës së tyre, dhe se vetëm ata të cilët ngulmojnë deri në fund janë rilindur me të vërtetë.

Ky përkufizim ka dy pjesë. Ai tregon së pari se atyre të cilët janë vërtetë të rilindur, u jepen garanci, sepse kjo i kujton ata që fuqia e Perëndisë do t’i mbajë të krishterë derisa ata të vdesin, dhe se ata padyshim që do të jetojnë me Krishtin përgjithnjë në parajsë. Nga ana tjetër, gjysma tjetër e përkufizimit e bën të qartë se vazhdimi në jetën e krishterë është një prej provave që një person është me të vërtetë i rilindur. Është e rëndësishme që këtë aspekt të doktrinës ta mbajmë mend gjithashtu, se mos përndryshe garanci të rreme u jepen njerëzve të cilët tek e fundit nuk kanë qenë kurrë me të vërtetë besimtarë.

Duhet vërejtur se kjo çështje është një nga të cilat të krishterët ungjillorë kanë patur prej shumë kohësh mosmarrëveshje të theksuara. Shumë prej atyre që janë përbrenda traditës Ueslejane/Arminiane kanë besuar se është e mundur për dikë i cili është me të vërtetë i rilindur që të humbasë shpëtimin e tij apo të saj, ndërkohë që të krishterët e reformuar kanë besuar se kjo nuk është e mundur për dikë që është me të vërtetë i rilindur.^[144]1 Pjesa më e madhe e Baptistëve kanë ndjekur traditën e Reformuar në këtë pikë; sidoqoftë, ata shpesh herë kanë përdorur termin “siguri e përjetshme” apo “siguria e përjetshme e besimtarit” e jo termin “ngulmimi i shenjtorëve. “

A. Të tërë ata të cilët janë me të vërtetë të rilindur, do të ngulmojnë deri në fund

Ka shumë pasazhe të cilat na mësojnë se ata të cilët janë me të vërtetë të rilindur, të cilët janë të krishterë të mirëfilltë, do të vazhdojnë në jetën e krishterë derisa të vdesin, e pastaj do të shkojnë për të qenë me Krishtin në qiell. Jezusi thotë:

Unë kam zbritur prej qiellit jo për të bërë vullnetin tim, por vullnetin e atij që më ka dërguar. Por ky është vullneti i Atit që më ka dërguar: që unë të mos humbas asgjë prej të gjithave që ai më ka dhënë, por t'i ringjall në ditën e fundit. Ky, pra, është vullneti i atij që më ka dërguar: që kushdo që sheh Birin dhe beson në të, të ketë jetë të përjetshme; dhe unë do ta ngjall atë në ditën e fundit. (Gjoni 6:38–40)

Këtu, Jezusi thotë se të tërë ata të cilët besojnë tek Ai, do të kenë jetë të përjetshme. Ai thotë se Ai do ta ngjallë atë person në ditën e fundit, e cila, në këtë kontekst të besimit tek Biri dhe në patjen e jetës së përjetshme, është e qartë se do të thotë se Jezusi do ta ngjallë atë person në jetë të përjetshme me Të (jo thjesht do ta ringjallë për t’u gjykuar e për t’u dënuar). Duket e vështirë të shmangim përfundimin që të tërë ata të cilët me të vërtetë besojnë në Krishtin, do të mbeten të krishterë deri në ditën e ringjalljes përfundimtare në bekimet e jetës në praninë e Perëndisë.^[145]2 Për më tepër, ky tekst thekson faktin që Jezusi bën vullnetin e Atit, që është se Ai nuk duhet të “humbas asgjë prej të gjithave që ai më ka dhënë” (Gjoni 6:39). Edhe një herë, ata që i jepen Birit nga Ati, nuk do të humbasin.

Një pasazh tjetër i cili thekson këtë të vërtetë, është “Gjoni” 10:27–29, në të cilin Jezusi thotë:

Delet e mia e dëgjojnë zërin tim, dhe unë i njoh dhe më ndjekin; dhe unë u jap atyre jetë të përjetshme dhe nuk do të humbasin aspak, përjetë, dhe askush nuk do t'i rrëmbejë nga dora ime. Ati im, që m'i ka dhënë, është më i madh se të gjithë; dhe askush nuk mund t'i rrëmbejë nga dora e Atit tim.

Këtu Jezusi thotë se ata të cilët e ndjekin Atë, ata të cilët janë delet e Tij, atyre u është dhënë jetë e përjetshme. Ai thotë më tej se “askush nuk mund t'i rrëmbejë nga dora” (v. 28). Tani, disa kanë kundërshtuar ndaj kësaj duke thënë se edhe pse askush nuk mund t’i heqë të krishterët nga dora e Krishtit, ne mundet ta heqim veten nga dora e Krishtit. Por kjo duket se nuk është gjë tjetër veç një stërhollimi pedant i fjalëve të përdorura duke shtruar pyetjen: a përfshin gjithashtu “askush” personin i cili është në duar të Krishtit? Për më tepër, ne e dimë se zemra jonë është larg së qenurit e besueshme. Për rrjedhojë, nëse do të mbetej mundësia që ne mund ta largojmë veten nga dora e Krishtit, ky pasazh si zor se do të na jepte sigurinë të cilën Jezusi synonte të na jepte përmes tij.

Por, më e rëndësishme është se fraza më e fortë në këtë pasazh është “nuk do të humbasin aspak” (v. 28). Ndërtimi greqisht (οὐ μή plus aoristen lidhore) ka veçanërisht forcë theksuese dhe në mënyrë më të shkoqitur mund të përkthehet: “dhe ata padyshim që nuk do të humbasin përgjithnjë.” Kjo thekson se ata të cilët janë “delet” e Jezusit dhe të cilët e ndjekin Atë, dhe atyre të cilëve Ai u ka dhënë jetë të përjetshme, nuk do ta humbasin kurrë shpëtimin e tyre e as do të ndahen prej Krishtit—ata “nuk do të humbasin aspak.”^[146]3

Ka një sërë pasazhesh të tjerë të cilët thonë se ata të cilët besojnë, kanë “jetë të përjetshme.” Një shembull i kësaj është “Gjoni” 3:36: “Ai që beson në Birin ka jetë të përjetshme” (kr. gjithashtu Gjoni 5:24; 6:47; 10:28; 1 Gjonit 5:13). Tani, nëse kjo është me të vërtetë jetë e përjetshme që besimtarët kanë, atëherë ajo është jetë e cila zgjat përgjithnjë me Perëndinë. Është një dhuratë e Perëndisë që vjen me shpëtimin (është vënë në kontrast me dënimin si dhe gjykimin e përjetshëm tek “Gjoni” 3:16–17, 36; 10:28). Arminianët kanë kundërshtuar duke thënë se “jeta e përjetshme” është thjesht një jetë cilësore, një lloj jete në marrëdhënie me Perëndinë, të cilën dikush mund ta ketë për një kohë e pastaj ta humbasë, por ky kundërshtim nuk duket bindës duke patur parasysh nuancën e qartë të kohës së pafundme që nënkuptohet në mbiemrin i përjetshëm (Gr. αἰώνιος (G173) “i përjetshëm, pa fund”).^[147]4 Padyshim që kjo jetë ka një cilësi të veçantë, por theksi që vihet tek mbiemri i përjetshëm, është tek fakti se ai është e kundërta e vdekjes; është e kundërta e gjykimit dhe e ndarjes nga Perëndia; është jetë që vazhdon përgjithnjë në praninë e Perëndisë, dhe ai i cili beson tek Biri, ka “jetë të përjetshme” (Gjoni 3:36).

Prova në shkrimet e Palit si dhe tek letrat e tjera të Besëlidhjes së Re, tregojnë gjithashtu se ata të cilët janë me të vërtetë të rilindur, do të ngulmojnë deri në fund. Nuk mbetet “asnjë dënim për ata që janë në Krishtin Jezus” (Rom. 8:1); për rrjedhojë do të ishte e padrejtë për Perëndinë që t’u jepte ndonjë lloj ndëshkimi të përjetshëm ndaj atyre të cilët janë të krishterë—për ta nuk mbetet më dënim, sepse i tërë ndëshkimi për mëkatet e tyre është paguar.

Pastaj, tek “Romakëve” 8:30, Pali thekson lidhjen e qartë mes qëllimeve të përjetshme të Perëndisë në paracaktimin dhe në kryerjen e atyre qëllimeve në jetë, së bashku me realizimin e Tij përfundimtar të atyre qëllimeve në “përlëvdim” apo në dhënien e trupave përfundimtarë të ringjallur ndaj atyre të cilët Ai i ka bashkuar me Krishtin: “Por ata që i paracaktoi, ata ai edhe i thirri; dhe ata që i thirri, ata ai edhe i drejtësoi; dhe ata që i drejtësoi, ata ai edhe i përlëvdoi.” Këtu Pali shikon ngjarjen e ardhshme të përlëvdimit si një siguri në qëllimin e përcaktuar të Perëndisë që ai mund të flasë për të a thua se është e realizuar tashmë (“ai edhe i përlëvdoi”). Kjo vlen të thuhet për të tërë ata të cilët janë thirrur dhe drejtësuar, d.m.th. për të tërë ata të cilët me të vërtetë janë bërë të krishterë.

Prova të mëtejshme që Perëndia i mban ata të cilët janë rilindur të sigurt për përjetësinë, është “vula” që Perëndia na vë. Kjo “vulë” është Fryma e Shenjtë përbrenda nesh, që gjithashtu vepron si “garancia” që Perëndia jep se ne do të marrim trashëgiminë që na është premtuar: “Në të edhe ju, pasi e dëgjuat fjalën e së vërtetës, ungjillin e shpëtimit tuaj dhe, pasi besuat, u vulosët me Frymën e Shenjtë të premtimit, i cili është kapari i trashëgimisë sonë, për shpengimin e pronës së fituar, për lëvdimin e lavdisë së tij” (Efe. 1:13–14). Fjala greqisht e përkthyer “garanci” në këtë pasazh (ἀρραβών, G775) është një term ligjor dhe komercial që ka kuptimin “këst i parë, depozitë, pagesa bazë, garanci” dhe tregon “një pagesë e cila e detyron palën kontraktuese për të bërë pagesa të mëtejshme.”^[148]5 Kur Perëndia na dha Frymën e Shenjtë përbrenda, Ai u zotua të na jepte gjithashtu të tëra bekimet e mëtejshme të jetës së përjetshme si dhe një shpërblim të madh në qiell me Të. Kjo është arsyeja përse Pali mund të thotë se Fryma e Shenjtë është “kapari i trashëgimisë sonë, për shpengimin e pronës së fituar” (Efe. 1:14). Të tërë ata të cilët e kanë Frymën e Shenjtë përbrenda tyre, të tërë ata të cilët janë me të vërtetë të rilindur, kanë premtimin e pandryshuar të Perëndisë si dhe garancinë se trashëgimia e jetës së përjetshme në qiell padyshim që do të jetë e tyre. Besnikëria e vetë Perëndisë është zotuar për ta shkaktuar atë.^[149]6

Një shembull tjetër i sigurisë që besimtarët do të ngulmojnë deri në fund, gjendet tek deklarata e Palit drejtuar Filipianëve: “duke qenë i bindur për këtë, se ai që nisi një vepër të mirë në ju, do ta përfundojë deri në ditën e Jezu Krishtit” (Fil. 1:6). Është e vërtetë që fjala “ju” këtu është në shumës (Gr. ὑμᾶς, ngaσύ, G5148), dhe kësisoj ai është duke iu referuar të krishterëve në përgjithësi në kishën e Filipisë, por ai është ende duke folur për besimtarë specifikë të cilëve po u shkruan, dhe po u thotë se vepra e mirë e Perëndisë e cila filloi tek ta, do të vazhdojë e do të realizohet në ditën që Krishti do të kthehet.^[150]7 Pjetri u thotë lexuesve të tij se ata janë ata “që nga fuqia e Perëndisë me anë të besimit jeni të ruajtur, për shpëtimin që është gati për t'u zbuluar në kohën e fundit” (1 Pjetrit 1:5). Fjala ruajtur (Gr. φρουρέω, G5864) mund të ketë kuptimin edhe të “ruaj që të mos arratiset” edhe “mbrojtje nga një sulm,” dhe ndoshta të dyja llojet e mbrojtjes janë synuar të tregohen këtu: Perëndia është duke i mos i lënë besimtarët të arratisen prej mbretërisë së Tij, dhe Ai është duke i mbrojtur ata nga sulmet e jashtme.

Pjesorja e kohës së tashme që Pjetri përdor, jep kuptimin: “Ju jeni duke u ruajtur në mënyrë të pandërprerë.”^[151]8 Ai thekson që kjo është nëpërmjet fuqisë së Perëndisë. Megjithëkëtë, fuqia e Perëndia nuk punon veçmas besimit personal të atyre që ruhen, por përmes besimit të tyre. (“Besimi,” πίστις (G4411) është rregullisht një veprimtari personale e besimtarëve individualë në letrat e Pjetrit; shiko“1 Pjetrit” 1:7, 9, 21; 5:9; “2 Pjetrit” 1:1, 5; dhe rëndom në Besëlidhjen e Re.) Shembujt paralelë të punës së Perëndisë “përmes” dikujt apo diçkaje në shkrimet e Pjetrit (“1 Pjetrit” 1:3, 23: “2 Pjetrit” 1:4, dhe me shumë mundësi edhe“1 Pjetrit” 1:12; 2:14; 3:1) sugjerojnë që besimi apo mirëbesimi personal i besimtarit në Perëndinë, është mënyra që Perëndia përdor për ta ruajtur popullin e Tij. Kësisoj ai mund të japë kuptimin e vargut duke thënë se “Perëndia, në mënyrë të pandërprerë është duke përdorur fuqinë e Tij për të mbrojtur popullin e Tij nëpërmjet besimit të tyre,” një deklaratë kjo e cila duket se nënkupton që fuqia e Perëndisë në fakt energjizon dhe në mënyrë të vazhdueshme ushqen besimin individual të personit.^[152]9

Kjo ruajtje nuk është për një qëllim të përkohshëm por për një shpëtim të gatshëm për t’u zbuluar në kohën e fundit. “Shpëtimin” është përdorur këtu jo për drejtësimin e kaluar apo për shenjtërimin e tashëm (po të flasim në kategori teologjike) por për zotërimin e plotë në të ardhmen të të tërë bekimeve të shpengimit tonë—për plotësimin përfundimtar e të plotë të shpëtimit tonë (kr. Rom. 13:11; 1 Pjetrit 2:2). Paçka se tashmë të përgatitur apo “gati,” nuk do të “zbulohet” nga Perëndia ndaj njerëzimit në përgjithësi deri në “kohën e fundit,” në kohën e gjykimit përfundimtar.

Kjo frazë e fundit, e bën të vështirë, për të mos thënë të pamundur të shikosh ndonjë fund të veprimtarisë mbrojtëse të Perëndisë. Nëse ruajtja prej Perëndisë ka për qëllim mbrojtjen e besimtarëve derisa ata të marrin shpëtimin e tyre të plotë qiellor, atëherë nuk është e gabuar që të dalësh në përfundimin se Perëndia do të realizojë atë qëllim dhe ata në fakt do të arrijnë atë shpëtim përfundimtar. Si përfundim, arritja prej tyre e shpëtimit përfundimtar, varet nga fuqia e Perëndisë. Gjithsesi, fuqia e Perëndisë vazhdimisht punon “nëpërmjet” besimit të tyre. A dëshirojnë ata të dinë nëse Perëndia është duke i ruajtur apo jo? Po qe se ata vazhdojnë t’i besojnë Perëndisë nëpërmjet Krishtit, Perëndia është duke punuar dhe duke i ruajtur ata, dhe Ai duhet falënderuar.

Ky theksim mbi ruajtjen që Perëndia bën në ndërthurje me besimin tonë, siguron një kalim të natyrshëm tek gjysma e dytë e doktrinës së ngulmimit.

B. Vetëm ata të cilët ngulmojnë deri në fund janë rilindur me të vërtetë

Ndërkohë që Shkrimi në mënyrë të përsëritur thekson që ata të cilët janë vërtetë të rilindur, do të ngulmojnë deri në fund e padyshim që do të kenë jetë të përjetshme në qiell me Perëndinë, ka edhe pasazhe të tjerë të cilët flasin për domosdoshmërinë e vazhdimit me besim përgjatë gjithë jetës. Ato na bëjnë të kuptojmë se ajo që Pjetri tha tek “1 Pjetrit” 1:5 është e vërtetë, konkretisht, që Perëndia nuk na ruan jashtë besimit tonë, por vetëm duke punuar përmes besimit tonë në mënyrë që Ai na fuqizon që të vazhdojmë të besojmë në Të. Kësisoj, ata të cilët vazhdojnë të besojnë në Krishtin, fitojnë siguri që Perëndia është duke punuar në ta, dhe se është duke i ruajtur ata.

Një shembull i këtij lloji pasazhi, është “Gjoni” 8:31–32: “Atëherë Jezusi u tha judenjve që besuan në të: «Nëse do të qëndroni në fjalën time, jeni me të vërtetë dishepujt e mi; do ta njihni të vërtetën dhe e vërteta do t'ju bëjë të lirë”’ Jezusi këtu është duke dhënë një paralajmërim që një provë e besimit të mirëfilltë është vazhdimi në fjalën e Tij, që do të thotë të vazhdosh të besosh atë që Ai thotë dhe të jetosh një jetë në bindje ndaj urdhëresave të Tij. Në mënyrë të ngjashme, Jezusi thotë: “kush do të durojë deri në fund, do të shpëtohet” (Mat. 10:22), si një mënyrë paralajmërimi të njerëzve që të mos skandalizohen në kohë përndjekjesh.

Pali u thotë të krishterëve kolosianë që Krishti i ka pajtuar ata me Perëndinë, “që t'ju paraqesë përpara vetes së tij të shenjtë, të patëmetë dhe të paqortueshëm, në qoftë se qëndroni në besim të themeluar dhe të patundur dhe të mos luani nga shpresa e ungjillit, që ju keni dëgjuar” (Kol. 1:22–23). Është e natyrshme që Pali si dhe shkruesit e tjerë të Besëlidhjes së Re të flitnin në këtë mënyrë, sepse ata janë duke iu adresuar grupeve të njerëzve të cilët shpallin se janë të krishterë, pa qenë në gjendje që të dinë gjendjen aktuale të zemrës së çdo personi. Mund të ketë patur njerëz në Kolose të cilët janë bashkuar në përbashkësinë e kishës dhe ndoshta edhe kanë shpallur se kanë patur besim në Krishtin e që janë pagëzuar në anëtarësinë e kishës, por të cilët asnjëherë nuk kishin besim të vërtetë shpëtues. Si duhet që Pali t’i dallojë njerëz të tillë nga besimtarët e vërtetë? Si mund të shmangë ai dhënien ndaj tyre të garancive të rreme, garanci që ata do të shpëtohen përjetësisht kur në fakt nuk do të shpëtohen po qe se nuk vijnë në pendesë dhe besim të vërtetë? Pali e di se ata, besimi i të cilëve nuk është real, si përfundim do të skandalizohen nga pjesëmarrja në bashkësinë e kishës. Për rrjedhojë, ai u thotë lexuesve të vet që si përfundim ata do të shpëtohen, “në qoftë se qëndroni në besim” (Kol. 1:23). Ata të cilët në këtë mënyrë vazhdojnë që të tregojnë se janë besimtarë të mirëfilltë. Por ata të cilët nuk vazhdojnë në besim, tregojnë se në zemrat e tyre pikë së pari nuk ka patur besim të mirëfilltë.

Një theksim i ngjashëm shikohet tek “Hebrenjve” 3:14: “Sepse ne jemi bërë pjesëtarë të Krishtit, në mbajtshim fort deri në fund fillimin e besimit.” Ky varg siguron një pikëpamje të shkëlqyer mbi doktrinën e ngulmimit. Nga ta dimë nëse “jemi bërë pjesëtarë të Krishtit”? Nga ta dimë nëse ky bashkim me Krishtin na ka ndodhur dikur në të kaluarën?^[153]10 Një mënyrë se si ne e dimë se kemi një besim të mirëfilltë në Krishtin, është nëse vazhdojmë në besim deri në fund të jetës tonë.

Vëmendja ndaj kontekstit të “Hebrenjve” 3:14 nuk do të na lërë t’i përdorim këto pasazhe si dhe të tjerat e ngjashëm, në një mënyrë të papërshtatshme nga ana pastorale. Ne duhet të mbajmë mend se ka edhe prova të tjera gjetiu në Shkrim të cilat u japin të krishterëve sigurinë e shpëtimit,^[154]11 kështu që ne nuk duhet të mendojmë se ajo siguri që ne i takojmë Krishtit është e pamundur për t’u arritur derisa të vdesim. Sidoqoftë, vazhdimi në besim është mënyra e vetme e sigurisë e cila përmendet këtu nga autori i “Hebrenjve”. Ai e përmend këtë për t’i paralajmëruar dëgjuesit e tij që ata nuk duhet të skandalizohen nga Krishti, për shkak se ai po shkruan për një situatë ku një paralajmërim i tillë është i nevojshëm. Fillimi i atij seksioni, vetëm dy vargje më lart, thotë: “Vini re, vëllezër, se mos ndonjë nga ju ka zemër të ligë mosbesimi, që të largohet nga Perëndia i gjallë” (Heb. 3:12). Në fakt, në të tëra këto pasazhe ku vazhdimi i besimit në Krishtin deri në fund të jetës tonë është përmendur si një tregues i besimit tonë të mirëfilltë, qëllimi nuk është kurrë për t’i bërë ata të cilët janë tani duke i besuar Krishtit të shqetësohen se dikur në të ardhmen ata mund të skandalizohen (dhe ne nuk duhet t’i përdorim kurrë këto pasazhe në atë mënyrë, sepse kjo do të thoshte të jepje një shkak të gabuar për t’u shqetësuar në një mënyrë që Shkrimi nuk e synon). Përkundrazi, qëllimi është gjithnjë që të paralajmërojmë ata të cilët po mendojnë që janë duke u skandalizuar apo që janë skandalizuar tashmë, se nëse ata e bëjnë këtë, ky është një tregues i fortë se ata nuk janë shpëtuar kurrë pikë së pari. Kësisoj, domosdoshmëria e vazhdimit në besim duhet përdorur thjesht si paralajmërim kundër skandalizimit, një paralajmërim ky që ata të cilët skandalizohen, tregojnë se besimi i tyre nuk qe kurrë real.

Gjoni qartësisht deklaron se kur njerëzit skandalizohen nga bashkësia me kishën dhe nga besimi në Krishtin, ata në këtë mënyrë tregojnë se besimi i tyre nuk qe real pikë së pari dhe se ata nuk qenë kurrë pjesë e trupit të vërtetë të Krishtit. Duke folur për njerëz të cilët janë larguar nga përbashkësia e besimtarëve, Gjoni thotë: “Prej nesh dolën, por nuk ishin prej nesh, sepse, po të ishin prej nesh, do të kishin qëndruar me ne; por kjo ndodhi që të dalë se nuk janë të gjithë prej nesh” (1 Gjonit 2:19). Gjoni thotë se ata të cilët janë larguar, e treguan me anë të veprimeve të tyre që ata “nuk ishin prej nesh —se ata nuk ishin me të vërtetë të rilindur.

C. Ata të cilët në fund skandalizohen mund të japin shumë shenja të jashtme të kthimit në besim

A është gjithnjë e qartë se cilët janë ata në kishë të cilët kanë një besim të mirëfilltë shpëtues dhe cilët kanë vetëm një bindje intelektuale për të vërtetën e ungjillit, por jo një besim të mirëfilltë në zemrat e tyre? Kjo nuk është gjithnjë e lehtë për t’u dalluar, dhe Shkrimi përmend në disa vende që jobesimtarët në përbashkësi me kishën e dukshme, mund të japin disa shenja të jashtme apo tregues që i bëjnë ata të duken apo të tingëllojnë si besimtarë të mirëfilltë. Për shembull Juda, i cili e tradhtoi Krishtin, duhet të ketë vepruar pothuajse ekzaktësisht si dishepujt e tjerë gjatë tre viteve që qe me Jezusin. Kaq bindës ishte konformiteti i tij me modelin e sjelljes së dishepujve të tjerë, saqë në fund të tre viteve të shërbesës së Jezusit, kur Ai tha se njëri prej dishepujve të Tij do ta tradhtonte, ata nuk është se u kthyen të gjithë me dyshim nga Juda, por përkundrazi “secili prej tyre filloi të thotë: «Mos jam unë, Zot?”’ (Mat. 26:22; kr. Marku 14:19; Luka 22:23; Gjoni 13:22). Gjithsesi, Jezusi Vetë e dinte se në zemrën e Judës nuk kishte besim të mirëfilltë, për shkak se në një pikë ai tha: “A nuk ju kam zgjedhur unë ju të Dymbëdhjetët? Dhe një prej jush është një djall?” (Gjoni 6:70). Gjoni më vonë shkroi në ungjillin e tij se “Jezusi e dinte që nga fillimi cilët ishin ata që nuk besonin, dhe cili ishte ai, që do ta tradhtonte” (Gjoni 6:64). Ndërsa dishepujt vetë nuk e dinin.

Pali flet gjithashtu për “vëllezërit e rremë, që kishin hyrë tinëz” (Gal. 2:4), dhe thotë se në udhëtimet e Tij, ai kishte qenë në “rreziqe midis vëllezërve të rremë” (2 Kor. 11:26). Ai gjithashtu thotë se shërbëtorët e Satanit “shndërrohen në shërbyes të drejtësisë” (2 Kor. 11:15). Kjo nuk do të thotë se të tërë jobesimtarët në kishë të cilët gjithsesi japin ndonjë shenjë të kthimit të vërtetë në besim, janë shërbëtorë të Satanit apo se në fshehtësi janë duke minuar punën e kishës, sepse disa mund të jenë në proces shqyrtimi të deklaratave të ungjillit e duke lëvizur drejt besimit real, të tjerë mund të kenë dëgjuar vetëm një shpjegim të pamjaftueshëm të mesazhit të ungjillit, ndërsa të tjerë mund të mos kenë rënë nën bindjen e mirëfilltë të Frymës së Shenjtë ende. Por, deklaratat e Palit vërtetë që nënkuptojnë se disa jobesimtarë në kishë do të jenë vëllezër dhe motra të rremë të dërguar për të përçarë përbashkësinë ndërsa të tjerë do të jenë thjesht jobesimtarë të cilët si përfundim do të vijnë në një besim të mirëfilltë shpëtues. Sido që të jetë, në të dyja rastet, ata japin një sërë shenjash të jashtme që i bëjnë ato të duken si besimtarë të mirëfilltë.

Këtë e shikojmë edhe në deklaratën e Jezusit rreth asaj që do të ndodhë në gjykimin e madh:

Jo kushdo që më thotë: “Zot, Zot' do të hyjë në mbretërinë e qiejve; por ai që bën vullnetin e Atit tim, që është në qiej. Shumë do të më thonë në atë ditë: ‘Zot, Zot, a nuk profetizuam në emrin tënd dhe i dëbuam demonët në emrin tënd dhe kemi bërë shumë vepra të fuqishme në emrin tënd?''. Dhe atëherë do t'u rrëfej atyre: ‘S'ju kam njohur kurrë; largohuni nga unë, ju që keni bërë paudhësi.” (Mat. 7:21–23)

Edhe pse këta njerëz profetizuan dhe dëbuan demonë si dhe bënë “shumë vepra të fuqishme” në emrin e Jezusit, aftësia për të bërë vepra të tilla nuk garantoi se ata ishin të krishterë. Jezusi thotë: “S'ju kam njohur kurrë.” Ai nuk thotë: “Unë ju njihja dikur por nuk jo njoh më,” as “Unë ju njihja dikur por ju u larguat prej Meje,” por përkundrazi: “S'ju kam njohur kurrë.” Ata nuk ishin kurrë besimtarë të mirëfilltë.

Një mësim i ngjashëm gjendet tek shëmbëlltyra e mbjellësit tek “Marku” 4. Jezusi thotë: “Një pjesë tjetër ra në gurishte, ku nuk kishte shumë dhè dhe mbiu menjëherë, sepse s'kishte dhè të thellë. Por, kur doli dielli, u dogj; dhe, meqë nuk kishte rrënjë, u tha” (Marku 4:5–6). Jezusi shpjegon se fara e mbjellë mbi gurishte përfaqëson njerëzit të cilët “kur dëgjojnë fjalën, menjëherë e marrin me gëzim; por s'kanë rrënjë në veten e tyre, por janë për pak kohë; pastaj, kur bëhet shtrëngim a përndjekje për fjalën, menjëherë skandalizohen” (Marku 4:16–17). Fakti që ata “s'kanë rrënjë në veten e tyre” tregon se nuk ka burim jete përbrenda këtyre bimëve; në mënyrë të ngjashme, njerëzit e simbolizuar prej tyre nuk kanë jetë të mirëfilltë të tyre përbrenda. Ata kanë pamjen e jashtme të kthimit në besim dhe ata është e dukshme se janë bërë të krishterë për shkak se e pranojnë fjalën “me gëzim,” por kur vijnë vështirësi, ato nuk duken kërkund—kthimi i tyre në dukje në besim, nuk ishte i mirëfilltë e nuk kishte besim shpëtues real në zemrën e tyre.

Rëndësia e vazhdimit në besim pohohet gjithashtu tek shëmbëlltyra e Jezusit si hardhia, në të cilën të krishterët janë portretizuar si shermendët (Gjoni 15:1–7). Jezusi thotë:

Unë jam hardhia e vërtetë dhe Ati im është vreshtari. Çdo shermend në mua, që nuk jep fryt ai e heq; kurse çdo shermend që jep fryt, ai e krasit që të japë edhe më shumë fryt.... Në qoftë se ndokush nuk qëndron në mua, hidhet jashtë si shermendi dhe thahet; pastaj i mbledhin, dhe i hedhin në zjarr dhe digjen. (Gjoni 15:1–2, 6)

Arminianët kanë thënë se degët të cilat nuk japin fryt, janë gjithsesi degë të vërteta të hardhisë—Jezusi i referohet “Çdo shermendi në mua, që nuk jep fryt” (v. 2). Për rrjedhojë, degët të cilat mblidhen dhe hidhen në zjarr e të cilat digjen, duhet t’u referohen besimtarëve të vërtetë të cilët ishin një herë pjesë e hardhisë por që më vonë u skandalizuan e u bënë subjekt i gjykimit të përjetshëm. Por kjo nuk është një rrjedhim i domosdoshëm i mësimit të Jezusit në këtë pikë. Krahasimi i hardhisë i përdorur në këtë shëmbëlltyrë, është i kufizuar për sa i takon hollësive që kjo mund të na mësojë. Faktikisht, po qe se Jezusi do të kishte dashur që të jepte mësim se kishte besimtarë të vërtetë e jo të vërtetë të lidhur me Të, dhe nëse Ai do të kishte dashur të përdorte analogjinë e hardhisë e të shermendeve, atëherë e vetmja mënyrë që Ai do mund t’i referohej njerëzve të cilët nuk kanë jetë të mirëfilltë në vetvete, do të ishte të fliste për degët të cilat nuk japin fryt (disi sipas analogjisë së farave të cilat ranë në gurishte e të cilat nuk kishin “rrënjë në veten e tyre” tek “Marku” 4:17). Këtu, tek “Gjoni” 15 degët të cilat nuk japin fryt, paçka se në një farë mënyre ato janë të lidhura me Jezusin e nga jashtë duken sikur janë degë të mirëfillta, gjithsesi lënë të kuptohet për gjendjen e tyre të vërtetë nga fakti që ato nuk japin fryt. Kjo tregohet në mënyrë të ngjashme nga fakti që personi “nuk qëndron” në Krishtin (Gjoni 15:6) e ai hidhet si një degë tutje e thahet. Po të përpiqemi që ta çojmë edhe më tej këtë analogji duke thënë për shembull se të tëra degët e një hardhie janë të gjalla sepse përndryshe nuk do të ishin atje ku janë, atëherë ne jemi thjesht duke u përpjekur që këtë shëmbëlltyrë ta shtyjmë përtej asaj që ajo është në gjendje që të na japë mësim—dhe në atë rast, nuk do të kishte asgjë në atë analogji e cila të simbolizonte besimtarët e gënjeshtërt në çfarëdo rasti. Qëllimi i shëmbëlltyrës është thjesht që ata të cilët japin fryte, në këtë mënyrë japin prova se po qëndrojnë në Krishtin; ata që nuk japin, nuk janë duke qëndruar në Të.

Si përfundim, ka dy pasazhe tek “Hebrenjve” të cilat pohojnë gjithashtu se ata të cilët si përfundim skandalizohen mund të japin shumë shenja të jashtme të kthimit në besim, dhe nga shumë anë mund të duken si të krishterë. Të parat e këtyre, “Hebrenjve” 6:4–6, janë përdorur shpesh herë nga Arminianët si provë që besimtarët mund ta humbasin shpëtimin e tyre. Por, po ta shqyrtojmë më nga afër, një interpretim i tillë nuk është bindës. Autori shkruan:

Sepse ata që janë ndriçuar një herë, e shijuan dhuntinë qiellore dhe u bënë pjesëtarë të Frymës së Shenjtë, dhe shijuan fjalën e mirë të Perëndisë dhe fuqitë e jetës së ardhshme, dhe, po u rrëzuan, është e pamundur të përtërihen përsëri në pendim, sepse e kryqëzojnë përsëri për veten e tyre Birin e Perëndisë dhe e turpërojnë. (Heb. 6:4–6)

Autori vazhdon me një shembull nga bujqësia:

Sepse toka, që pi shiun, i cili bie shpesh mbi të dhe prodhon bimë të dobishme për ata që e punojnë, merr bekim nga Perëndia; kurse, po të prodhojë ferra e murriza, është e pasprovuar edhe afër mallkimit dhe fundi i kësaj është djegia. (Heb. 6:7–8)

Në këtë metaforë të marrë nga bujqësia, ata të cilët marrin gjykim përfundimtar, krahasohen me tokën e cila nuk mban dot bimësi apo fryte të dobishme, por përkundrazi mban gjemba dhe bimë gjembore. Kur kujtojmë metaforat e tjera të Shkrimit ku fryti i mirë është shenjë e jetës së vërtetë frymërore ndërkohë që të qenurit pa fryte është një shenjë e besimtarëve të rremë (për shembull, Mat. 3:8–10; 7:15–20; 12:33–35), ne tashmë keni një tregues që autori është duke folur për njerëz prova më e besueshme e të cilëve për gjendjen frymërore (fryti që japin) është negative, duke sugjeruar se autori është duke folur për njerëz të cilat nuk janë me të vërtetë të krishterë.

Disa kanë kundërshtuar duke thënë se përshkrimi i gjatë i gjërave që kanë ndodhur ndaj këtyre njerëzve të cilët skandalizohen do të thotë se ata duhet të kenë qenë vërtetë të rilindur. Por ky nuk është një kundërshtim bindës kur shikojmë termat individualë të përdorur. Autori thotë se ata “janë ndriçuar një herë” (Heb. 6:4). Por ky ndriçim thjesht do të thotë se ata i kuptuan të vërtetat e ungjillit, e jo se ata reaguan ndaj këtyre të vërtetave me besim të mirëfilltë shpëtues.^[155]12

Në mënyrë të ngjashme, shprehja një herë e cila është përdorur për të folur për ata të cilët “janë ndriçuar një herë” është termi greqisht ἅπαξ (G562) i cili është përdorur, për shembull tek “Filipianëve” 4:16 për filipianët të cilët i dërgojnë Palit një dhuratë “një herë e përsëri,” si dhe tek “Hebrenjve” 9:7 për hyrjen tek the Vendi shumë i shenjtë “një herë në vit.” Për rrjedhojë, kjo shprehje nuk do të thotë se diçka ndodhi “një herë” e nuk mund të përsëritet kurrë, por thjesht që ajo ndodhi një herë, pa specifikuar nëse do të përsëritet më apo jo.^[156]13

Për më tepër, ky tekst thotë se këta njerëz “e shijuan dhuntinë qiellore” dhe se ata “shijuan fjalën e mirë të Perëndisë dhe fuqitë e jetës së ardhshme” (Heb. 6:4–5). E brendaqenësishme në idenë e shijimit është fakti që shijimi është i përkohshëm dhe ne mundet ose jo të vendosim të pranojmë atë gjë që shijuam. Për shembull, po e njëjta fjalë greqisht (γεύομαι, G1174) është përdorur tek “Mateu” 27:34 për të thënë se ata që e kryqëzuan Jezusin “i dhanë të pijë uthull të përzier me vrer; por ai, mbasi e provoi, nuk deshi të pijë.” Kjo fjalë është përdorur gjithashtu në një kuptim figurativ me kuptimin “marr një njohuri të caktuar.”^[157]14 Po ta marrim në këtë kuptim figurativ, ashtu sikurse duhet kuptuar këtu përderisa pasazhi në fjalë nuk ka të bëjë me shijimin e ushqimit me kuptimin e drejtpërdrejtë të fjalës, atëherë do të thotë se këta njerëz e kanë kuptuar dhuratën qiellore (e cila me shumë mundësi këtu do të thotë se ata i kishin përjetuar një pjesë prej fuqisë së Frymës së Shenjtë në punë) dhe se dinin diçka prej Fjalës së Perëndisë dhe fuqive të epokës që do të vijë. Kjo nuk nënkupton domosdoshmërish që ata kishin (ose jo) një besim shpëtues të mirëfilltë, por mundet që thjesht të ketë kuptimin që ata e kuptuan atë e kanë një farë përvoje të fuqisë frymërore.^[158]15

Ky tekst gjithashtu thotë më tej se këta njerëz “u bënë pjesëtarë të Frymës së Shenjtë” (Heb. 6:4). Pyetja këtu është kuptimi i saktë i fjalës μέτοχος (G3581) që këtu është përkthyer “pjesëtarë.” Nuk është gjithnjë e qartë për lexuesit anglisht-folës që ky term ka një gamë kuptimesh e që mund të nënkuptojnë një pjesëmarrje shumë të afërt si dhe lidhje të ngushtë, ose mund të nënkuptojë vetëm një lidhje jo të fortë me personin apo personat e tjerë të cilësuar. Për shembull, konteksti tregon se tek “Hebrenjve” 3:14 të bëhesh një “pjesëtar” i Krishtit do të thotë të kesh një pjesëmarrje shumë të ngushtë me Të në një marrëdhënie shpëtuese.^[159]16 Nga ana tjetër, μέτοχος mund të përdoret gjithashtu në një kuptim shumë më të gjerë, duke iu referuar thjesht ortakëve apo bashkudhëtarëve. Ne lexojmë se kur dishepujt zunë një sasi të madhe peshku aq sa rrjetat po u shqyheshin, “u bënë shenjë shokëve të tyre, që ishin në barkën tjetër, që të vinin e t'i ndihmonin” (Luka 5:7). Këtu kjo thjesht u referohet atyre të cilët ishin shoqërues apo partnerë me Pjetrin si dhe dishepujt e tjerë në punën e tyre të peshkimit.^[160]17 “Efesianëve” 5:7 përdor një fjalë të lidhur ngushtë me këtë, që është (συμμέτοχος, G5212, një emër të përbërë të μέτοχος si dhe parafjalës σύν [G5250, “me”]) kur Pali i paralajmëron të krishterët rreth veprimeve të mëkatshme të jobesimtarëve, dhe thotë: “Mos jini, pra, shokë me ta” (Efe. 5:7). Ai nuk është i preokupuar që natyra e tyre tërësore do të transformohet nga jobesimtarët, por thjesht që ata do të shoqëroheshin me ta e se dëshmia e tyre do të kompromentohej si dhe jeta e tyre do ndikohej njëfarësoj prej tyre.

Për analogji, “Hebrenjve” 6:4–6 bën fjalë për njerëz të cilët kanë qenë “pjesëtarë të” Frymës së Shenjtë, dhe kësisoj jeta e tyre është ndikuar prej Tij, por kjo nuk ka përse të nënkuptojë që ata kishin një vepër shpenguese të Frymës së Shenjtë në jetën e tyre, apo se ata qenë regjeneruar. Përmes një analogjie të ngjashme me shembullin e shokëve peshkatarë të treguar tek “Luka” 5:7, Pjetri dhe dishepujt mund të shoqëroheshin me ta dhe madje deri në një farë mase të ndikoheshin prej tyre pa pësuar një ndryshim të hollësishëm të jetës nga ky shoqërim. Vetë fjala μέτοχος (G3581) lejon për një gamë ndikimesh të cilat variojnë nga mjaft të dobëta tek mjaft të forta, sepse kuptimi i saj është vetëm: “dikush i cili merr pjesë apo përfshihet apo shoqëron në ndonjë veprimtari.” Kjo ishte ajo që me sa duket u kishte ndodhur këtyre njerëzve për të cilët flitet tek “Hebrenjve” 6, të cilët qenë shoqëruar me kishën dhe si të tillë qenë parë si të lidhur me veprën e Frymës së Shenjtë, e që pa dyshim qenë ndikuar prej Tij në një mënyrë a një tjetër në jetën e tyre.^[161]18

Së fundi, teksti thotë se është e pamundur që “të përtërihen përsëri në pendim” njerëzit të cilët i kanë përjetuar këto gjëra e që pastaj kanë kryer felëshim. Disa kanë thënë se nëse kjo është një pendesë tek e cila ata duhen rimëkëmbur, atëherë kjo duhet të jetë një pendesë e mirëfilltë, por nuk është domosdoshmërisht kështu. Së pari, ne duhet të kuptojmë se “pendesa” (Gr. μετάνοια, G3567) nuk ka përse t’i referohet pendesës së brendshme të zemrës për shpëtim. Për shembull, “Hebrenjve” 12:17 e përdor këtë fjalë për të folur për një ndryshim të mendjes që Esau kërkoi në lidhje me shitjen e të drejtës së tij të të parëlindurit, dhe i referohet kësaj si “pendesë” (μετάνοια, G3567). Kjo nuk do të kishte qenë një pendesë për shpëtim, por thjesht një ndryshim mendjeje dhe një zhbërje e veprimin në lidhje me të drejtën e tij të të parëlindurit. (Vini re gjithashtu shembullin e pendesës së Judës tek “Mat.” 27:3—gjithsesi me një fjalë tjetër greke.)

Folja e afërt për nga kuptimi “të pendohesh” (Gr. μετανοέω, G3566) nganjëherë është përdorur për t’iu referuar jo pendesës shpëtuese, por thjesht pikëllimit për shkelje individuale tek “Luka” 17:3–4: “Nëse yt vëlla mëkaton kundër teje, qortoje; dhe nëse pendohet, fale. Edhe sikur të mëkatonte shtatë herë në ditë kundër teje, dhe shtatë herë në ditë kthehet te ti duke thënë: ``Pendohem'', fale.” Ne dalim në përfundimin se “pendesa” do të thotë thjesht një pikëllim për veprimet të cilat janë bërë për mëkatet që janë kryer. Pavarësisht nëse është apo jo pendesë e mirëfilltë shpëtuese, një “pendesë për shpëtim,” mund të mos jetë menjëherë e dukshme. Autori i “Hebrenjve” nuk është i merakosur për të specifikuar nëse është një pendesë e mirëfilltë apo jo. Ai është thjesht duke thënë që nëse dikush është i pikëlluar për mëkatin dhe kupton ungjillin e përjeton këto bekime të ndryshme të punës së Frymës së Shenjtë (pa dyshim në përbashkësi me kishën), dhe pastaj kthen shpinën, nuk do të jetë e mundshme që një person të tillë ta kthejmë në një pikë pikëllimi për mëkatin. Por kjo nuk është se domosdoshmërisht nënkupton se pendesa ishte një pendesë e mirëfilltë shpëtuese pikë së pari.

Në këtë pikë ne mund të pyesim se çfarë lloj personi është përshkruar nga të tërë këto terma. Këta, padyshim që janë njerëz të cilët janë lidhur ngushtësisht me përbashkësinë e kishës. Ata kanë një farë pikëllimi (pendesë) për mëkatin. Ata e kanë kuptuar qartë ungjillin (janë ndriçuar). Ata kanë vlerësuar aftësinë tërheqëse të jetës së krishterë si dhe ndryshimin që shkaktohet në jetën e njerëzve në sajë të bërjes së tyre të krishterë, dhe me shumë mundësi kanë marrë përgjigje ndaj lutjeve në jetën e tyre si dhe e kanë ndjerë fuqinë e Frymës së Shenjtë në funksionim, ndoshta madje duke përdorur disa dhurata frymërore në mënyrën e jobesimtarëve tek “Mateu” 7:22 (ata janë bërë “të lidhur me” punën e Frymës së Shenjtë, ose janë bërë “pjesëmarrës” të Frymës së Shenjtë dhe kanë shijuar dhuratën qiellore si dhe fuqinë e epokave që do të vijnë). Ata janë ekspozuar ndaj predikimit të vërtetë të Fjalës dhe kanë vlerësuar një pjesë të mirë të mësimeve të saj (ata kanë shijuar mirësinë e Fjalës së Perëndisë).

Por pastaj, pavarësisht kësaj, nëse ata “u rrëzuan” dhe “kryqëzojnë përsëri për veten e tyre Birin e Perëndisë dhe e turpërojnë” (Heb. 6:6), atëherë ata janë duke refuzuar me vetëdije të tëra këto bekime dhe janë duke u kthyer me vendosmëri kundër tyre. Ndoshta të tërë ne kemi njohur në kishat tona njerëz të cilët (nganjëherë prej profesionit të tyre) janë lidhur për një kohë të gjatë me bashkësinë e kishës por vetë nuk janë të krishterë të rilindur. Ata kanë menduar për ungjillin për vite të tëra si dhe kanë vazhduar t’i rezistojnë thirrjes së Frymës së Shenjtë në jetën e tyre, ndoshta përmes një mungese gatishmërie për të hequr dorë nga kontrolli mbi jetën e tyre e për t’ia dhënë atë kontroll Jezusit, por kanë preferuar ta mbajnë për vete.

Tani, autori na thotë se nëse këta njerëz me dëshirë largohen nga të tëra këto bekime të përkohshme, atëherë do të jetë e pamundur t’i rikthejmë ato në ndonjë lloj pendese apo pikëllimi për mëkatin. Zemra e tyre do të ngurtësohet dhe ndërgjegjja do t’u bëhet kallo. Çfarë mund të bëhet më shumë për t’i sjellë ata në shpëtim? Po qe se u themi se Shkrimi është i vërtetë, ata do të thonë se këtë gjë ata e dinë por kanë vendosur ta refuzojnë. Nëse u themi se Perëndia u përgjigjet lutjeve dhe ndryshon jetë, ata do të përgjigjen duke thënë se edhe këtë e dinë, por nuk duan të kenë të bëjnë me këtë. Nëse u themi se Fryma e Shenjtë është i fuqishëm sa të punojë në jetën e njerëzve dhe se dhurata e jetës së përjetshme është më e mirë nga ç’mund të tregohet me fjalë, ata do të thonë se këtë ata e kuptojnë, por nuk e duan. Familjariteti i tyre i përsëritur me gjërat e Perëndisë, si dhe përjetimet prej tyre të shumë ndikimeve të Frymës së Shenjtë, kanë shërbyer thjesht sa për t’i ngurtësuar ata kundër kthimit në besim.

Tani, autori i “Hebrenjve” e di se ka disa në komunitetin të cilit ai i shkruan, të cilët janë në rrezik të skandalizohen në pikërisht këtë mënyrë (shiko Heb. 2:3; 3:8, 12, 14–15; 4:1, 7, 11; 10:26, 29, 35–36, 38–39; 12:3, 15–17). Ai dëshiron t’i paralajmërojë ata se, paçka se ata kanë marrë pjesë në bashkësinë e kishës dhe se kanë përjetuar një sërë bekimesh të Perëndisë në jetën e tyre, prapë se prapë, nëse ata skandalizohen pas të tërë kësaj, për ta nuk ka shpëtim. Kjo gjë nuk nënkupton se ai mendon se të krishterët e vërtetë do mund të skandalizohen—“Hebrenjve” 3:14 nënkupton të kundërtën. Por Ai dëshiron që ata të fitojnë sigurinë e shpëtimit përmes vazhdimit të tyre në besim, dhe me këtë nënkupton se nëse ata skandalizohen, kjo do të tregonte se ata nuk do të ishin kurrë njerëzit e Krishtit në radhë të parë (shiko “Heb.” 3:6: “Shtëpia e të cilit jemi ne, në mbajtshim fort, deri në fund, guximin dhe mburrjen e shpresës”).

Për rrjedhojë, autori dëshiron të paralajmërojë rreptësishtë ata që rrezikojnë të rrëshqasin e bien nga besimi i tyre i krishterë. Ai dëshiron të përdorë gjuhën më të fortë të mundshme për të thënë se: “Deri këtu mundet një person të shkojë në përjetimin e bekimeve të përkohshme  e megjithatë të mos jetë me të vërtetë i shpëtuar.” Ai po i paralajmëron ata që të bëjnë sytë katër sepse bekimet dhe përvojat e përkohshme nuk janë të mjaftueshme për t’u bazuar tek to. Për ta bërë këtë, ai flet jo për ndonjë ndryshim të vërtetë të zemrës apo ndonjë fryt të mirë të prodhuar, por thjesht për bekimet dhe përvojën e përkohshme që ka ardhur tek këta persona dhe u ka krijuar atyre një farë kuptimi të krishterimit.

Për këtë arsye ai menjëherë kalon nga ky përshkrim i atyre të cilët rrëzohen në besim tek një analogji tjetër e cila tregon se këta njerëz të cilët janë skandalizuar nuk kanë patur kurrë një fryt të mirëfilltë në jetën e tyre. Siç e kemi shpjeguar më sipër, vargjet 7—8 flasin për ata njerëz duke i quajtur “ferra e murriza,” lloji i bimës që nxjerr toka e që nuk ka jetë të dobishme në vetvete edhe pse merr bekimet e përsëritura nga Perëndia (shprehur me gjuhën e analogjisë në fjalë, paçka se shiu e vadit shpesh herë). Ne duhet të vëmë re këtu se njerëzit të cilët rrëzohen në besim, nuk krahasohen me një arë që dikur jepte fryte të mira por jo më, sepse në fakt ata ishin si toka e cila nuk dha kurrë fryte të mira por vetëm ferra e murriza. Kjo tokë mund të duket e mirë përpara se të dalin bimët, por fryti jep provat e mirëfillta që është e keqe.

Një mbështetje e fortë për këtë interpretim të “Hebrenjve” 6:4–8 gjendet tek vargu që vjen menjëherë më pas. Paçka se autori ka qenë duke folur me shumë ashpërsi rreth mundësisë së skandalizimit, ai pastaj kthehet për të folur për situatën e pjesës më të madhe të dëgjuesve të tij, për të cilët ai mendon se janë të krishterë të vërtetë. Ai thotë: “Por lidhur me ju, o të dashur, ndonëse flasim kështu, jemi të bindur për gjëra më të mira, të cilat i përkasin shpëtimit” (Heb. 6:9). Por pyetja është: “gjëra më të mira” se çfarë? Shumësi “gjëra më të mira” formon një kontrast të përshtatshëm me “gjërat e mira” të cilat janë përmendur në vargjet 4–6: autori është i bindur se pjesa më e madhe e lexuesve të tij kanë përjetuar gjëra më të mira sesa thjesht ndikimet e pjesshme dhe të përkohshme të Frymës së Shenjtë si dhe kishën për të cilat flitet në vargjet 4–6.

Në fakt, autori flet për këto gjëra duke thënë (fjalë për fjalë) se ato janë “gjëra më të mira, të cilat i përkasin shpëtimit” (Gr. καὶ ἐχόμενα σωτηρίας).^[162]19 Këto nuk janë vetëm bekimet e përkohshme për të cilat flitet tek vargjet 4–6, por këto janë gjëra më të mira, gjëra të cilat nuk kanë vetëm ndikime të përkohshme, por “të cilat i përkasin shpëtimit.” Në këtë mënyrë, fjala greke καί (G2779, “gjithashtu”) tregon se shpëtimi është diçka e cila nuk ishte pjesë e gjërave të përmendura në vargjet 4–6 më lart. Për rrjedhojë, kjo fjalë καίe e cila nuk është përkthyer shkoqur në versionet anglisht të Biblës të titulluara ^[163]RSV dhe^[164]NIV (por versioni në anglisht i Biblës i titulluar NASB i afrohet),^[165]20 ofron një çelës tejet të rëndësishëm për kuptimin e këtij pasazhi. Nëse autori do të kishte dashur të thoshte se njerëzit e përmendur në vargjet 4–6 ishin me të vërtetë të shpëtuar, atëherë është shumë e vështirë të kuptojmë arsyen përse ai do të thoshte në vargun 9 që ai është i bindur për gjëra më të mira për ta, gjëra të cilat kanë të bëjnë me shpëtimin, apo kanë shpëtim plus atyre gjërave të përmendura më lart. Kësisoj ai tregon se ai mund të përdorë një frazë të shkurtër për të thënë se njerëzit “kanë shpëtimin” nëse e dëshirojnë këtë (ai nuk ka përse të bëjë kapicë shumë fraza), dhe për më tepër, ai tregon se njerëzit për të cilët flet në vargjet 4–6 nuk janë të shpëtuar.^[166]21

Çfarë ekzaktësisht janë këto “gjëra më të mira”? Përveç shpëtimit të përmendur në vargun 9, ato janë gjëra të cilat japin prova reale të shpëtimit—fryte të mirëfillta në jetën e tyre (v. 10), siguri të plotë për shpresë (v. 11), si dhe besim shpëtues të tipit të treguar prej atyre të cilët trashëgojnë premtimet (v. 12). Në këtë mënyrë ai i siguron ata të cilët janë besimtarë të mirëfilltë—ata të cilët tregojnë fryte në jetën e tyre e që tregojnë dashuri për të krishterët e tjerë, të cilët tregojnë shpresë dhe besim të mirëfilltë i cili vazhdon në kohën e tanishme, e të cilët nuk do të skandalizohen. Këta lexues ai kërkon t’i sigurojë (të cilët padyshim janë shumica e atyre të cilëve u shkruan) ndërkohë që ende lëshon një paralajmërim të fortë ndaj atyre ndër ta, të cilët mund të jenë në rrezik të skandalizimit.

Një mësim i ngjashëm gjendet tek “Hebrenjve” 10:26–31. Atje, autori thotë: “në qoftë se ne mëkatojmë me dashje mbasi kemi marrë dijeni të së vërtetës, nuk mbetet më asnjë flijim për mëkatet” (v. 26). Një person i cili e refuzon shpëtimin e Krishtit dhe që “e ka konsideruar profan gjakun e besëlidhjes me të cilin u shenjtërua” (v. 29) meriton dënim të përjetshëm. Edhe ky është një paralajmërim i fortë kundër skandalizimit, por nuk duhet marrë si provë që dikush i cili me të vërtetë është i rilindur, mund ta humbë shpëtimin e tij apo të saj. Kur autori flet për gjakun e besëlidhjes “me të cilin u shenjtërua,” fjala shenjtërua është përdorur këtu për t’iu referuar thjesht “shenjtërimit të jashtëm, si ai i izraelitëve të lashtë, duke u lidhur për së jashtmi me popullin e Perëndisë.”^[167]22 Pasazhi në fjalë nuk flet për dikë i cili është me të vërtetë i shpëtuar, por për dikë i cili ka marrë një ndikim më dobiprurës moral përmes kontaktit me kishën.^[168]23

Një pasazh tjetër në shkrimet e Gjonit është thënë se jep mësim mundësinë e humbjes së shpëtimit. Tek “Zbulesa” 3:5, Jezusi thotë: “Kush fiton do të vishet me rroba të bardha dhe unë nuk do ta fshij aspak emrin e tij nga libri i jetës.” Disa kanë pretenduar se kur Jezusi thotë këtë gjë, Ai nënkupton se është e mundur që Ai do t’i fshijë emrat e disa njerëzve nga libri i jetës, njerëz të cilët e kishin tashmë emrin e tyre të shkruar në të e që për rrjedhojë qenë tashmë të shpëtuar. Por fakti që Jezusi deklaron me forcë se Ai nuk do të bëjë diçka, nuk duhet të merret si mësim që Ai do të bëjë atë gjë në raste të tjera! I njëjti lloj ndërtimi i greqishtes^[169]24 është përdorur për të dhënë një mohim të fortë tek “Gjoni” 10:28, ku Jezusi thotë: “unë u jap atyre jetë të përjetshme dhe nuk do të humbasin aspak.” Kjo nuk do të thotë se ka disa prej deleve të Jezusit të cilat nuk e dëgjojnë zërin e Tij e që nuk e ndjekin Atë, e të cilat do të humbasin; kjo është thjesht për të pohuar që delet e Tij padyshim që nuk do të humbasin. Po kështu, kur Perëndia thotë: “Nuk do të të lë, as nuk do të të braktis” (Heb. 13:5), kjo nuk nënkupton se Ai do të lërë apo braktisë të tjerët; por thjesht deklaron me forcë që Ai nuk do të lërë e as braktisë popullin e Tij. Apo, në një paralelizëm më të afërt, tek “Mateu” 12:32, Jezusi thotë: “Atij që flet kundër Frymës së Shenjtë nuk do t'i falet, as në këtë botë, as në atë të ardhme.” Kjo nuk nënkupton që disa mëkate do të falen në epokën që do të vijë (ashtu sikurse Katolikët Romakë pretendojnë në mbështetje të doktrinës së purgatorit)^[170]25—kjo është thjesht një gabim në arsyetim: të thuash që diçka nuk do të ndodhë në epokën që do të vijë, nuk nënkupton se mund të ndodhë në epokën që do të vijë! Në të njëjtën mënyrë, “Zbulesa” 3:5 është thjesht një siguri e fortë për ata të cilët janë të veshur me rroba të bardha e të cilët i kanë qëndruar besnik Krishtit, se emrat e tyre nuk kanë për t’u fshirë nga libri i jetës.^[171]26

Së fundi, një pasazh nga Besëlidhja e Vjetër është përdorur nganjëherë për të treguar se njerëzit mund ta humbasin shpëtimin e tyre: historia e Frymës së Shenjtë që e la mbretin Saul. Por Sauli nuk duhet marrë si shembull i dikujt që e humbi shpëtimin e tij, sepse kur “Fryma e ZOTIT ishte larguar nga Sauli” (1 Sam. 16:14), kjo ndodhi menjëherë pasi Samueli e kishte shuguruar Davidin si mbret dhe “që nga ajo ditë Fryma e ZOTIT zbriti te Davidi” (1 Sam. 16:13). Në fakt, Fryma e Zotit që erdhi mbi Davidin, tregohet në fjalinë paraprirëse të asaj në të cilën lexojmë se Fryma u largua nga Sauli. Kjo lidhje e ngushtë do të thotë se Shkrimi këtu nuk është se po bën fjalë për një humbje tërësore të të tërë veprës së Frymës së Shenjtë në jetën e Saulit, por thjesht për tërheqjen pas të funksionit fuqizues të Frymës së Shenjtë ndaj Saulit si mbret.^[172]27 Por kjo nuk do të thotë se Sauli u dënua përjetësisht. Është thjesht tepër e vështirë që nga faqet e Besëlidhjes së Vjetër të kuptosh nëse Sauli, përgjatë gjithë jetës, ishte (a) një njeri i parigjeneruar i cili kishte aftësi drejtuese e që u përdor nga Perëndia si demonstrim i faktit se dikush i denjë në sytë e botës për të qenë mbret, nuk qe detyrimisht i përshtatshëm për të qenë mbret mbi popullin e Zotit, apo (b) një njeri i rigjeneruar me një kuptim të varfër dhe një jetë gjithnjë e më të larguar nga Zoti.

D. Çfarë mund t’i japë një besimtari një siguri të mirëfilltë?

Është e vërtetë, siç është shpjeguar në seksionin e mëparshëm, që ata të cilat janë jobesimtarë e të cilët në fund skandalizohen, mund të japin shumë shenja të jashtme të kthimit në besim, atëherë çfarë do të shërbejë si provë e kthimit të mirëfilltë në besim? Çfarë gjëje mund t’i japë një siguri të vërtetë një besimtari të vërtetë? Ne mund të renditim tre kategori çështjesh që një person mund t’i ngrejë për veten e tij apo të saj.

1. A i besoj tani Krishtit për shpëtimin tim? Pali u thotë kolosianëve që në ditën e fundit ata do të shpëtohen, “në qoftë se qëndroni në besim të themeluar dhe të patundur dhe të mos luani nga shpresa e ungjillit, që ju keni dëgjuar” (Kol. 1:23). Autori i “Hebrenjve” thotë: “Ne jemi bërë pjesëtarë të Krishtit, në mbajtshim fort deri në fund fillimin e besimit” (Heb. 3:14) dhe i inkurajon lexuesit e tij të bëhen imitues të atyre “që nëpërmjet besimit dhe zemërgjerësisë trashëgojnë premtimet” (Heb. 6:12). Në fakt, vargu më i famshëm në të tërë Biblën përdor një folje në kohën e tashme, e cila mund të përkthehet: “kushdo që vazhdon të besojë tek Ai” mund të ketë jetë të përjetshme (shiko Gjoni 3:16).

Për rrjedhojë, një person duhet të pyesë veten e tij apo të saj: “A i besoj unë sot Krishtit për faljen e mëkateve të mia e që Ai të më marrë të panjollë përgjithmonë në qiell? A kam besim në zemrën time që Ai më ka shpëtuar? Nëse do të vdisja sot e do të qëndroja përpara selisë së gjykatës së Perëndisë, e nëse Ai do të më pyeste përse të më lejojë të hyj në qiell, a do të filloja të mendoja për veprat e mira që kam bërë, e të varesha tek to, apo do të thoja pa ngurrim që po varem tek meritat e Krishtit, dhe se jam i bindur që Ai është një Shpëtimtar i mjaftueshëm?”

Ky theksim i besimit të tanishëm në Krishtin, bie ndesh me praktikën e disa “dëshmive” të disa kishave ku njerëzit në mënyrë të përsëritur recitojnë detaje të një përjetimi kthimi në besim që mund të ketë ndodhur 20 apo 30 vjet më parë. Nëse një dëshmi e një besimi shpëtues është e mirëfilltë, ajo duhet të jetë një dëshmi besimi që është aktiv edhe sot e kësaj dite.

2. A ka prova të punës rigjeneruese të Frymës së Shenjtë në zemrën time? Prova e punës së Frymës së Shenjtë në zemrat tona, vjen në shumë forma të ndryshme. Paçka se ne nuk duhet të bazohemi në demonstrimin e veprave të mrekullueshme (Mat. 7:22), apo në vitet e shumta të punës në ndonjë kishë vendore (që mund të jetë thjesht ndërtim me “dru, sanë, kashtë” [po të flasim me termat e përdorur tek “1 Kor.” 3:12] për të rritur egon e ndokujt apo pushtetin mbi të tjerët,  apo për të synuar të fitojmë meritë me Perëndinë), ka shumë prova të tjera të punës së Frymës së Shenjtë në zemrën e një personi.

Së pari, ka një dëshmi subjektive të Frymës së Shenjtë përbrenda zemrave tona që dëshmon se ne jemi fëmijë të Perëndisë (Rom. 8:15–16; 1 Gjonit 4:13). Kjo dëshmi zakonisht do të shoqërohet nga një ndjesi e të qenurit i drejtuar prej Frymës së Shenjtë në shtigjet e bindjes ndaj vullnetit të Perëndisë (Rom. 8:14).

Plus kësaj, nëse Fryma e Shenjtë është me të vërtetë në punë në jetën tonë, Ai do të prodhojë një lloj tipari karakteri që Pali e quan: “fryti i Frymës” (Gal. 5:22). Ai rendit një sërë qëndrimesh dhe tiparesh karakteri të cilat prodhohen nga Fryma e Shenjtë: “dashuria, gëzimi, paqja, zemërgjerësia, mirëdashja, mirësia, besimi, zemërbutësia, vetëpërmbajtja” (Gal. 5:22–23). Sigurisht, pyetja nuk është: “A i tregoj unë me shembullin tim në mënyrë të përsosur të tëra këto karakteristika në jetën time?” por më tepër: “A janë këto gjëra një karakteristikë e përgjithshme e jetës time? A i ndjej këto qëndrime në zemrën time? Po të tjerët (veçanërisht ata që kam më të afërt), a i shikojnë këto tipare të shpalosura në jetën time? A i kam kultivuar ato gjatë një periudhe disavjeçare?” Në Besëlidhjen e Re nuk sugjerohet se ndonjë jo i krishterë, apo person jo i rigjeneruar mundet që në mënyrë bindëse t’i simulojë këto tipare të karakterit, veçanërisht ndaj atyre të cilët e njohin më nga afër këtë person.

E lidhur me këtë lloj fryti është një tjetër lloj fryti, rezultatet e jetës dhe shërbesës së dikujt sipas ndikimit që kanë patur tek të tjerët në kishë. Ka disa njerëz të cilët thonë se janë të krishterë por ndikimi që kanë tek të tjerët është për dekurajimin e tyre, për t’i ulur ata, për të dëmtuar besimin e tyre si dhe për të provokuar polemika dhe ndasi. Rezultati i jetës si dhe shërbesës së tyre, nuk është ndërtimi i të tjerëve si dhe ndërtimi i kishës, por rrënimi i saj. Në anën tjetër, ka nga ata të cilët duket se i ndërtojnë të tjerët në çdo bisedë, në çdo lutje si dhe në çdo vepër të shërbesës ku vënë dorë. Jezusi tha në lidhje me profetët e rremë: “Do t'i njihni nga frytet e tyre.... çdo pemë e mirë jep fruta të mira; por pema e kalbur jep fruta të këqija.... Prandaj do t'i njihni ata nga frytet e tyre” (Mat. 7:16–20).

Një provë tjetër e punës së Frymës së Shenjtë, është të vazhdosh të besosh e të pranosh mësimin e shëndoshë të kishës. Ata të cilët fillojnë të mohojnë doktrinat kryesore të besimit, japin tregues seriozë negativë për sa i takon shpëtimit të tyre: “Kushdo, që mohon Birin, s'ka as Atin.... në qoftë se ajo, që dëgjuat nga fillimi qëndron në ju, edhe ju do të qëndroni në Birin dhe në Atin” (1 Gjonit 2:23–24). Gjoni thotë gjithashtu: “kush njeh Perëndinë na dëgjon; kush nuk është prej Perëndisë nuk na dëgjon” (1 Gjonit 4:6). Përderisa shkrimet e Besëlidhjes së Re janë zëvendësimet e tanishme për apostuj si Gjoni, ne mundet që gjithashtu të themi se kushdo që e njeh Perëndinë, do të vazhdojë të lexojë e të gjejë kënaqësi në Fjalën e Perëndisë, si dhe do të vazhdojë ta besojë atë plotësisht. Ata të cilët nuk e besojnë e as gjejnë kënaqësi në Fjalën e Perëndisë, japin prova kësisoj që nuk janë “prej Perëndisë.”

Një provë tjetër e shpëtimit të mirëfilltë është vazhdimi i një marrëdhënieje të tashme me Jezus Krishtin. Jezusi thotë: “Qëndroni në mua dhe unë në ju” dhe, “Në qoftë se qëndroni në mua dhe fjalët e mia qëndrojnë në ju, kërkoni çfarë të doni dhe do t'ju bëhet” (Gjoni 15:4, 7). Ky qëndrim tek Krishti do të përfshijë jo vetëm një besim të përditshëm tek Ai në situata të ndryshme, por gjithashtu padyshim një përbashkësi rregullisht me Të në lutje dhe adhurim.

Së fundi, një fushë kryesore provash që tregojnë se ne jemi besimtarë të mirëfilltë, gjendet në një jetë e kaluar në bindje ndaj urdhëresave të Perëndisë. Gjoni thotë: “Ai që thotë: "Unë e kam njohur atë", dhe nuk mban urdhërimet e tij, është gënjeshtar dhe e vërteta nuk është në të. Por kush e mban fjalën e tij, në të me të vërtetë dashuria e Perëndisë është përsosur. Nga kjo e njohim se jemi në të. Ai që thotë se rri në të, duhet të ecë edhe vetë ashtu si ka ecur ai” (1 Gjonit 2:4–6). Sigurisht që një jetë e përsosur nuk është e nevojshme. Gjoni është përkundrazi duke thënë se në përgjithësi, jeta jonë duhet të jetë një jetë që imiton Krishtin e që i përngjan Atij në atë gjë që ne bëjmë e themi. Nëse kemi besim të mirëfilltë shpëtues, kjo do të ketë rezultate të qartë në bindje në jetën tonë (shiko gjithashtu “1 Gjonit” 3:9–10, 24; 5:18). Kësisoj, Jakobi mund të thotë:“Besimi, në qoftë se s'ka vepra, është i vdekur” dhe “unë prej veprave të mia do të të tregoj besimin tim” (Jakobi 2:17–18). Një fushë e madhe bindjeje ndaj Perëndisë përfshin dashurinë për të krishterët e tjerë. “Ai, që e do vëllanë e tij rri në dritë” (1 Gjonit 2:10). “Ne e dimë se kemi kaluar nga vdekja në jetë, sepse i duam vëllezërit; kush nuk e do vëllanë, mbetet në vdekje” (1 Gjonit 3:14, kr. 3:17; 4:7). Një provë e kësaj dashurie është vazhdimi në bashkësinë e krishterë (1 Gjonit 2:19), ndërsa një tjetër është t’i japësh një vëllai që është në nevojë (1 Gjonit 3:17; kr. Mat. 25:31–46).

3. A shikoj një model afatgjatë rritjeje në jetën time të krishterë? Dy fushat e para të sigurisë trajtonin besimin e tanishëm si dhe provat e tanishme të Frymës së Shenjtë në punë në jetën tonë. Por Pjetri na jep edhe një lloj tjetër sprove të cilën ne mund ta përdorim për të pyetur nëse jemi apo jo besimtarë të mirëfilltë. Ai na thotë se ka disa tipare karakteri të cilat, nëse ne vazhdojmë t’i fuqizojmë, do të garantojnë se ne “nuk do të pengohemi kurrë” (2 Pjetrit 1:10). Ai u thotë lexuesve të tij që besimit të tyre t’i shtojnë“virtytin... njohurinë... përmbajtjen  ... durimin... perëndishmërinë... dashurinë vëllazërore... dashurinë” (2 Pjetrit 1:5–7). Pastaj ai thotë se këto gjëra duhet t’i takojnë lexuesve të tij e të jenë vazhdimisht “duke u shtuar” në jetën e tyre (2 Pjetrit 1:8). Ai shton duke iu thënë “jini të zellshëm aq më shumë ta përforconi thirrjen dhe zgjedhjen tuaj” dhe pastaj thotë se “duke bërë këto gjëra (fjalë për fjalë: “këto gjëra,” duke iu referuar tipareve të karakterit të përmendura tek vgj. 5–7) nuk do të pengoheni kurrë” (2 Pjetrit 1:10).

Mënyra se si ne e konfirmojmë thirrjen dhe zgjedhjen tonë atëherë, është duke vazhduar që të rritemi në “këto gjëra.” Kjo nënkupton që siguria e shpëtimit tonë mund të jetë diçka që rritet me kalimin e kohës në jetën tonë. Çdo vit që ne u shtojmë këtyre tipareve të karakterit në jetën tonë, ne fitojmë një siguri gjithnjë e më të madhe të shpëtimit tonë. Kësisoj, paçka se besimtarët e rinj mund të kenë një bindje mjaft të fortë në shpëtimin e tyre, ajo siguri mund të rritet për të patur bindje edhe më të thellë me kalimin e viteve, ndërkohë që ata rrisin më shumë   pjekurinë e tyre prej të krishterësh.^[173]28 Nëse ata vazhdojnë t’i shtojnë këto gjëra, ata do të konfirmojnë thirrjen e tyre e “nuk do të pengohen kurrë.”

Rezultati i këtyre tre pyetjeve të cilat mund t’ia bëjmë vetes, duhet të jetë që ato të na japin një siguri të fortë për ata të cilët janë besimtarë të mirëfilltë. Në këtë mënyrë, doktrina e ngulmimit të shenjtorëve do të jetë një doktrinë jashtëzakonisht ngushëlluese. Asnjë prej atyre që kanë një siguri të tillë nuk duhet të pyesë veten: “A do të jem në gjendje që të këmbëngul deri në fund të jetës time dhe për rrjedhojë të shpëtohem?” Kushdo që fiton siguri përmes një vetë-shqyrtimi të tillë, duhet që përkundrazi të mendojë: “Unë jam me të vërtetë i rilindur; për rrjedhojë unë padiskutim do të ngulmoj deri në fund për shkak se unë jam i ruajtur “nga Fuqia e Perëndisë që punon përmes besimit tim (1 Pjetrit 1:5) dhe për rrjedhojë unë nuk do të humbas kurrë. Jezusi do të më ringjallë në ditën e fundit, dhe unë do të hyj në mbretërinë e Tij përgjithnjë” (Gjoni 6:40).

Nga ana tjetër, kjo doktrinë e ngulmimit të shenjtorëve, po të kuptohet siç duhet, duhet të shkaktojë një preokupim të vërtetë e madje frikë në zemrat e atyre të cilët janë “kthyer pas” apo janë larguar nga Krishti. Të tillë njerëz duhen paralajmëruar qartë se vetëm ata të cilët ngulmojnë deri në fund janë rilindur me të vërtetë. Nëse ata skandalizohen nga deklarimi prej tyre i besimit në Krishtin dhe një jete në bindje ndaj Tij, ata mund të mos jenë me të vërtetë të shpëtuar—në fakt, prova që u është dhënë atyre është se ata nuk janë shpëtuar dhe se nuk kanë qenë kurrë me të vërtetë të shpëtuar. Sapo ata reshtin së besuari tek Krishti e së bindjuri Atij (Unë po flas në lidhje me bindjen e jashtme) ata nuk kanë një siguri të mirëfilltë për shpëtimin, dhe veten e tyre ata duhet ta konsiderojnë të pashpëtuar, duhet të kthehen tek Krishti me pendesë e t’i kërkojnë Atij falje për mëkatet e tyre.

Në këtë pikë, në lidhje me kujdesin pastoral me ata të cilët janë larguar nga besimi i tyre i krishterë, ne duhet të kuptojmë se Kalvinistët dhe Arminianët (ata të cilët besojnë në ngulmimin e shenjtorëve si dhe ata të cilët mendojnë se të krishterët mund ta humbasin shpëtimin e tyre) do ta këshillonin një “person që i kthen shpinën besimit” në të njëjtën mënyrë. Sipas një Arminiani, ky person ka qenë i krishterë dikur por nuk është më i tillë. Sipas një Kalvinisi, një person i tillë nuk ka qenë kurrë i krishterë pikë së pari, e as tani nuk është i tillë. Por, në të dyja rastet, këshilla biblike që jepet do të ishte e njëjta: “Tani ti nuk dukesh si i krishterë. Ti duhet të pendohesh për mëkatet e tua e t’i besosh Krishtit për shpëtimin tënd!” Paçka se Kalvinisti dhe Arminiani kanë dallime për sa i takon interpretimit të tyre të historisë së mëparshme, ata do të ishin të një mendjeje rreth asaj që duhet bërë në të tashmen.^[174]29

Por këtu ne shikojmë arsyen përse fraza siguri e përjetshme  mund të çojë në drejtim të gabuar. Në disa kisha ungjillore, në vend që të jepet mësim prezantimi i plotë dhe i drejtpeshuar i doktrinës së ngulmimit të shenjtorëve, pastorët nganjëherë kanë dhënë mësim një version të shpëlarë, që praktikisht u thotë njerëzve që të tërë ata të cilët dikur kanë bërë një shpallje të besimit e që janë pagëzuar, janë “përjetësisht të sigurt.” Rezultati i kësaj është se disa njerëz të cilët nuk janë kthyer me të vërtetë në besim, mund të “dalin përpara kishës” në fund të një predikimi ungjillëzues për të shpallur besimin e tyre në Krishtin, si dhe mund të pagëzohen pak kohë më pas kësaj, por pastaj ata largohen nga bashkësia e kishës dhe jetojnë një jetë që nuk është ndryshe nga ajo të cilën e jetuan përpara se të fitonin këtë “siguri të përjetshme.” Në këtë mënyrë, njerëzve u jepen garanci të rreme e janë mashtruar në mënyrë mizore që të bëhen të mendojnë se do të shkojnë në parajsë kur faktikisht, nuk kanë për të shkuar dot aty.^[175]30



PYETJE PËR ZBATIM VETJAK

1.     A ke siguri që je me të vërtetë i rilindur? Çfarë provash shikon në jetën tënde që ta japin ty atë siguri? A mendon se Perëndia dëshiron që besimtarët e vërtetë ta kalojnë jetën duke u shqetësuar nëse janë apo jo të rilindur sërish, apo që të kenë siguri të palëkundur se janë njerëzit e Tij? (Shiko 1 Gjonit 5:13.) A ke parë një model rritjeje në jetën tënde të krishterë me kalimin e kohës? A je duke i varur shpresat tek fuqia jote për të vazhduar të besosh në Krishtin apo tek fuqia e Perëndisë për ta mbajtur besimin tënd aktiv e të gjallë?

2.     Nëse ke dyshime për nëse je apo jo i rilindur me të vërtetë, çfarë ka në jetën tënde që ushqen këto dyshime? Çfarë do të të inkurajonte Shkrimi që të bëje për t’i fashitur këto dyshime (shiko “2 Pjetrit” 1:5–11; gjithashtu “Mat.” 11:28–30; “Gjoni” 6:37)? A mendon se Jezusi është në dijeni të dyshimeve të tua dhe se i kupton ato? Çfarë mendon se Ai do të donte që ti të bëje me qëllim për të fituar një siguri më të madhe të shpëtimit?

3.     A ke njohur njerëz, ndoshta në kishën tënde, “fryti i të cilëve është gjithnjë shkatërrimtar apo ndasor apo i dëmshëm për shërbesën e kishës si dhe për besimin e të tjerëve? A kanë ata shumë ndikim, ndoshta madje edhe pozita drejtuese në kishë? A mendon se një vlerësim i frytit të jetës dhe ndikimit të dikujt tek të tjerët duhet të jetë një cilësi kualifikuese për drejtuesit e kishës? A është e mundur që njerëzit të shpallin se janë dakord me çdo doktrinë të krishterë, e megjithëkëtë të jenë ende të pa rilindur? Cilat janë disa prej provave të besueshme të kthimit të mirëfilltë në besim përveç besnikërisë intelektuale ndaj doktrinës së shëndoshë?

TERMA TË VEÇANTË

siguria e shpëtimit

siguri e përjetshme

ngulmimi i shenjtorëve

BIBLIOGRAFI

(Për një shpjegim të kësaj bibliografie, shiko shënimin tek bibliografia e kapitullit 1, f. 38. Të dhënat e plota bibliografike mund të gjenden në fq. 1223–1229.)

Seksione në Teologjitë Sistematike Ungjillore

1. Anglikane (Episkopaliane)

1882–1892 Litton, 345–351

2. Arminiane (Ueslejane apo Metodiste)

1847 Finney, 544–619

1875–1876 Pope, 3:100–147

1892–1894 Miley, 2:268–270, 339–354

1960 Purkiser, 298–304

3. Baptiste

1767 Gill, 2:151–178

1887 Boyce, 425–437

1907 Strong, 881–886

1917 Mullins, 432–438

1983–1985 Erickson, 985–997

4. Dispensacionale

1947 Chafer, 3:267–355

1949 Thiessen, 290–295

1986 Ryrie, 328–334

5. Luteriane

1917–1924 Pieper, 3:89–100

1934 Mueller, 436–440

6. E Reformuar (apo Presbiteriane)

1559 Calvin, 2:968–976 (3.24.4–9)

1724–1758 Edwards, 596–604

1861 Heppe, 581–589

1871–1873 Hodge, 3:104–113

1878 Dabney, 687–713

1937–1966 Murray, RAA 151–160

1938 Berkhof, 545–554

7. Ripërtëritja (apo karizmatike/Pentakostale)

1988–1992 Williams, 2:119–136

Seksione në Teologjitë Sistematike Përfaqësuese të Katolicizmit Romak

(pa trajtim të hollësishëm)

Vepra të tjera

Berkouwer, G.C. Besimi dhe Ngulmimi (Faith and Perseverance). Përkth. nga Robert D. Knudsen. Grand Rapids: Eerdmans, 1958.

Carson, D.A. “Reflektime mbi Sigurinë e Krishterë (Reflections on Christian Assurance)” Tek WTJ 54 (1992), fq. 1–29.

Demarest, B.A. “Siguria (Assurance).” TekFUT (^[176]EDT) fq. 91–92.

Grudem, Wayne. “Ngulmimi i Shenjtorëve: Një Rast Studimor nga “Heb.” 6:4-6 dhe Pasazhet e Tjera Paralajmëruese të “Hebrenjve” (The Perseverance of the Saints: A Case Study From Heb. 6:4–6 and the Other Warning Passages of Hebrews.”) Tek Hiri i Perëndisë, Zgjedha e Vullnetit (The Grace of God, the Bondage of the Will). Vol. 1. Red. Tom Schreiner dhe Bruce Ware. Së shpejti del nga shtypi: Grand Rapids: Baker, 1995.

Guthrie, William. Interesi i Madh i të Krishterit (The Christian’s Great Interest). London: Banner of Truth, 1969. Shiko veç. Pjesa I, Sprova e një Interesi Shpëtues në Krishtin (The Trial of a Saving Interest in Christ) që u botua për herë të parë si një libër më vete më 1658.

Hoekema, Anthony A. “Ngulmimi i Besimtarëve të Vërtetë (The Perseverance of True Believers)” Tek I Shpëtuar nëpërmjet Hirit (Saved by Grace). Grand Rapids: Eerdmans, and Exeter: Paternoster, 1989, fq. 234–256.

Kearsley, R. “Ngulmimi (Perseverance).” Tek FRT (^[177]NDT) fq. 506–507.

Marshall, I.H. I Ruajtur Nëpërmjet Fuqisë së Perëndisë (Kept by the Power of God). Minneapolis: Bethany, 1969.

McKnight, Scot. “Pasazhet Paralajmëruse të “Hebrenjve” (The Warning Passages of Hebrews),” ^[178]TrinJ 13, pa specifikime (1992), fq. 21–59.

Murray, John. “Ngulmimi (Perseverance).” Tek Shpengimi i Realizuar dhe i Zbatuar (Redemption Accomplished and Applied). Grand Rapids: Eerdmans, 1955, fq. 151–160.

Shank, Robert. Jetë në Birin (Life in the Son). Bot. 2të. Minneapolis: Bethany, 1989.

White, R.E.O. “Ngulmimi (Perseverance).” Tek FUT (EDT) fq. 844–845.

PASAZH NGA SHKRIMI PËR T’U MËSUAR PËRMENDËSH

“Gjoni” 10:27–28: Delet e mia e dëgjojnë zërin tim, dhe unë i njoh dhe më ndjekin; dhe unë u jap atyre jetë të përjetshme dhe nuk do të humbasin aspak, përjetë, dhe askush nuk do t'i rrëmbejë nga dora ime.

HIMN

“SHPËTIMIN TËND QUAJE JEHOVA (CALL JEHOVAH THY SALVATION)”

(Përdor melodinë e “Eja, o i Shumëpritur Jezus [Come, Thou Long Expected Jesus]”)

Thirre Jehova shpëtimin tënd, çlodhu nën hijen e të plotfuqishmit,

Në banesën e Tij të fshehtë bano, dhe mos u dekurajo kurrsesi:

Atje, asnjë trazirë nuk do të t’alarmojë, as kurth i fshehtë nuk do t’i shërbejë frikësimit:

Dredhitë as dhuna nuk do mund të të dëmtojë, i ruajtur do të jesh në përjetësi.

Nga shpata që vret ditën, nga murtaja e potershme,

Në thellësi të bubullimave të mesnatës, mbrojtja jote e sigurt do të jetë Perëndia:

Ai do t’i urdhërojë të të ruajnë dhe të bëjnë mbi ty roje legjionet e Tij të engjëjve;

Edhe kur përmes territoreve armike të shosh, edhe kur fle në të egrat shkretëtira.

Përderisa me ndjena të pastra e të palëkundura, ti e do Perëndinë,

Me krahët e mbrojtjes së Tij, Ai nga lart do të të mbulojë:

Ti do ta thërrasësh, Ai do të të dëgjojë, e do të bëjë ta kalosh vështirësinë;

Këtu për pikëllime do të të shpërblejë dyfish, me jetë përtej varrit do të të kurorëzojë.
Autor: James Montgomery, 1822