Kapitulli 52: Dhuntitë e Frymës së Shenjtë: (Pjesa 1) Pyetje të përgjithshme
Lesson 54 Chapter 9 Module 8
Dhuratat e Frymës së Shenjtë: (Pjesa 1)
Pyetje të Përgjithshme
Çfarë janë dhuntitë frymërore? Sa të tilla ka? A kanë reshtur disa dhunti? Kërkimi dhe përdorimi i dhuntive frymërore
SHPJEGIME DHE BAZA NGA SHKRIMET
A. Pyetje në lidhje me dhuntitë frymërore në përgjithësi
Në brezat e mëparshëm, teologjitë sistematike nuk kishin kapituj mbi dhuntitë frymërore, sepse kishte pak pyetje në lidhje me natyrën dhe përdorimin e tyre në kishë. Por shekulli i njëzet ka dëshmuar një rritje mbresëlënëse të interesit mbi dhuntitë frymërore, kryesisht për shkak të ndikimit të lëvizjeve Pentakostale dhe Karizmatike përbrenda kishës. Në këtë kapitull, së pari do të hedhim vështrimin tek disa pyetje të përgjithshme në lidhje me dhuntitë frymërore, pastaj do të shqyrtojmë çështjen specifike nëse disa dhunti (që vijnë si mrekulli) kanë reshtur apo jo. Në kapitullin tjetër, do të analizojmë mësimin e Besëlidhjes së Re rreth dhuntive të caktuara.
Sidoqoftë, përpara fillimit të diskutimit, ne mund t’i përkufizojmë dhuntitë frymërore si më poshtë: Një dhuratë frymërore është çfarëdo aftësie e fuqizuar prej Frymës së Shenjtë dhe e përdorur në çfarëdo shërbese të kishës. Ky përkufizim i gjerë përshin si dhuntitë të cilat janë të lidhura me aftësitë e natyrshme (si për shembull mësimdhënia, të treguarit mëshirë, apo administrimi), ashtu edhe dhunti të cilat duket se janë më tepër prej “mrekullie” si dhe më pak të lidhura me aftësitë natyrore (si për shembull profecia, shërimi apo dallimi mes frymëve). Arsyeja për këtë është se kur Pali rendit dhuntitë frymërore (tek Rom. 12:6–8; 1 Kor. 7:7; 12:8–10, 28; si dhe Efe. 4:11) ai përfshin të dyja llojet e dhuntive. Megjithëkëtë, jo çdo aftësi e natyrshme që njerëzit kanë është e përfshirë këtu sepse Pali është i qartë që të tëra dhuntitë frymërore duhen fuqizuar nga “i njëjti dhe i vetmi Frymë” (1 Kor. 12:11), se ato janë dhënë “për dobinë e përbashkët” (1 Kor. 12:7), dhe se të tëra ato duhen përdorur për “ndërtim” (1 Kor. 14:26), për ndërtimin e kishës.[85]1
1. Dhuntitë frymërore në historinë e shpengimit. Padyshim që Fryma e Shenjtë ishte në veprim në Besëlidhjen e Vjetër, duke i sjellë njerëzit në besim e duke punuar në mënyrë mbresëlënëse tek disa individë të tillë si Moisiu dhe Samueli, Davidi dhe Elija. Por, në përgjithësi, kishte një veprimtari më pak të fuqishme të Frymës së Shenjtë në jetën e pjesës më të madhe të besimtarëve. Ungjillëzimi efikas i kombeve qe zbehur, dëbimi i demonëve [86]2 nuk njihej, shërimet në mënyrë të mrekullueshme ishin të pazakonta (paçka se ndodhnin, veçanërisht në shërbesat e Elijës dhe Elishës), profecia qe e kufizuar tek vetëm disa profetë apo tek grupe të vogla profetësh, dhe “fuqia e ringjalljes” mbi mëkatin në kuptimin e “Romakëve” 6:1–14 dhe “Filipianëve” 3:10 rrallë herë përjetohej.
Por në disa pika të tjera, Besëlidhja e Vjetër e hedh vështrimin përpara tek një kohë kur do të kishte një fuqizim më të madh prej Frymës së Shenjtë që do të arrinte tek të tërë njerëzit e Perëndisë. Moisiu tha: “Ah, le të ishin të gjithë profetë në popullin e Zotit dhe dhëntë Zoti që Fryma e tij të vihet mbi ta!” (Num. 11:29). Po kështu Zoti profetizoi përmes Joelit:
Mbas kësaj do të ndodhë,
që unë do të përhap Frymën tim mbi çdo mish;
bijtë tuaj dhe bijat tuaja do të profetizojnë,
pleqtë tuaj do të shohin ëndrra,
të rinjtë tuaj do të kenë vegime.
Në ato ditë do të përhap Frymën tim
edhe mbi shërbëtorët dhe shërbëtoret. (Joeli 2:28–29)
Gjon Pagëzori i ngre pritshmëritë e njerëzve për plotësimin e profecisë së Joelit kur ai shpall që dikush po vjen pas tij, i cili “do t'ju pagëzojë me Frymën e Shenjtë dhe me zjarr” (Mat. 3:11; kr. Marku 1:8; Luka 3:16; Gjoni 1:33; Veprat 1:5).
Kur Jezusi fillon shërbesën e Tij, Ai erdhi duke sjellë plotësinë dhe fuqinë e Frymës së Shenjtë në personin e Tij. Luka shkruan: “Dhe Jezusi, në fuqinë e Frymës, u kthye në Galile” (Luka 4:14). Rezultati është që Ai dha mësim me pushtet të madh (Luka 4:15–22) dhe Ai shëron dhe dëbon demonë nga të tërë ata që janë të shtypur (Luka 4:31–41). Në mënyrë të qartë, Jezusi ka ardhur në fuqinë e Frymës së Shenjtë që është më e madhe në besëlidhjen e re, dhe Ai ka ardhur që të pushtojë mbretërinë e Satanit.
Në fakt, Ai thotë se fuqia e Frymës së Shenjtë në funksionim tek Ai, që e aftësonte Atë të dëbonte demonë, është një tregues që mbretëria e Perëndia ka ardhur me pushtet: “Në qoftë se unë i dëboj djajtë me anë të Frymës së Perëndisë, atëherë mbretëria e Perëndisë ka ardhur në mes tuaj” (Mat. 12:28). Duke e hedhur vështrimin pas tek jeta dhe shërbesa e Jezusit, Gjoni na thotë: “Për këtë është shfaqur Biri i Perëndisë: për të shkatërruar veprat e djallit” (1 Gjonit 3:8).
Por kjo fuqi e re besëlidhore e Frymës së Shenjtë, nuk është e kufizuar tek shërbesa e vetëm Jezusit. Ai i dërgoi dishepujt duke thënë: “Mbretëria e qiejve u afrua” dhe u tha atyre: “Shëroni të sëmurët, pastroni lebrosët, ngjallni të vdekurit” (Mat. 10:7–8). Megjithëkëtë, kjo fuqi e besëlidhjes së re e Frymës së Shenjtë nuk i është shpërndarë ende të tërë atyre të cilët besuan tek Jezusi apo që e ndoqën Atë, por vetëm tek ata dymbëdhjetë dishepujt e Tij, apo tek shtatëdhjetë dishepujt (Luka 10:1–12).
Derdhja e Frymës së Shenjtë në plotësinë e besëlidhjes së re në kishë, ndodhi në ditën e Rrëshajës. Përpara se Jezusi të ngrihej në qiell, Ai i urdhëroi apostujt e Tij “të mos largoheshin nga Jerusalemi, por të prisnin premtimin e Atit,” dhe përmbajtja e atij premtimi qe: “por ju do të pagëzoheni me Frymën e Shenjtë, mbas jo shumë ditësh” (Veprat 1:4–5). Ai u premtoi: “Do të merrni fuqi kur Fryma e Shenjtë do të vijë mbi ju” (Veprat 1:8). Kur Fryma u derdh mbi kishën në ditën e Rrëshajës, Pjetri e kuptoi se profecia e Joelit qe duke u përmbushur, sepse ai tha: “kjo është ajo që ishte thënë nëpërmjet profetit Joel” (Veprat 2:16), dhe pastaj ai citoi profecinë e Joelit (vgj. 17–21). Pjetri e kuptoi se fuqizimi prej Frymës së Shenjtë në besëlidhjen e re, u kishte ardhur njerëzve të Perëndisë dhe epoka e besëlidhjes së re kishte filluar si rezultat i drejtpërdrejtë i veprimtarisë së Jezusit në qiell, sepse Pjetri tha:
Këtë Jezus, Perëndia e ka ringjallur; për këtë të gjithë ne jemi dëshmitarë! Ai, pra, duke qenë i ngritur në të djathtë të Perëndisë dhe duke marrë nga Ati premtimin e Frymës së Shenjtë, derdhi atë që ju tani shihni dhe dëgjoni. (Veprat 2:32–33)
Përkundër sfondit të shërbesës së Jezusit si dhe shërbesës së mëparshme të dishepujve me Jezusin, dishepujt e pranishëm në ditën e Rrëshajës do të kishin pritur me të drejtë që predikime të fuqishme ungjillëzuese, çlirime nga shtypja demonike, shërime fizike, dhe ndoshta gjithashtu profeci, ëndrra dhe vizione, të tëra do të fillonin e do të vazhdonin ndër ata të cilët besojnë në Krishtin, dhe se këto gjëra do të ishin karakteristike të epokës së besëlidhjes së re që filloi në ditën e Rrëshajës. Një karakteristikë e mëtejshme e kësaj derdhjeje të Frymës së Shenjtë qe një shpërndarje e gjerë e dhuntive frymërore tek të tërë njerëzit, djem dhe vajza, të rinj e të reja, shërbëtorë e shërbëtore, me fjalët e Joelit—të tërë morën një fuqizim besëlidhjeje të re prej Frymës së Shenjtë, dhe do të pritej gjithashtu që të tërë do të merrnin dhuntitë e Frymës së Shenjtë.[87]3 Faktikisht, kjo është ajo që ndodhi në kishën e hershme (shiko 1 Kor. 12–14; Gal. 3:5; Jakobi 5:14–15). Siç tha B.B. Warfield (B.B. Uorfilld):
Ne jemi të justifikuar kur e konsiderojmë karakteristikë të kishave apostolike që dhurata të tilla të ardhura mrekullisht të shfaqeshin tek ta. Përjashtimi do të ishte, jo një kishë me, por një kishë pa dhunti të tilla ... Kisha apostolike ishte në mënyrë karakteristike një kishë mrekulli-bërëse.[88]4
(Kjo vlen të thuhet pavarësisht se çfarë pikëpamjeje merr personi për sa i takon vazhdimësisë së dhuntive mrekullibërëse pas kohës së apostujve.)
2. Qëllimi i dhuntive frymërore në epokën e besëlidhjes së re. Dhuntitë frymërore janë dhënë për ta pajisur kishën që të kryejë shërbesën e saj derisa Krishtit të kthehet. Pali u thotë Korintasve: “nuk ju mungon asnjë dhunti, duke pritur me durim zbulesën e Zotit tonë Jezu Krisht” (1 Kor. 1:7). Këtu, ai e lidh zotërimin e dhuratave frymërore si dhe situatës së tyre me historinë e shpengimit (me pritjen për kthimin e Krishtit), duke sugjeruar se dhuntitë i janë dhënë kishës për periudhën mes ngritjes së Krishtit dhe kthimit të Tij. Në mënyrë të ngjashme, Pali hedh vështrimin përpara tek koha e kthimit të Krishtit, dhe thotë: “Por, kur të vijë përsosmëria, atëherë ajo që është e pjesshme do të shuhet” (1 Kor. 13:10), duke nënkuptuar gjithashtu se këto dhunti “jo të përsosura” (të përmendura tek vgj. 8–9) do të jenë në veprim derisa Krishtit të kthehet, kur ato do të zëvendësohen nga të tjera shumë herë më të mëdha.[89]5 Me të vërtetë që derdhja e Frymës së Shenjtë me “fuqi” në ditën e Rrëshajës, kishte për qëllim pajisjen e kishës për të predikuar ungjillin (Veprat 1:8)—diçka e cila do të vazhdojë derisa Krishti të kthehet. Gjithashtu Pali i kujton besimtarët se në përdorimin e tyre të dhuntive frymërore: “kërkoni që t'i keni të bollshme për ndërtimin e kishës” (1 Kor. 14:12). Në fund, kur u shkruan efesianëve, Pali specifikon që kur Krishti u ngrit në qiell, Ai dha dhurata “për ndreqjen e shenjtorëve, për veprën e shërbimit dhe për ndërtimin e trupit të Krishtit” (Efe. 4:12).
Por dhuratat tona frymërore, jo vetëm që e pajisin kishën për kohën deri kur Krishti të kthehet, por ato gjithashtu japin një parashije të epokës që do të vijë. Pali i kujton korintasit që ata ishin “bërë të pasur” në të tërë të folurën e tyre dhe në të tërë njohurinë e tyre, dhe se rezultati i këtij pasurimi ishte që atyre “nuk ju mungon asnjë dhunti” (1 Kor. 1:5, 7). Sigurisht që ky pasurim në të folurën dhe njohurinë e tyre nuk u dha atyre të folurën e përsosur apo njohurinë e përsosur që do të ishte e tyrja në qiell, por vetëm një parashije apo një kapar të asaj përsosmërie qiellore. Në mënyrë të ngjashme, Pali i kujton korintasit që dhuntitë e tyre frymërore janë të “papërsosura” por kur të vijë mënyra e “përsosur” e të njohurit me kthimin e Zotit, atëherë këto dhunti do të kalojnë (1 Kor. 13:10). Ashtu sikurse vetë Fryma e Shenjtë është në këtë epokë një “kapar” (2 Kor. 1:22; kr. 2 Kor. 5:5; Efe. 1:14) i punës më të plotë të Frymës së Shenjtë brenda nesh në epokën që do të vijë, po kështu dhuntitë të cilat Fryma e Shenjtë na jep, janë parashije të pjesshme të punës më të plotë të Frymës së Shenjtë që do të jetë e jona në epokën që do të vijë.
Kësisoj, dhuntitë e njohurive të thella dhe dallimit, janë një pamje paraprake e dallimit shumë më të madh që ne do të kemi kur Krishti të kthehet. Dhuntitë e njohurisë dhe mençurisë shumë më të madhe që do të jetë e jona kur do mund të “njoh thellë, ashtu sikurse njihem” (kr. 1 Kor. 13:12). Dhuntitë e shërimit japin një parashije e shërimit të përsosur i cili do të jetë i yni kur Krishti të na japë trupa të ringjallur. Paralele të ngjashme mund të gjendet me të tëra dhuntitë e Besëlidhjes së Re. Edhe larmia e dhuntive duhet të çojë tek një unitet më i madh dhe ndërvarësi në kishë (shiko 1 Kor. 12:12–13, 24–25; Efe. 4:13), dhe kjo larmi në unitet do të jetë për vete një parashije e unitetit që besimtarët do të kenë në parajsë.
3. Sa dhunti ka? Letrat e Besëlidhjes së Re renditin dhunti specifike frymërore në gjashtë pasazhe të ndryshme. Shqyrto tabelën në faqen tjetër.
Është e dukshme që këto lista janë mjaft të ndryshme. Asnjëra prej atyre listave nuk i ka të tëra dhuntitë, dhe asnjë dhunti me përjashtim të profecisë nuk është përmendur tek të gjitha listat (profecia nuk është përmendur tek 1 Kor. 7:7, ku vetëm subjekti i martesës dhe beqarisë është në diskutim, por padyshim është përfshirë tek “nëse dikush flet” tek “1 Pjetrit” 4:11). Në fakt, “1 Korintasve” 7:7 përmend dy dhunti të cilat nuk janë në ndonjë listë tjetër: në kontekstin e të folurit për martesën dhe beqarinë, Pali thotë: “secili ka dhuntinë e vet[90]6 nga Perëndia, njëri kështu dhe tjetri ashtu.”
Këto fakte lënë të kuptohet se Pali nuk po përpiqej të ndërtonte lista shteruese të dhuntive kur specifikoi ato që specifikoi. Paçka se nganjëherë ka njëfarë treguesi (ai i vë apostujt të parët, profetët të dytët dhe mësuesit të tretët, por gjuhët e panjohura në fund tek “1 Kor.” 12:28), duket se në përgjithësi, Pali pothuajse në mënyrë kuturu rendit një seri shembujsh të ndryshëm të dhuntive, ashtu siç i vijnë në mend.
“1 Korintasve” 12:28
1. apostull[91]8
2. profet
3. mësues
4. vepra të fuqishme
5. dhuntitë e shërimeve
6. ndihmat
7. qeverisje
8. larmia e gjuhëve
“1 Korintasve” 12:8–10
9. fjalë urtësie
10. fjalë njohurie
11. besim
(5). dhuntitë e shërimeve
(4). mrekulli
(2). profeci
12. dallimi i frymëve
(8). larmi gjuhësh
13. interpretimi i gjuhëve
“Efesianëve” 4:11[92]7
(1). apostull
(2). profet
14. ungjilltar
15. barinj e mësues
“Romakëve” 12:6–8
(2). profeci
16. shërbim
(3). mësim
17. këshillim
18. ndarje (e të mirave)
19. kryesim
20. vepra mëshire
“1 Korintasve” 7:7
21. martesa
22. beqaria
“1 Pjetrit” 4:11
nëse dikush flet (duke përmbledhur një sërë dhuntish)
kush bën një shërbim (duke përmbledhur një sërë dhuntish)
Për më tepër, ka një farë mbivendosjeje ndër dhuntitë e renditura në vende të ndryshme. Pa dyshim që dhuntia e administrimit (κυβέρνησις, G3236, 1 Kor. 12:28) është e ngjashme me dhuntinë e udhëheqësisë (ὁ προϊστάμενος (nga προί̈στημι, G4613) Rom. 12:8), dhe të dy këto terma me shumë mundësi mund të gjejnë zbatim tek shumë vetë të cilët kanë postin e pastorit-mësues (Efe. 4:11). Për më tepër, në disa raste, Pali rendit një veprimtari dhe në raste të tjera rendit emrin e lidhur me atë veprimtari që përshkruan personin (si për shembull “profeci” tek “Rom.” 12:6 dhe “1 Kor.” 12:10, por “profet” tek “1 Kor.” 12:28 dhe “Efe.” 4:11).[93]9
Një arsye tjetër për të menduar se Pali mund të kishte bërë lista shumë më të gjata po të kishte dashur, është fakti se disa prej listave të dhuntive të renditura, do të gjenin shumë shprehje të ndryshme duke qenë se gjenden tek njerëz të ndryshëm. Padyshim që dhuntia e të shërbyerit (Rom. 12:6) apo e ndihmës (1 Kor. 12:28) do të marrë shumë forma të ndryshme në situata të ndryshme dhe tek njerëz të ndryshëm. Disa mund të shërbejnë apo ndihmojnë duke dhënë këshilla të mençura, të tjerë duke gatuar vakte ushqimore, të tjerë duke u kujdesur për fëmijët apo duke i qëndruar pranë një personi më të moshuar, të tjerë duke dhënë këshilla të specializuara ligjore, mjekësore apo financiare kur nevojiten përbrenda kishës. Këto dhunti kanë shumë ndryshime nga njëra-tjetra. Ndër ata të cilët zotërojnë dhuntinë e ungjillëzimit, disa do të jenë të zotë në ungjillëzimin vetjak përbrenda një lagjeje, të tjerë me ungjillëzimin përmes shkrimit të trakteve dhe literaturës së krishterë, ndërsa të tjerë përmes ungjillëzimit përmes fushatave të mëdha dhe takimeve publike. Të tjerë akoma do të jenë të zotë në ungjillëzim përmes radios dhe televizionit. Jo të tëra ato dhunti ungjillistike janë të njëjtat, paçka se ato bien nën kategorinë e gjerë të “ungjillëzimit.” E njëjta gjë mund të thuhet për dhuntitë e të dhënit mësim dhe qeverisjes.[94]10 E tëra kjo thjesht do të thotë se nuk ka dy vetë që të kenë dhunti plotësisht të njëllojta.
Sa dhunti të ndryshme frymërore ekzistojnë? Kjo varet thjesht në sa specifikë dëshirojmë të shprehemi. Ne mund të bëjmë një listë shumë të shkurtër me vetëm dy dhunti, ashtu sikurse Pjetri bën tek “1 Pjetrit” 4:11: “nëse dikush flet” dhe “kush bën një shërbim.” Në këtë listë prej dy artikujsh Pjetri përfshin të tëra dhuntitë e përmendura në çfarëdo liste tjetër për shkak se të tëra ato gjejnë vend në një prej këtyre dy kategorive. Nga ana tjetër, ne mund të merrnim funksionet e Besëlidhjes së Vjetër të profetit, priftit dhe mbretit, dhe të kemi një listë me tre lloje dhuntish: dhuntitë profetike (në këtë kuptim të gjerë) do të përfshinte çfarëdo gjëje që përfshin mësimin, inkurajimin, nxitjen apo qortimin e të tjerëve. Dhuntitë priftërore do të përfshinin çfarëdo gjëje që përfshin tregimin e mëshirës dhe kujdesit për ata që janë në nevojë apo që përfshijnë ndërmjetësim përpara Perëndisë (si për shembull lutje në gjuhë të panjohura). Dhuntitë mbretërore do të përfshinin çfarëdo gjëje që ka të bëjë me administrimin, qeverisjen apo rendin në kishë.
Klasifikime të tjera të dhuntive janë dhuntitë e njohurisë (një dallim i tillë mes frymëve, fjalës së mençurisë dhe fjalës së njohurisë), dhuntitë e fuqisë (si për shembull shërimi, mrekullitë dhe besimi), dhe dhuntitë e të folurit (gjuhët e panjohura, interpretimi dhe profecisë).[95]11 Pastaj përsëri ne do mund të bënim një listë shumë më të gjatë, si për shembull lista e njëzetedy dhuntive të renditura më lart. Por, edhe ajo listë nuk përfshin të tëra dhuntitë e mundshme (asnjë listë nuk përfshin një dhunti të lutjes ndërmjetësuese, për shembull, e cila mund të jetë e lidhur me një dhunti besimi, por nuk është e njëjta gjë me dhuntinë e besimit. Gjithashtu, në asnjërën listë nuk janë përfshirë dhunti muzikore, dhe gjithashtu asnjëra nuk përmban ndonjë dhunti të dëbimit të demonëve, edhe pse Pali duhet ta ketë ditur se të krishterët ishin më efikasë në atë fushë sesa të tjerët). Gjithashtu, nëse ne do të dëshironim të ndanim llojet e ndryshme të shërbimit, administrimit, ungjillëzimit ose mësimit, atëherë fare lehtë do mund të kishim një listë që do të përfshinte pesëdhjetë apo madje njëqind elementë.[96]12
Qëllimi i të tërë kësaj është që thjesht të thotë se Perëndia i jep kishës një variete të mahnitshme të dhuntish frymërore, dhe këto janë të tëra shenja të hirit të tij të shumëfarshëm. Në fakt, Pjetri thotë: “Gjithsecili le ta vërë në shërbim të tjetrit dhuntinë që ka marrë, si administratorë të mirë të hirit të shumëfarshëm të Perëndisë” (1 Pjetrit 4:10; fjala “shumëfarshëm” këtu është ποικίλος (G4476) që do të thotë “të kesh shumë anë apo aspekte; të kesh larmi të madhe”).
Rezultati praktik i këtij diskutimi është që ne duhet të jemi të gatshëm që të kuptojmë dhe vlerësojmë njerëzit të cilët kanë dhunti të cilat janë të ndryshme prej të tonave e që dhuntitë e të cilëve mund të ndryshojnë nga pritshmëritë tona të asaj se si disa dhunti të caktuara do dukeshin. Për më tepër, një kishë e shëndetshme do të ketë një larmi të madhe dhuntish, dhe kjo larmi nuk duhet të çojë në një fragmentim por në një unitet më të madh ndër besimtarët në kishë. E gjithë ajo që Pali do të shprehë në analogjinë e trupit me shumë gjymtyrë (1 Kor. 12:12–26) do të thotë se Perëndia na ka vënë në trup me ato dallime në mënyrë që ne të mund të mbështetemi tek njëri-tjetri. “Dhe syri nuk mund t'i thotë dorës: "Unë nuk kam nevojë për ty"; dhe po ashtu koka nuk mund t'u thotë këmbëve: "Unë nuk kam nevojë për ju". Madje, shumë më tepër ato gjymtyrë të trupit që duken se janë të dobëta, janë të nevojshme” (1 Kor. 12:21–22; kr. vgj. 4–6). Ajo shkon kundër mënyrës se si bota mendon të thotë që ne do të gëzojmë një unitet më të madh kur afrohemi më shumë me ata që janë ndryshe prej nesh, por kjo është ekzaktësisht ajo që Pali thotë tek “1 Korintasve” 12, duke demonstruar lavdinë e mençurisë së Perëndisë duke mos lejuar ndokënd të ketë të tërë dhuratat e nevojshme për kishën, por duke na kërkuar që të mbështetemi tek njëri tjetri për funksionimin e duhur të kishës.
4. Dhuntitë mund të variojnë për sa i takon forcës së tyre. Pali thotë se nëse ne kemi dhuntinë e profecisë, ne duhet ta përdorim atë “sipas masës së besimit” (Rom. 12:6), duke nënkuptuar se dhuntia mund të jetë më shumë apo më pak e zhvilluar në individë të ndryshëm, apo tek i njëjti individ gjatë një periudhe kohore të caktuar. Kjo është arsyeja përse Pali kërkon ta kujtojë Timoteun: “Mos e lër pas dore dhuntinë që është në ty” (1 Tim. 4:14), dhe mund të thotë: “Po të kujtoj ta ndezësh dhuntinë e Perëndisë, që është në ty,” (2 Tim. 1:6). Ishte e mundshme për Timoteun që ta lejonte dhuntinë e tij të dobësohej, me sa duket përmes përdorimit jo të shpeshtë, dhe Pali e kujton ta nxisë atë duke e përdorur dhe në këtë mënyrë duke e forcuar. Kjo nuk duhet të jetë për t’u habitur sepse ne e kuptojmë se shumë dhunti forcohen më shumë dhe bëhen më efektive ndërkohë që përdoren, qofshin ungjillëzim, mësim, inkurajim, administrim apo besim. Apollo kishte një dhunti të fortë predikimi dhe mësimi sepse lexojmë që ai ishte “i fuqishëm (ose “i fortë,” Gr. δυνατός, G1543) në Shkrime” (Veprat 18:24). Dhe Pali dukshëm kishte një dhunti të përdorur shpesh si dhe shumë efektive të të folurit në gjuhë të panjohura për shkak se ai thotë: “Unë e falënderoj Perëndinë tim, sepse flas më shumë në gjuhë se ju të gjithë” (1 Kor. 14:18).[97]13
Të tëra këto tekste nënkuptojnë që dhuntitë frymërore mund të jenë të ndryshme për sa i takon forcës së tyre. Nëse mendojmë për cilëndo dhunti qoftë, qoftë mësim apo ungjillëzim nga njëra anë, apo profeci apo shërim nga ana tjetër, ne duhet të kuptojmë se përbrenda cilësdo grigje, me shumë gjasa do të ketë njerëz të cilat janë shumë efektivë në përdorimin e asaj dhuntie (ndoshta përmes një përdorimi dhe përvoje të gjatë), të tjerë të cilët janë mesatarisht të fortë në atë dhunti, si dhe të tjerë të cilët me shumë mundësi e kanë atë dhunti por vetëm sa kanë filluar ta përdorin atë. Ky variacion në forcën e dhuntive frymërore, varet nga një ndërthurje e ndikimit hyjnor dhe njerëzor. Ndikimi hyjnor është puna sovrane e Frymës së Shenjtë ndërkohë që Ai është “duke i ndarë gjithsecilit ... ashtu si do vetë” (1 Kor. 12:11). Ndikimi njerëzor vjen nga përvoja, trajnimi, mençuria dhe aftësia natyrore në përdorimin e asaj dhuntie. Zakonisht, nuk është e mundshme të dish se në ç’masë ndërthuret ndikimi hyjnor dhe njerëzor në çfarëdo kohe, e as nuk është e nevojshme të dimë sepse edhe aftësitë të cilat ne mendojmë se janë “natyrale” janë nga Perëndia (1 Kor. 4:7) dhe nën kontrollin e Tij sovran (shiko kapitullin 16 mbi provaninë e Perëndisë si dhe përgjegjësinë njerëzore).
Por kjo na çon në një pyetje interesante: sa e fortë duhet të jetë një aftësi përpara se të mund të quhet dhunti frymërore? Sa aftësi mësimdhënëse ka nevojë ndokush të ketë përpara se ai apo ajo të mund të thuhet se ka për shembull dhuntinë e të dhënit mësim? Apo sa efikas në ungjillëzim është e nevojshme që dikush të jetë, përpara se të mund të dallonim një dhunti ungjillëzimi? Ose sa shpesh do t’i duhej dikujt të shikonte lutjet për shërim të marrin përgjigje përpara se ai apo ajo të mund të thuhet se kanë dhuntinë e shërimit?
Shkrimi nuk i përgjigjet në mënyrë të drejtpërdrejtë kësaj pyetjeje, por fakti që Pali flet për këto dhunti si të dobishme për ndërtimin e kishës (1 Kor. 14:12), dhe fakti që Pjetri po kështu thotë se çdo person që ka marrë një dhunti, duhet të mos harrojë ta përdorë atë në shërbim “të tjetrit” (1 Pjetrit 4:10), sugjeron se si Pali ashtu edhe Pjetri i mendonin dhuntitë si aftësi të cilat qenë aq të forta sa ç’duhet për të funksionuar për të mirën e kishës qoftë për grigjën e mbledhur (si në profeci apo mësimdhënie), apo për individë në kohë të ndryshme në grigjë (si ndihmësa apo inkurajim).
Me shumë mundësi, nuk mund të hiqet dilet në një përfundim final në këtë çështje, por Pali na kujton gjithsesi që jo të gjithë i kanë të gjitha dhuntitë apo të njëjtën dhunti. Ai është mjaft i qartë për këtë në një grup pyetjesh të cilat në ç’do pikë të tyre kanë përgjigjen ‘jo’: “A janë vallë të gjithë apostuj? Janë vallë të gjithë profetë? Janë vallë të gjithë mësues? A kanë vallë të gjithë dhuntinë e veprave të fuqishme? A kanë vallë të gjithë dhuntitë e shërimeve? A flasin vallë të gjithë në gjuhë të tjera? A interpretojnë vallë të gjithë?” (1 Kor. 12:29–30) Teksti në greqisht (me pjesoren μή, G3590, përpara secilës pyetjeje) duket se në mënyrë të qartë pret përgjigje ‘jo’ ndaj secilës syresh. Për rrjedhojë, jo të tërë janë mësues, për shembull, e jo të tërë zotërojnë dhuntitë e shërimit, e jo të gjithë flasin në gjuhë të panjohura.
Por, paçka se jo të tërë kanë dhuntinë e të dhënit mësim, është e vërtetë që të tërë njerëzit “japin mësim” në një farë kuptimi të fjalës jap mësim. Edhe njerëzit të cilët as në ëndërr nuk do ta mendonin se do të jepnin mësim në shkollën e të dielës, gjithsesi do t’u lexojnë histori nga Bibla fëmijëve të tyre dhe do t’u shpjegojë kuptimin atyre. Në fakt, Moisiu i urdhëroi izraelitët që të bëjnë pikërisht këtë gjë me fëmijët e tyre (L. i P. 6:7), duke shpjeguar fjalët e Perëndisë ndaj tyre ndërkohë që ata mblidheshin në shtëpinë e tyre apo kur ecnin rrugës. Po kështu, edhe ne duhet të themi nga njëra anë se jo të gjithë kanë dhuntinë e të dhënit mësim. Por, nga ana tjetër, ne duhet të themi se ka një farë aftësie të përgjithshme të lidhur me dhuntinë e të mësuarit të cilën e kanë të tërë të krishterët. Një mënyrë tjetër e të thënit të kësaj do të ishte të thoje se nuk ka asnjë dhunti frymërore që të tërë besimtarët e kanë, e megjithëkëtë, ekziston një aftësi e përgjithshme e ngjashme me çdo dhunti që kanë të tërë të krishterët.
Këtë gjë mund ta shikojmë me një sërë dhuntish. Jo të tërë të krishterët kanë një dhunti ungjillëzimi, por të tërë të krishterët kanë aftësinë për të ndarë ungjillin me fqinjët e tyre. Jo të tërë të krishterët kanë dhuntitë e shërimit (në fakt, sikurse do ta shikojmë më poshtë, disa njerëz thonë se askush sot nuk ka dhuntitë e mirëfillta të shërimit), por gjithsesi, çdo i krishterë, mundet dhe në fakt lutet që Perëndia të shërojë miq apo të afërm të tij/saj që janë sëmurë. Jo çdo i krishterë ka dhuntinë e besimit, por çdo besimtar ka një farë mase besimi, dhe ne do të pritnim që ajo të jetë në rritje në jetën e një të krishteri të zakonshëm.
Ne madje mund të themi se dhuntitë e tjera, të tilla si profecia dhe e folura në gjuhë, jo vetëm që variojnë në forcë ndër ata që e kanë dhuntinë, por gjithashtu gjejnë një homologe në disa aftësi të përgjithshme të cilat gjenden në jetën e çdo të krishteri. Për shembull, po qe se e kuptojmë profecinë (sipas përkufizimit të dhënë në 53)[98]14 si “raportimi i diçkaje që Perëndia në mënyrë spontane sjell në mendje,” atëherë është e vërtetë që jo kushdo e përjeton këtë si një dhunti, sepse jo të gjithë e përjetojnë Perëndinë në mënyrë spontane duke u sjellë gjëra në mendje me një qartësi dhe forcë të atillë që ai apo ajo ndjehet e lirë të flasë për to ndër një grup të mbledhur të krishterësh. Por, me shumë mundësi, çdo besimtar, në mos një herë, një herë tjetër ka patur një ndjesi që Perëndia po i sillte ndër mend nevojën për t’u lutur për një të afërm të largët, apo që t’i shkruante apo telefononte për një fjalë inkurajimi dikujt të largët, dhe më vonë ka parë që kjo ishte ekzaktësisht ajo gjë që kishte qenë e nevojshme në atë moment. Pakkush do ta mohonte që Perëndia me sovranitetin e Tij e vuri atë gjë në mendje në një mënyrë spontane, dhe, pavarësisht se kjo nuk do të quhej një dhunti profecie, ajo është një aftësi e përgjithshme për të marrë drejtim apo udhëzime të veçanta nga Perëndia që është e ngjashme me atë që ndodh në dhuntinë e profecisë, paçka se ajo po funksionon në një nivel më të dobët.
Ne madje mund të shqyrtojmë dhuntinë e të folurit në gjuhë të panjohura nga kjo pikëpamje. Po qe se ne mendojmë për të folurin në gjuhë të panjohura si lutje me rrokje të cilat nuk kuptohen nga folësi (shiko 1 Kor. 14:2, 14),[99]15 atëherë është e vërtetë që jo çdo i krishterë e ka dhuntinë e të folurit në gjuhë të panjohura (dhe edhe një herë tjetër duhet thënë se disa të krishterë do të thonin që askush nuk e ka atë dhunti sot, përderisa epoka e apostujve ka përfunduar). Por nga ana tjetër, ne duhet të kuptojmë se çdo i krishterë ka kohë kur lutet në të cilat lutja e tij apo e saj shprehet jo vetëm me fjalë dhe rrokje të kuptueshme, por gjithashtu me psherëtima, rënkime apo të qara të cilat ne e dimë se kuptohen dhe dëgjohen nga Zoti, dhe që kjo gjë shpreh nevojat dhe preokupimet e zemrave tona të cilat ne nuk mund t’i shprehim plotësisht me fjalë (kr. Rom. 8:26–27). Edhe një herë tjetër, ne nuk duhet ta quajmë këtë dhunti të të folurit në gjuhë të panjohura, por duket vërtetë se është një përgjegjësi e përgjithshme në jetën tonë të krishterë e cila është njëfarësoj e lidhur me dhuntinë e të folurit në gjuhë të panjohura, në atë që ajo i jep shprehje lutjes në rrokje të cilat ne nuk i kuptojmë plotësisht, por që Fryma e Shenjtë gjithsesi i kthen në lutje efikase të cilat Perëndia i dëgjon.
Qëllimi i tërë këtij diskutimi është thjesht që të themi se dhuntitë frymërore nuk janë edhe aq të mistershme dhe “të tjetër bote” siç i paraqesin njerëzit nganjëherë. Shumë prej tyre janë vetëm intensifikime apo raste tepër të zhvilluara të fenomenit që pjesa më e madhe e të krishterëve përjeton në jetën e tyre. Pika tjetër e rëndësishme që duhet nxjerrë nga ky diskutim është që edhe pse ne kemi marrë dhunti nga Perëndia, ne kemi ende përgjegjësinë për t’i përdorur ato me efikasitet, dhe që të kërkojmë të rritemi në përdorimin e tyre, e që kisha të mund të përfitojë më shumë nga dhuntitë për të cilat Perëndia na ka lejuar që të jemi kujdestarë të tyre.
Së fundi, fakti që dhuntitë mund të variojnë në forcë, na lejon të kuptojmë se dhuntia e një personi të caktuar (e tillë si mësimdhënia apo administrimi për shembull) mund të mos jenë aq të forta sa ç’duhet për të funksionuar për të mirën e të tërë kishës në një kishë të madhe ku shumë njerëz tashmë e kanë të zhvilluar atë dhunti në një shkallë të lartë. Por po ai person, kur kalon në një kishë më të re e më të vogël, në të cilën vetëm pak vetë e kanë dhuratën e të dhënurit mësim apo të administrimit, mund ta shikojë që dhuntitë e tij apo të saj, janë shumë të kërkuara dhe në gjendje që të funksionojnë për të mirën e të tërë grigjës. (Në këtë kuptim, diçka e cila konsiderohet vetëm një aftësi e përgjithshme në një mjedis të caktuar, mundet që me të drejtë të konsiderohet një dhunti frymërore në një mjedis tjetër.)
5. A zotërojnë të krishterët dhunti të përkohshme apo të përhershme? Në pjesën më të madhe të rasteve, duket që Besëlidhja e Re paraqet një zotërim të përhershëm të dhuntive frymërore. Analogjia e pjesëve të trupit tek “1 Korintasve” 12:12–26 i shkon për shtat kësaj, në kuptimin që syri nuk bëhet dorë, e as veshi nuk bëhet këmbë, por pjesët e ndryshme të trupit ekzistojnë në të në mënyrë të përhershme.[100]16 Për më tepër, Pali thotë se disa njerëz kanë tituj të cilët përshkruajnë një funksion në vazhdim e sipër. Disa njerëz mund të quhen “profetë” apo “mësues” (1 Kor. 12:29) apo “ungjilltarë” (Efe. 4:11). Ne do të pritnim që këta njerëz të kishin një zotërim të përhershëm të dhuntive të profecisë, mësimdhënies dhe ungjillëzimit në mos u krijofshin disa rrethana të pazakonta të cilat do ta largonin atë dhunti. Në mënyrë të ngjashme, Pali flet në lidhje me zotërimin e dhuntive frymërore kur thotë: “Edhe po të kisha dhuntinë e profecisë” (1 Kor. 13:2). Gjithashtu, kur Pali kërkon që të ketë një interpretim të aty për atyshëm për këdo që flet në gjuhë të panjohura (1 Kor. 14:28), ai supozon që kisha do të dijë nëse dikush i cili e ka dhuntinë e interpretimit në të tashmen, gjë që nënkupton se ajo dhunti do të zotërohet nga dikush me kalimin e kohës. Kur ai thotë: “Në qoftë se dikush mendon se është profet” (1 Kor. 14:37), ai e kupton që disa në Korint do të kenë funksionuar me dhuntinë e profecisë aq shpesh sa ta mendonin veten si “profetë.” Të tëra këto vargje të çojnë në drejtimin e një zotërimi të përhershëm, apo të paktën të qëndrueshëm të dhuntive frymërore.
Me të vërtetë që tek “Romakëve” 12, Pali fillon këtë fjali: “Duke pasur dhunti të ndryshme sipas hirit që na u dha” (Rom. 12:6). Gjithashtu ai i thotë Timoteut: “Mos e lër pas dore dhuntinë që është në ty” (1 Tim. 4:14, përkthim fjalë për fjalë), duke nënkuptuar përsëri që Timoteu e kishte patur atë dhunti për një periudhë kohore. Për rrjedhojë duket se në përgjithësi, Besëlidhja e Re nënkupton se njerëzit kanë dhunti frymërore që u janë dhënë atyre, dhe sapo ata i kanë marrë, ata zakonisht janë në gjendje që të vazhdojnë t’i përdorin ato përgjatë jetës së tyre të krishterë.
Sidoqoftë, disa cilësime të rëndësishme duhen bërë për shkak se ka disa kuptime sipas të cilave dhuntitë nuk janë të përhershme. Ka disa dhunti të cilat nuk janë të përhershme nga vetë natyra e tyre, si për shembull dhuntitë e martesës dhe beqarisë (1 Kor. 7:7). Edhe pse Pali i quan ato dhunti, në jetën e pjesës më të madhe të besimtarëve do të ketë raste kur ata janë të pamartuar dhe raste në të cilat ata janë të martuar. Për më tepër, disa dhunti, paçka se ndoshta të ushtruara mjaft shpesh, gjithsesi nuk mund të ushtrohen sipas dëshirës. Efektshmëria në dhuntitë e shërimit për shembull, varet nga vullneti sovran i Perëndisë për sa i takon përgjigjes ndaj lutjes për shërim. Në mënyrë të ngjashme, profecia varet nga dhënia e një “zbulese” spontane (1 Kor. 14:30) nga Perëndia, dhe thjesht nuk mund të ushtrohen sipas dëshirës. E njëjta gjë mund të thuhet për dhuntinë e ungjillëzimit: Ajo është tek e fundit vepra e Frymës së Shenjtë për të sjellë rigjenerim e për ta mundësuar dikë që të besojë, kështu që ungjilltari mund të lutet e të predikojë, por është vetëm Perëndia Ai që mund të japë të korrën e frymëve.
Në raste të tjera, një dhunti e caktuar mund të jepet për një nevojë apo ngjarje unikale. Paçka se po ta marrim në kuptimin strikt të fjalës, nuk është një dhunti frymërore në kuptimin e Besëlidhjes së Re, kthimi i forcës së Sansonit edhe një herë tjetër në fund të jetës së tij (Gjyq. 16:28) u dha në mënyrë të përkohshme për një moment të fundit në jetën e tij. Edhe, në Besëlidhjen e Re, zbulesa mbresëlënëse e parajsës që Stefani pati kur ai, “plot Frymë të Shenjtë, i nguli sytë nga qielli, pa lavdinë e Perëndisë dhe Jezusin duke qëndruar në të djathtën e Perëndisë” (Veprat 7:55) qe një manifestim i Frymës që i qe dhënë Atij vetëm për atë moment specifik.
Një kuptim tjetër në të cilin një dhunti mund të mos jetë e përhershme, është nëse një person lë pas dore dhuntinë e tij apo të saj, dhe ndoshta e trishton Frymën e Shenjtë apo bie në gabime të rënda doktrinarë apo morale (ashtu sikurse ra Sansoni në Besëlidhjen e Vjetër, për shembull). Në një rast të tillë, Perëndia mund ta tërheqë dhuntinë. Padyshim që Pali e paralajmëroi Timoteun kur tha: “Mos e lër pas dore dhuntinë që është në ty” (1 Tim. 4:14), dhe ne ndoshta mund të mësojmë gjithashtu nga shëmbëlltyra e talenteve në të cilën Jezusi thotë sepse “atij që ka do t'i jepet dhe do t'i teprojë, por atij që nuk ka, do t'i merret edhe ajo që ka” (Mat. 25:29).[101]17
Për më tepër, ne duhet të mos harrojmë që Fryma e Shenjtë është ende sovran në shpërndarjen e dhuntive: Ai “duke i ndarë gjithsecilit dhunti veç e veç, ashtu si do vetë” (1 Kor. 12:11). Fjala e cila këtu përkthehet “i ndarë” është një pjesore e kohës së tashme, e cila nënkupton një veprimtari të vazhdueshme përgjatë një periudhe kohore, dhe ne mund ta parafrazojmë kështu: “Fryma e shenjtë është gjithnjë duke vazhduar të shpërndajë apo ndajë dhunti ndaj çdo personi individualisht, ashtu sikurse dëshiron Vetë.” Kjo do të thotë se, paçka se zakonisht është zakoni i Frymës së Shenjtë që të vazhdojë të fuqizojë të njëjtën dhunti apo dhunti të ndryshme tek njerëzit me kalimin e kohës, gjithsesi, ekziston një gatishmëri e vazhdueshme dhe vendim prej Frymës së Shenjtë për ta bërë ose kjo këtë, dhe Ai mundet që për arsyet e veta të mos e japë një dhunti për një fare kohe, apo të bëjë që ajo të jetë shumë më e fortë apo shumë më e dobët nga ç’ka qenë.
Së fundi, “1 Korintasve” 13:8–13 (që do të diskutohet më poshtë) të lë të kuptosh që dhuntitë e tanishme frymërore që kemi, janë vetëm për këtë epokë, e do të zëvendësohen nga diçka shumë më e madhe. Për rrjedhojë, në atë kuptim asnjë dhunti nuk është e “përhershme” përderisa çdo dhunti do të bëhet e pavlerë në kohën e kthimit të Zotit.
Përbrenda këtij diskutimi të çështjes nëse dhuntitë frymërore janë të përkohshme apo të përhershme, nganjëherë përmendet “Romakëve” 11:29: “Sepse dhuntitë dhe thirrja e Perëndisë janë të pakthyeshme.” Sidoqoftë, nuk duket se është me vend që këtë varg ta përdorim në kontekstin e këtij diskutimi,sepse në këtë rast, Pali është duke folur për statusin e popullit jude, përfshi këtu thirrjen e tyre si populli i Perëndisë si dhe dhuratat apo bekimet e deleguara tek ta si rezultat i atij statusi. Këtu, Pali është duke argumentuar që Perëndia ka ende një qëllim për popullin e Tij, Izraelin, por çështja e dhuntive të Frymës së Shenjtë në kuptimin e “1 Korintasve” 12–14 nuk është aspak në suazën e “Romakëve” 11:29. Gjithashtu, padyshim që sido që të jetë, kjo fjali nuk do të ishte e vërtetë si një deklaratë tërësisht e pakufizuar rreth dhuntive frymërore, sepse është evidente që përmes keqpërdorimit, neglizhimit apo pikëllimit të Frymës së Shenjtë, dhuntitë e njerëzve mund të zbehen apo t’u hiqen përmes zgjedhjes sovrane të Perëndisë.
6. A janë dhuntitë mrekulli apo jo mrekulli? Përgjigjja ndaj kësaj pyetjeje varet me të vërtetë nga përkufizimi i fjalës mrekulli. Nëse ne e përkufizojmë mrekullinë si një “veprimtari të drejtpërdrejtë të Perëndisë në botë,” atëherë të tëra dhuntitë frymërore janë mrekulli sepse ato janë të tëra të fuqizuara prej Frymës së Shenjtë (1 Kor. 12:11; kr. vgj. 4–6). Por në atë kuptim gjithçka që ndodh në botë mund të thuhet se është mrekulli, sepse e gjitha është shkaktuar nga vepra sovrane e Perëndisë në krijim (shiko Efe. 1:11; Dan. 4:35; Mat. 5:45).[102]18 Për rrjedhojë, fjala mrekulli e humbet dobishmërinë e saj, për shkak se është e vështirë për ne që të gjejmë diçka që ndodh në botë e cila nuk është mrekulli në këtë kuptim të fjalës.
Është më mirë ta përkufizojmë mrekullinë në një kuptim të ngushtë, siç kemi bërë tek kapitulli 17, më lart: Një mrekulli është një “veprimtari më pak e zakonshme e Perëndisë në të cilën Ai shton drojën dhe mrekullimin e njerëzve si dhe dëshmon për Vetveten.”[103]19 Mbi bazën e këtij përkufizimi, vetëm disa prej dhuntive janë “prej mrekullie”: konkretisht, ato dhunti për të cilat njerëzit mendojnë se janë mrekulli për shkak se ata mahniten me veprimtarinë e Perëndisë që vepron në to. Padyshim që në këtë kategori do të përfshinim profecinë (vini re mahnitjen e jobesimtarit tek “1 Kor.” 14:24–25), shërimin (në mënyrë të ngjashme, vini re reagimin e njerëzve tek “Veprat” 3:10 etj.), dëbimin e demonëve (shiko Veprat 19:11–13, 17), apo të folurën në gjuhë të panjohura kur ajo është një gjuhë aktuale e huaj dhe që kuptohet prej të tjerëve (shiko përshkrimin e Rrëshajës tek “Veprat” 2:7). Me shumë mundësi edhe fenomene të tjera mbresëlënëse do të përfshiheshin në dhuntinë e mrekullive (1 Kor. 12:10) gjithashtu.
Nga ana tjetër, në këtë përkufizim, disa dhunti do të mendoheshin si jo mrekulli. Dhuntitë e të shërbyerit, të mësuarit, inkurajimit, kontributit apo kryerja e veprave të mëshirës (tek Rom. 12:7–8) do të binin në këtë kategori, njëlloj siç do të binin edhe dhuntitë e atyre të cilët veprojnë si ndihmës apo administratorë (1 Kor. 12:28). Por, është po i njëjti Frymë i Shenjtë që i jep ato e që punon përmes tyre.
Qëllimi i kësaj analize është që të na paralajmërojë që të mos bëjmë ndonjë dallim mbinatyror/natyror në mendjen tonë përmes të cilit të mendojmë se disa dhunti janë të “mbinatyrshme” ndërsa disa të tjera, thjesht të “natyrshme.” Bibla nuk bën dallime të tilla dhe rreziku i bërjes së kësaj është se ne mund të kemi prirjen të mendojmë se disa dhunti (të cilat ne i mendojmë “mbinatyrore”) janë më të rëndësishme apo më qartësisht nga Zoti, dhe ne mund të kemi prirjen që të zhvlerësojë apo të mos i theksojmë dhuntitë të cilat ne i mendojmë se janë të “natyrshme.” Po qe se e bëjmë këtë, nuk do të arrijmë ta shikojmë dorën e Perëndisë në dhënien e të tëra dhuntive e nuk do të arrijmë ta falënderojmë Atë për të gjitha ato.
Nga ana tjetër, dallimi ngatërrestar mbinatyror/natyror mundet që gjithashtu të na bëjë dyshues rreth atyre që ne mendojmë se janë “mbinatyrore,” ose do të na shtynte të mendonim se ato janë tepër pa gjasa që të ndodhin në jetën tonë. Po të jetë kështu, ne do të kishim prirjen të theksonim dhuntitë të cilat ne i menduam se ishin të “natyrshme” e do të kishim një shkallë shumë të gjatë pritshmërie apo besimi në lidhje me çfarëdo gjëje të cilën e menduam “mbinatyrore.”
Në kontrast me këtë pikëpamje, Shkrimi thotë se “të gjitha” dhuntitë janë kryer në ne nga i njëjti Frymë e Shenjtë, i njëjti Zot, dhe i njëjti Perëndi (1 Kor. 12:4–6). Pikëpamja që ka Shkrimi është një e cila përmban vazhdimësi dhe një ndërveprim të vazhdueshëm mes botës së dukshme të cilën mund ta shikojmë dhe ta prekim, si dhe botës së padukshme për të cilën Shkrimi na thotë se ekziston e se është reale. Perëndia punon tek të dyja, dhe ne i bëjmë vetes e kishës një dëm të madhe duke i ndarë këto aspekte të krijimit në “mbinatyrore” dhe “natyrore.”
Së fundi, a duhet të kërkojmë më shumë dhuntitë e pazakonshme apo dhuntitë e mrekullive, apo duhet të kërkojmë dhuntitë më të zakonshme? Edhe një herë, Shkrimi nuk e bën këtë lloj dallimi kur na tregon se çfarë dhuntie të kërkojmë. Pali u thotë Korintasve: “mbasi doni fort të keni dhunti frymërore, kërkoni që t'i keni të bollshme për ndërtimin e kishës” (1 Kor. 14:12). Kjo do të thotë se ne duhet të mësojmë se cilat dhunti nevojiten më së shumti në kishën ku marrim pjesë, dhe pastaj të lutemi që Perëndia do të na i japë ne apo të tjerëve ato dhunti. Nëse ato dhunti janë menduar si mrekulli apo si jo mrekulli, kjo nuk është aspak e rëndësishme.[104]20
7. Zbulimi dhe kërkimi i dhuntive frymërore. Pali duhet se supozon që besimtarët do ta dinë se cilat janë dhuntitë e tyre frymërore. Ai thjesht u thotë atyre që janë në kishën e Romës që t’i përdorin dhuntitë e tyre në mënyra të ndryshme: “nëse kemi profecinë, të profetizojmë sipas masës së besimit. . . ai që këshillon, le t'i kushtohet këshillimit; ai që ndan, le ta bëjë me thjeshtësi” (Rom. 12:6–8). Po kështu, Pjetri thjesht u thotë lexuesve të tij se si t’i përdorin dhuntitë e tyre, por nuk thotë asgjë se si t’i zbulojnë se cilat janë ato: “Gjithsecili le ta vërë në shërbim të tjetrit dhuntinë që ka marrë, si administratorë të mirë të hirit të shumëfarshëm të Perëndisë” (1 Pjetrit 4:10).
Por, po sikur shumë pjesëtarë të një kishe të mos e dinë se çfarë dhuntie apo dhuntishë frymërore i ka dhënë Perëndia? Në një rast të tillë, drejtuesit e kishës kanë nevojë të pyesin nëse i janë dhënë apo jo mundësi të mjaftueshme në të cilat të përdoren dhuntitë e ndryshme. Paçka se listat e dhuntive të dhëna tek Besëlidhja e Re nuk janë shteruese, ato padyshim që sigurojnë një pikënisje të mirë për kishat që të pyesin të paktën nëse ekziston një mundësi që këto dhunti të përdoren. Nëse Perëndia ka vendosur njerëz me dhunti të caktuara në një kishë kur këto dhunti nuk inkurajohen apo ndoshta nuk lejohen të përdoren, ata do të ndjehen të pezmatuar dhe të papërmbushur në shërbesat e tyre të krishtera, dhe me shumë mundësi do të kalojnë në një kishë tjetër ku dhuntitë e tyre mund të funksionojnë për dobinë e kishës.
Në rastin e individëve të cilët nuk e dinë se cilat janë dhuntitë e tyre, ata mund të fillojnë duke pyetur se cilat janë nevojat dhe mundësitë për shërbesë në kishën e tyre. Specifikisht, ata mund të pyesin se cilat dhunti nevojiten më shumë për ndërtimin e kishës në atë pikë. Plus kësaj, çdo besimtar individual i cili nuk e di se cilat janë dhuntitë e tij apo të saj, duhet të bëjë një shqyrtim të vetes. Çfarë interesash dhe dëshirash e aftësish ka ai apo ajo? A munden të tjerët të japin këshilla apo inkurajime të cilat tregojnë për nga drejtimi i dhuntive frymërore? Për më tepër, a ka patur bekime në të kaluarën në shërbimin në një lloj të caktuar shërbese? Në tërë këtë, personi i cili kërkon të zbulojë dhuntitë e tij apo të saj, duhet të lutet e t’i kërkojë Perëndisë për mençuri, duke qenë i bindur se ajo do t’i jepet në përputhje me premtimin e Tij: “Por në qoftë se ndonjërit nga ju i mungon urtësia, le të kërkojë nga Perëndia, që u jep të gjithëve pa kursim, pa qortuar, edhe atij do t'i jepet. Por le të kërkojë në besim, pa dyshuar” (Jakobi 1:5–6). Nganjëherë, Perëndia do ta japë këtë mençuri në lidhje me njohuri më të sakta tek aftësitë e personit. Tjetër herë, ajo mund të vijë përmes këshillave prej të tjerëve apo duke kërkuar një bekim gjithnjë e më të madh në atë fushë të shërbesës. Gjithashtu, Pali lë të nënkuptohet se në disa raste, mund të ketë profeci që japin një tregues të një dhuntie specifike, sepse ai i thotë Timoteut: “Mos e lër pas dore dhuntinë që është në ty, e cila të është dhënë me anë profecie, me vënien e duarve nga pleqësia” (1 Tim. 4:14, përkthimi i autorit).
Së fundi, personi i cili është duke pyetur veten se cilat janë dhuntitë e tij apo të saj, duhet që thjesht të fillojë të përpiqet të shërbejnë në fusha të ndryshme e të shikojë se ku Perëndia sjell bekim. Dhënia mësim në një shkollë të së dielës apo studimi biblik në shtëpi, është një mënyrë e shkëlqyer se si të fillojmë të përdorim dhuntinë e të mësuarit. Çdo komunitet ka mundësi për të patur një përdorim më të madh të dhuntisë së ungjillëzimit. Njerëzit të cilët mendojnë se mund të kenë një dhunti të shërimit, mund t’u kërkojnë pleqve të tyre mundësi për t’i shoqëruar ata kur shkojnë për t’u lutur për të sëmurët. Njerëzit të cilët mendojnë se mund të kenë një dhunti besimi apo një dhunti lutjeje ndërmjetësuese, mund të fillonin t’i kërkonin disa miqve të krishterë t’u tregonin nevoja specifike rreth të cilave të luteshin. Në tërë këto, kishat mund të japin inkurajim dhe mundësi që njerëzit të përpiqen të përdorin dhunti të ndryshme dhe mund të japin gjithashtu mësime dhe trajnime praktike për metodat e përshtatshme të përdorimit të dhuntive të ndryshme. Plus kësaj, kishat duhet që në mënyrë të vazhdueshme të luten që Perëndia t’i lejojë njerëzit të gjejnë se cilat janë dhuntitë e tyre dhe pastaj të jetë në gjendje t’i përdorin ato. Në të tëra këto, qëllimi është që trupi i Krishtit kudo qoftë, të rritet në pjekuri derisa “i gjithë trupi i bashkuar dhe i lidhur mirë, me anë të bashkimit të ndihmesës sipas masës së veprueshmërisë së çdo pjese të veçantë, shkakton rritjen e trupit, për ndërtimin e vetes së tij në dashuri” (Efe. 4:16).
Përtej çështjes së zbulimit se çfarë dhuntishë ka personi, është çështja e kërkimit të dhuntive shtesë frymërore. Pali i urdhëron të krishterët: “Kërkoni me zell të zjarrtë dhuntitë frymërore” (1 Kor. 12:31), dhe thotë më pas: “Kapuni pas dashurisë dhe kërkoni me zell të zjarrtë dhuntitë frymërore, por sidomos, që të mund të profetizoni” (1 Kor. 14:1). Në këtë kontekst, Pali përkufizon atë që nënkupton me “dhuntitë më të larta” apo “dhuntitë më të mëdha” për shkak se tek “1 Korintasve” 14:5, ai përsërit fjalën që përdori tek 12:31 për “të larta” (Gr. μείζων, G3505) kur thotë: “Ai që profetizon është më i madh sesa ai që flet gjuhë, veçse në interpretoftë, që të marrë ndërtim kisha” (1 Kor. 14:5). Këtu, dhuntitë “më të mëdha” janë ato të cilat e ndërtojnë më së shumti kishën. Kjo është e përputhshme me deklaratën e Palit pak vargje më pas, kur thotë: “mbasi doni fort të keni dhunti frymërore, kërkoni që t'i keni të bollshme për ndërtimin e kishës” (1 Kor. 14:12). Dhuntitë më të larta janë ato të cilat e ndërtojnë më shumë kishën e prej të cilave të tjerët përfitojnë më shumë.
Por si kërkojmë për më shumë dhunti frymërore? Së pari, ne duhet t’ia kërkojmë ato Perëndisë. Pali thotë drejtpërsëdrejti se “ai që flet një gjuhë tjetër, le të lutet që të mund ta interpretojë” (1 Kor. 14:13; kr. Jakobit 1:5, ku Jakobi u thotë njerëzve që ata duhet t’i kërkojnë Perëndisë për mençuri). Pastaj, njerëzit të cilët kërkojnë dhunti shtesë frymërore, duhet të kenë motivet e duhura. Nëse dhuntitë frymërore janë kërkuar vetëm në mënyrë që personi të mund të jetë më i spikatur apo të ketë më shumë ndikim apo pushtet, kjo padyshim është e gabuar në sytë e Perëndisë. Ky ishte motivi i Simonit i cili merrej me magji tek “Veprat” 8:19, kur ai tha: “Ma jepni edhe mua këtë pushtet, që ai, mbi të cilin do të vë duart, të marrë Frymën e Shenjtë” (shiko qortimin që i bën Pjetri tek vgj. 21–22). Në mënyrë të ngjashme, Anania dhe Safira kërkuan lavdi për veten e tyre kur ata u hoqën sikur ia kishin dhënë të gjitha fitimet e shitjes së tokës së tyre kishës, por kjo nuk ishte e vërtetë dhe që të dy humbën jetën (Veprat 5:1–11). Është gjë e frikshme të dëshirosh dhunti frymërore apo dominim në kishë vetëm sa për lavdinë tonë, e jo për lavdinë e Perëndisë dhe për ndihmën e të tjerëve. Për rrjedhojë, ata të cilët kërkojnë dhunti frymërore, duhet që pikë së pari të shikojnë nëse po i kërkojnë ato nga dashuria që kanë për të tjerët ose nga një preokupim për të qenë në gjendje për t’u shërbyer nevojave të tyre, për shkak se ata që kanë dhunti të mëdha frymërore, por që veprojnë “pa patur dashuri” janë “asgjë” në sytë e Perëndisë (kr. 1 Kor. 13:1–3). Kjo është arsyeja përse Pali thotë: “Kapuni pas dashurisë,” dhe vetëm pas kësaj shton: “dhe kërkoni me zell të zjarrtë dhuntitë frymërore” (1 Kor. 14:1). Ai e përsërit edhe një herë të njëjtën temë kur thotë: “mbasi doni fort të keni dhunti frymërore, kërkoni që t'i keni të bollshme për ndërtimin e kishës” (1 Kor. 14:12). Çdo person që i kërkon Perëndisë një dhunti shtesë frymërore, duhet të shqyrtojë zemrën e tij apo të saj shpesh herë, duke pyetur përse kjo dhunti e caktuar dëshirohet. A është vërtetë për shkak të dashurisë për të tjerët dhe një dëshire për të ndërtuar kishën e për të parë Perëndinë të përlëvduar?
Pas kësaj, është me vend që të kërkojmë mundësi për të provuar dhuntitë njëlloj si në rastin e një personi që përpiqet të zbulojë dhuntinë e tij apo të saj, ashtu sikurse është shpjeguar më lart. Studimet biblike në grupe të vogla apo takimet e lutjeve nëpër shtëpi, shpesh herë ofrojnë një atmosferë të mirë në të cilën njerëzit mund të provojnë për shembull dhuntitë e të mësuarit apo lutjes ndërmjetësuese apo inkurajimin apo profecinë apo shërimin.
Së fundi, ata të cilët po kërkojnë dhunti shtesë frymërore, duhet që të vazhdojnë t’i përdorin dhuntitë që kanë tani, dhe duhet të jenë të kënaqur nëse Perëndia zgjedh që të mos u japë të tjera. Zotëria e përgëzoi shërbëtorin monedha e të cilit kishte fituar “dhjetë mina të tjera,” por e dënoi atë i cili e fshehu monedhën e tij në një shami e nuk bëri asgjë me të (Luka 19:16–17, 20–23)—pa dyshim duke na treguar kësisoj që ne kemi përgjegjësinë që të përdorim si dhe të synojmë të shtojmë çfarëdo talentesh apo aftësish që Perëndia na ka dhënë si kujdestarë të caktuar prej Tij.
Për ta vënë në baraspeshë këtë theksim tek kërkimi dhe rritjen në dhuntitë frymërore, ne duhet që gjithashtu të mos harrojmë që Pali thotë në mënyrë të qartë se dhuntitë frymërore i janë caktuar çdo personi individualisht prej Frymës së Shenjtë “ashtu si do vetë” (1 Kor. 12:11), dhe se “Perëndia ka vënë çdo gjymtyrë të trupit ashtu si deshi” (1 Kor. 12:18). Ai thotë se Perëndia ka vënë dhunti të ndryshme në kishë dhe se jo të tërë janë apostuj, profetë apo mësues (1 Kor. 12:28–30). Kësisoj, ai i kujton korintasit që tek e fundit, shpërndarja e dhuntive është një çështje e vullnetit sovran të Perëndisë, dhe se është në të mirë të kishës si dhe për të mirën tonë që askush prej nesh të mos i ketë të tëra dhuntitë, dhe se do të na duhet që në mënyrë të vazhdueshme të varemi nga të tjerët të cilët kanë dhunti të ndryshme nga ato të tonat. Këto mendime duhet të na bëjnë të mbetemi të kënaqur po qe se Perëndia zgjedh që të mos na i japë neve dhuntitë e tjera që kërkojmë.
8. Dhuntitë janë mjete për shërbesë, dhe jo domosdoshmërisht të lidhura me pjekurinë si i krishterë. Ne duhet ta kuptojmë që dhuntitë frymërore i janë dhënë çdo besimtari (1 Kor. 12:7, 11; 1 Pjetrit 4:10). Edhe të krishterët jo të pjekur marrin dhunti frymërore prej Zotit—kjo qe padyshim evidente në kishën e Korintit e cila kishte me bollëk dhunti frymërore (1 Kor. 1:7), por ishte ende shumë e papjekur në shumë fusha të doktrinës dhe sjelljes. Pali thotë: “Dhe unë, o vëllezër, nuk munda t'ju flas si njerëz frymërorë, por ju fola si njerëz të mishit, si foshnja në Krisht” (1 Kor. 3:1). Kështu që dhuntitë frymërore nuk janë domosdoshmërisht një shenjë e pjekurisë frymërore. Ekziston mundësia që të kemi dhunti të spikatura frymërore e jo domosdoshmërisht një shenjë pjekurie frymërore. Është e mundshme të kesh dhunti të spikatura frymërore në njërën fushë a një tjetër, e megjithëkëtë të jesh mjaft i papjekur në kuptimin doktrinar apo në sjelljen e krishterë, siç ishte edhe rasti i situatës në Korint. Me të vërtetë që me raste, edhe jobesimtarët janë në gjendje që të profetizojnë e të dëbojnë demonët e të bëjnë mrekulli, sepse Jezusi thotë se në ditën e fundit, shumë do t’i thonë Atij: “Zot, Zot, a nuk profetizuam në emrin tënd dhe i dëbuam demonët në emrin tënd dhe kemi bërë shumë vepra të fuqishme në emrin tënd?” Por Jezusi do t’u deklarojë: “S'ju kam njohur kurrë; largohuni nga unë, ju që keni bërë paudhësi” (Mat. 7:22–23). Nuk është se Jezusi i kishte njohur dikur e më pas nuk i njohu; Ai thotë: “S'ju kam njohur kurrë.” Ata nuk ishin kurrë të krishterë, e megjithëkëtë ata kryen shumë vepra mbresëlënëse. Kështu ne nuk duhet ta vlerësojmë pjekurinë frymërore mbi bazën e dhuntive frymërore të personit. Pjekuria vjen përmes një ecjeje të ngushtë me Jezusin dhe çon në bindje ndaj urdhëresave të Tij në jetën e përditshme: “Ai që thotë se rri në të, duhet të ecë edhe vetë ashtu si ka ecur ai” (1 Gjonit 2:6).
Përse na i jep Fryma e Shenjtë dhuntitë frymërore? Ato na janë dhënë për veprën e shërbesës dhe janë thjesht mjete të cilat duhen përdorur për atë qëllim. Ato nuk duhet të përbëjnë një burim krenarie vetjake nga ana e tyre që i zotërojnë, e gjithashtu, ato nuk duhet të mendohen si shenjë pjekurie. Ne duhet të përpiqemi fort që thjesht të shkëlqejmë në dashurinë ndaj të tjerëve, në kujdesin ndaj nevojave të tyre, në ndërtimin e kishës dhe në jetesën e një jete në konformitet me vazhdën e jetës së Krishtit. Po qe se ne e bëjmë këtë, dhe nëse Perëndia zgjedh që të na japë dhunti frymërore të cilat na pajisin për ato detyra, pastaj ne duhet ta falënderojmë Atë për atë dhunti, dhe të lutemi që Ai të na ruajë nga krenaria për dhuntitë të cilat na janë dhënë falas e të cilat nuk i kemi fituar vetë.
B. A kanë reshtur disa prej dhuntive? Debati mbi reshtjen e dhuntive
Përbrenda botës ungjillore sot, ka pozita të ndryshme rreth pyetjes: “A janë të tëra dhuntitë e përmendura në Besëlidhjen e Re të vlefshme për t’u përdorur në kishë sot?” Disa do të thoshin po.[105]21 Të tjerë do të thoshin jo dhe do të argumentonin duke thënë se disa prej dhuntive më me mrekulli (si për shembull ajo e profecisë, gjuhëve të panjohura plus interpretimin, dhe ndoshta shërimi dhe dëbimi i demonëve) u dhanë vetëm gjatë kohës së apostujve si “shenja” të cilat vërtetonin autenticitetin e apostujve gjatë predikimit të hershëm të ungjillit. Ata deklarojnë se këto dhunti nuk nevojiten më si shenja sot, dhe se ato reshtën në fund të epokës apostolike, me shumë mundësi në fund të shekullit të parë apo në fillim të shekullit të dytë mbas Krishtit.
Ne duhet që gjithashtu të kuptojmë se ekziston një grup i madh “i mesëm” në lidhje me këtë çështje, një grup “ungjillorësh të rrymës kryesore” të cilët nuk janë as karizmatike e as Pentakostalë nga njëra anë, e as “nga ata që besojnë në reshtjen e dhuntive”[106]22 nga ana tjetër, por janë thjesht të pavendosur dhe të pasigurt nëse kjo çështje mund të zgjidhet duke u bazuar tek Shkrimi.[107]23
Paçka se kjo pyetje u diskutua në kapitullin 17 që bën fjalë për mrekullitë, ka disa aspekte të tjerat të cilat mund të marrin përgjigje këtu, veçanërisht ato të lidhura me temën e dhuntive frymërore.
1. A na thotë “1 Korintasve” 13:8–13 se kur do të reshin dhuntitë e mrekullive? Pali thotë:
Dashuria nuk bie poshtë kurrë; por profecitë do të shuhen, gjuhët do të pushojnë dhe njohuria do të shuhet, sepse ne njohim pjesërisht dhe profetizojmë pjesërisht. Por, kur të vijë përsosmëria, atëherë ajo që është e pjesshme do të shuhet. Kur isha fëmijë, flisja si fëmijë, mendoja si fëmijë, arsyetoja si fëmijë; kur u bëra burrë, i flaka gjërat fëminore. Sepse tani, ne shohim si në pasqyrë, në mënyrë të errët, por atëherë do të shohim faqe për faqe; tashti njoh pjesërisht, kurse atëherë do të njoh thellë, ashtu sikurse njihem. Por tani mbeten besimi, shpresa, dashuria, këto të tria; po më e madhja ndër to është dashuria. (1 Kor. 13:8–13)
Ky pasazh është i rëndësishëm për t’u diskutuar për shkak se në të, Pali përmend dhuntinë e profecisë si diçka që është “e pjesshme,” dhe pastaj thotë se ajo që është “e pjesshme” do të “do të shuhet” (1 Kor. 13:10). Ai madje thotë edhe se kur do të ndodhë kjo gjë: “kur të vijë përsosmëria.” Por kur do të vijë kjo gjë? Gjithashtu, edhe nëse ne mund të përcaktojmë se kur është kjo gjë, a do të thotë kjo gjë që Pali kishte në mendje diçka që do t’i përgjigjej kësaj çështjeje të njohur si “reshtje” për kishën sot? A mundet dhuntia e profecisë në këtë pasazh të jetë përfaqësuese e dhuntive të mrekullive në përgjithësi në epokën e kishës?
a. Qëllimi i “1 Korintasve” 13:8–13: Pali e ndërpret diskutimin e tij të dhuntive frymërore me anë të kapitullit 13 të “1 Korintasve”, në të cilin ai synon të vërë të tërë diskutimin e dhuntive në perspektivën e duhur. Nuk mjafton që ne thjesht të “kërkojmë dhuntitë më të mëdha” (12:31a, përkthimi i autorit). Ne duhet gjithashtu që të zbatojmë atë që na thuhet: “kapuni pas dashurisë” (14:1, përkthimi i autorit), duke gërshetuar kësisoj qëllimet e duhura me motivet e duhura. Pa dashurinë, dhuntitë nuk kanë vlerë (13:1–3). Në fakt, Pali argumenton se dashuria është superiore ndaj të tëra dhuntive dhe për rrjedhojë është më e rëndësishme që të veprosh në dashuri sesa të kesh ndonjë prej dhuntive.
Me qëllim për të treguar epërsinë e dashurisë, Pali argumenton se ajo mbetet përgjithnjë ndërkohë që dhuntitë janë të tëra të përkohshme (13:8). Vargjet 9–12 shpjegojnë edhe më tej arsyen përse dhuntitë janë të përkohshme. Njohuria jonë e tanishme dhe të profetizuarit, janë të pjesshme dhe të papërsosura (v. 9), por një ditë prej ditësh do të vijë diçka e përkryer për t’i zëvendësuar ato (v. 10). Kjo shpjegohet përmes analogjisë së një fëmije i cili i lë mënjanë mendimet dhe të folurën fëminore duke i zëvendësuar me mendimin dhe të folurën e një të rrituri (v. 11). Pali pastaj shtjellon më tej tek vargjet 9–10 duke shpjeguar se perceptimi dhe njohuria jonë e tanishme, janë indirekte dhe jo të përsosura, por që një ditë prej ditësh do të jenë të drejtpërdrejta dhe të përsosura (v. 12).
Në këtë argument Pali e lidh funksionin e profecisë me kohën e reshtjes së saj. Kjo mbush një nevojë tani, por edhe këtë e bën në mënyrë jo të plotë. Kur “përsosmëria” të vijë, ky funksion do të përmbushet më mirë nga diçka tjetër, dhe profecia do të reshtë për shkak se do të dalë nga përdorimi apo do të jetë e papërdorshme (kjo është nuanca e mundshme e termit greqisht që përdoret këtu, καταργέω (G2934) “do të shuhet” në vgj. 8, 10). Kështu, funksioni i përgjithshëm i “1 Korintasve” 13:8–13 është që të tregojë se dashuria është superiore ndaj dhuntive të tilla si profecia për shkak se ato dhunti do të shuhet por dashuria nuk do të shuhet.
b. “1 Korintasve” 13:10: Reshtja e profecisë kur Krishti të kthehet: Pali shkruan në vargun 10, “kur të vijë përsosmëria, atëherë ajo që është e pjesshme do të shuhet.” Fraza “e pjesshme” (Gr. ἐκ μέρους “e pjesshme, jo e përsosur”) i referohet më qartë njohurisë dhe profetizimit, dy veprimtarive për të cilat thuhet se bëhen “pjesërisht, në mënyrë jo të përsosur” në vargun 9 (duke përdorur gjithashtu në të dy rastet të njëjtën frazë në greqisht, ἐκ μέρους). Për ta nxjerrë në pah këtë lidhje, ne mund ta përkthenim:
Dashuria nuk dështon kurrë. Nëse ka profeci, ato do të shuhet; nëse ka gjuhë të panjohura, ato do të pushojnë; nëse ka njohuri, ajo do të shuhet. Kjo për shkak se ne dimë në mënyrë jo të përsosur dhe sepse ne profetizojmë në mënyrë jo të përsosur—por kur përsosmëria të vijë, jo e përsosura do të shuhet.
Kësisoj, lidhjet e forta mes deklaratave qartësohen nga përsëritja e dy termave kyçe: “do të shuhet” dhe “jo e përsosur.”
Pa dyshim që Pali gjithashtu synonte që gjuhët e panjohura të përfshiheshin në kuptimin e vargut 9 si ndër këto veprimtari të cilat janë “jo të përsosura,” por la pa thënë përsëritjet tejet pedante për arsye stilistike. Megjithëkëtë, gjuhët duhen kuptuar si pjesë e kuptimit të vargut 9, sepse vargu 9 është arsyeja për vargun 8, siç e tregon fjala “por” (Gr. γάρ, G1142). Kësisoj vargu 9 duhet të japë arsyen përse gjuhët e panjohura si dhe njohuria e profecia do të reshtin. Në fakt, fjala e përsëritur “nëse...nëse...nëse” (sipas versionit në anglisht – sh. i përkth.) në vargun 8 sugjeron që Pali mund të kishte renditur më shumë dhunti këtu (mençurinë, shërimin, interpretimin?) po të kishte dashur..
Kështu, “1 Korintasve” 13:10 mund të parafrazohet: “kur të vijë përsosmëria, profecia dhe gjuhët e panjohura si dhe dhuntitë e tjera të pjesshme do të shuhen.” Problemi i vetëm që mbetet është përcaktimi i kohës që nënkuptohet nga fjala “kur.” Ka një sërë faktorësh në kontekst të cilat tregojnë se ajo që Pali ka në mendje është koha e kthimit të Zotit.
(1) Pikë së pari, kuptimi i vargut 12 duket se kërkon që vargu 10 të jetë duke folur për kohën e kthimit të Zotit. Fjala “atëherë” (Gr. τότε, G5538) në vargun 12 i referohet kohës “kur të vijë përsosmëria” në vargun 10. Kjo bëhet e qartë duke shikuar vargun 12: “Sepse tani ne shikojmë në një pasqyrë në mënyrë të errët, por në atë kohë do të shikojmë ballë për ballë. Tani unë njoh pjesërisht; atëherë do të njoh sikurse njihem” (përkthimi i autorit).
Kur do të shikojmë “ballë për ballë”? Kur do të njohim “ashtu sikurse njihem”? Këto ngjarje mund të ndodhin vetëm kur Zoti të kthehet.
Fraza “do të shohim faqe për faqe” përdoret disa herë në Besëlidhjen e Vjetër për t’iu referuar shikimit personalisht të Perëndisë[108]24—jo tërësisht apo hollësisht, sepse nuk ka asnjë krijesë të fundme që mund ta bëjë këtë, por gjithsesi personalisht dhe realisht. Kështu kur Pali thotë: “por atëherë do të shohim faqe për faqe” ai qartësisht nënkupton: “por atëherë do të shohim faqe për faqe Perëndinë.” Në të vërtetë, ky do të jetë bekimi më i madh i qiellit si dhe gëzimi ynë më i madh për tërë përjetësinë (Zbu. 22:4: “Do të shohin fytyrën e tij”).
Gjysma e dytë e vargut 12 thotë: “Tashti njoh pjesërisht, kurse atëherë do të njoh thellë, ashtu sikurse njihem.” Fjala e dytë dhe e tretë për “njoh” (ajo që është përdorur për “Atëherë unë do të njoh ashtu sikurse kam njohur”), është një fjalë disi më e fortë për të diturin (Gr. ἐπιγινώσκω, G2105), por padyshim nuk nënkupton një njohuri të fundme apo gjithëdije. Pali nuk pret t’i dijë të gjitha gjërat, dhe ai nuk thotë: “Atëherë do t’i di të gjitha” që do të kishte qenë e lehtë të thuhej në greqisht.[109]25 Përkundrazi, ai do të thotë se kur Zoti të kthehet, Pali pret që të lirohet nga keqkuptimet dhe paaftësia për të kuptuar (veçanërisht për të kuptuar Perëndinë dhe punën e Tij) të cilat janë pjesë e kësaj jete të tanishme. Njohuria e tij do t’i ngjasojë njohurisë së tanishme të Perëndisë për të për shkak se ajo nuk do të përmbajë përshtypje të pavërteta si dhe nuk do të jetë e kufizuar me atë që është e mundur që të perceptohet në këtë epokë, por një njohuri e tillë do të shfaqet kur Zoti të kthehet.
Kështu, fjala “atëherë” në vargun 12 cilës gjëje i referohet? Pali thotë: “Sepse tani ne shikojmë në një pasqyrë në mënyrë të errët, por pastaj ne do të shikojmë sy më sy. Tani unë njoh pjesërisht; por atëherë do të njoh ashtu sikurse edhe njihem” (përkthimi i autorit). Fjala e tij “pastaj” duhet t’i referohet diçkaje në vargjet paraprirëse që ka qenë duke shpjeguar. Së pari ne shikojmë vargun 11, por shikojmë që asgjë në vargun 11 nuk mund të jetë një kohë e ardhshme të cilës Pali i referohet me “atëherë”: “Kur isha fëmijë, flisja si fëmijë, mendoja si fëmijë, arsyetoja si fëmijë; kur u bëra burrë, i flaka gjërat fëminore.” E gjitha kjo i referohet të kaluarës, jo të ardhmes. Ajo bën fjalë për ngjarje të të kaluarës në jetën e Palit duke siguruar një ilustrim të natyrshëm njerëzor për atë që ai ka thënë në vargun 10. Por nuk ka asgjë në këtë varg që të flasë për një kohë të ardhshme në të cilën diçka do të ndodhë.
Kështu, shikojmë përsëri vargun 10: “Por, kur të vijë përsosmëria, atëherë ajo që është e pjesshme do të shuhet.” Këtu është një deklaratë rreth të ardhmes. Në një pikë të caktuar në të ardhmen, Pali thotë se “e përsosura” do të vijë dhe “e papërsosura” do të shuhet, do të “bëhet e papërdorshme.” Kur do të ndodhë kjo gjë? Kjo është ajo që është shpjeguar nga vargu 12. Atëherë në kohën kur do të vijë përsosmëria, ne do të shikojmë “faqe për faqe” dhe do të njohim “ashtu sikurse njihem.”
Kjo do të thotë se koha kur “e përsosura” të vijë, duhet të jetë koha e kthimit të Krishtit.[110]26 Për rrjedhojë, ne mund ta parafrazojmë vargun 10 në këtë mënyrë: “Por kur Krishtit të kthehet papërsosmëria do të shuhet.”[111]27 Apo për ta përdorur përfundimin tonë të mësipërm që “papërsosmëria” përfshinte profecinë dhe gjuhët e panjohura, ne mund ta parafrazojmë kështu: “por kur Krishti të kthehet, profecia dhe gjuhët e panjohura (si dhe dhurata të tjera jo të përsosura) do të shuhet.” Kështu, ne kemi tek “1 Korintasve” 13:10 një deklaratë përfundimtare rreth kohës së reshtjes së dhuratave të papërsosura si profecia: ato do të “bëhen të padobishme” apo do të “shuhen” kur Krishti të kthehet. Dhe kjo do të nënkuptonte që ato do të vazhdojnë të ekzistojnë e të jenë të dobishëm për kishën përgjatë gjithë epokës së kishës, përfshi edhe sot, e deri në ditën kur Krishti të kthehet.
(2) Një arsye tjetër përse koha kur “përsosmëria” të vijë, është koha kur Krishtit të kthehet, është gjithashtu evidente nga qëllimi i pasazhit: Pali është duke u përpjekur që të theksojë madhështinë e dashurisë, dhe duke e bërë këtë ai dëshiron që të bëjë të qartë se “Dashuria nuk bie poshtë kurrë” (1 Kor. 13:8). Për ta vërtetuar argumentin e tij, ai argumenton se ajo do të zgjasë përtej kohës kur Zoti të kthehet, ndryshe nga dhuntitë frymërore të tashme. Kjo përbën një argument bindës: dashuria është kaq themelore ndaj planeve të Perëndisë për universin saqë do të zgjasë përtej tranzites nga kjo epokë në epokën që do të vijë me kthimin e Krishtit. Ajo do të vazhdojë në përjetësi.
(3) Një arsye e tretë përse ky pasazh i referohet kohës së kthimit të Zotit, mund të gjendet në një deklaratë më të përgjithshme nga Pali rreth qëllimit të dhuntive frymërore në epokën e Besëlidhjes së Re. Tek “1 Korintasve” 1:7 Pali e lidh zotërimin e dhuntive frymërore (Gr. χαρίσματα, nga χάρισμα, G5922) me veprimtarinë e pritjes për kthimin e Zotit: “nuk ju mungon asnjë dhunti, duke pritur me durim zbulesën e Zotit tonë Jezu Krisht.”
Kjo gjë sugjeron që Pali i shikonte dhuntitë si një sigurim i përkohshëm i bërë me qëllim pajisjen e besimtarëve për shërbesë derisa Zoti të kthehej. Kështu, ky varg siguron një paralelizëm të ngushtë me mendimin e shprehur tek “1 Korintasve” 13:8–13, ku profecia dhe njohuria (dhe padyshim edhe gjuhët e panjohura) shikohen, në mënyrë të ngjashme, si të dobishme derisa Krishti të kthehet por e panevojshme përtej asaj kohe.
Për rrjedhojë, “1 Korintasve” 13:10, i referohet kohës së kthimit të Krishtit dhe thotë se këto dhunti frymërore do të mbeten ndër besimtarët deri në atë kohë. Kjo do të thotë se ne kemi një deklaratë të qartë biblike sipas të cilës Pali priste që këto dhunti të vazhdojnë përgjatë gjithë epokës së kishës, si dhe të funksionojnë për të mirën e kishës derisa Zoti të kthehet.
c. Kundërshti: Kundërshti të ndryshme ndaj këtij përfundimi janë ngritur, zakonisht prej atyre të cilët besojnë se këto dhunti kanë reshtur në kishë e se nuk duhet të përdoren më.
(1) Ky pasazh nuk specifikon kohën kur dhuntitë do të reshtin
Kundërshtia e parë ndaj përfundimit tonë të mësipërm, vjen nga studimi i mirë-menduar i Riçërd Gefinit (Richard Gaffin), Pikëpamje mbi Rrëshajët (Perspectives on Pentecost). Ndërkohë që Dr. Gefini është dakord që fraza “kur të vijë përsosmëria” i referohet kohës së kthimit të Krishtit, ai nuk mendon se ky varg specifikon kohën e reshtjes së disa dhuntive të caktuara. Ai përkundrazi mendon se Pali thjesht po e shikon “të tërë periudhën deri në kthimin e Krishtit, pa marrë parasysh nëse ndërprerjet mund të ndërhyjnë gjatë kësaj periudhe.”[112]28
Në fakt, Gefini thotë se qëllimi i përgjithshëm i Palit është që të theksojë cilësitë e qëndrueshme të besimit, shpresës dhe dashurisë, veçanërisht dashurisë , dhe jo specifikimin e kohës në të cilën disa dhunti të caktuara do të reshtin së ekzistuari. Ai thotë:
Pali nuk ka për qëllim të specifikojë kohën kur ndonjë mënyrë e caktuar do të reshtë. Ajo që ai afirmon është përfundimi i njohurisë së tanishme e të fragmentarizuar të besimtarit...kur “e përsosura” të vijë. Koha e reshtjes së profecisë dhe gjuhëve të panjohura, është një pyetje e hapur për sa i takon këtij pasazhi dhe do duhet të përcaktohet mbi bazën e pasazheve dhe faktorëve të tjerë.[113]29
Ai thotë gjithashtu se, përveç profecisë, gjuhëve të panjohura dhe njohurisë, Pali mundet që fare mirë të shtojë edhe “Shkrimësimin,” dhe po ta kishte bërë këtë, lista atëherë do të kishte përfshirë një element që reshti shumë kohë përpara kthimit të Krishtit. (Shkrimësimi është procesi i shkruarjes të Shkrimit.) Kështu, Gefini del në përfundimin se kjo mund të vlejë edhe për disa elementë të tjerë të listës.
Në përgjigje ndaj këtij kundërshtimi, duhet thënë se ai nuk do t’u japë atë që u takon fjalëve faktike të tekstit. Ungjillorët me të drejtë kanë këmbëngulur duke thënë (dhe unë e di që Dr. Gefini është dakord me këtë) që pasazhet e Shkrimit janë të vërteta jo vetëm në pikën kryesore të secilit pasazh, por gjithashtu në hollësitë të cilat janë pohuar atje gjithashtu. Qëllimi kryesor i pasazhit, fare mirë mund të jetë ajo dashuri që zgjat përgjithnjë, por një pikë tjetër dhe padyshim e rëndësishme, është që vargu 10 pohon jo thjesht që këto dhunti jo të përsosura herët a vonë do të reshtin, por që ato do të reshtin “kur të vijë përsosmëria.” Pali specifikon një kohë të caktuar: “Kur të vijë përsosmëria, atëherë ajo që është e pjesshme do të shuhet.” Por Dr. Gaffin duket se pretendon që Pali nuk është duke thënë këtë gjë faktikisht. Megjithëkëtë, forca e fjalëve nuk mund të shmanget duke afirmuar temën e përgjithshme të kontekstit më të gjerë, është diçka tjetër.
Plus kësaj, sugjerimi i Dr. Gefinit nuk duket se përshtatet me logjikën e pasazhit. Argumenti i Palit është se është specifikisht ardhja e të “përsosmërisë,” ajo që shuan profecinë, gjuhët e panjohura dhe njohurinë, për shkak se atëherë ka një mënyrë të re e shumë më superiore të mësuari e njohjeje të gjërave “ashtu sikurse njihem.” Por, deri në atë kohë, mënyra e re dhe superiore e njohurisë nuk ka ardhur, dhe për rrjedhojë këto dhunti jo të përsosura janë ende të vlefshme dhe të dobishme. Si përfundim, do të ishte e rrezikshme t’i mëshonim shumë diçkaje për të cilën mendojmë se Pali mund ta ketë thënë por që në fakt ai nuk e tha. Të thuash që Pali mund të ketë përfshirë “shkrimësimin” në këtë listë, do të thotë që Pali mund të ketë shkruar: “Kur Krishti të kthehet, shkrimësimi do të reshtë.” Por, unë nuk mund ta besoj aspak që Pali mund të ketë shkruar një deklaratë të tillë, sepse ajo do të kishte qenë e pavërtetë, e në fakt një “profeci e rreme” po të përdorim gjuhën e Shkrimit, sepse “shkrimësimi” reshti shumë kohë më parë, kur libri i “Zbulesës” u shkrua nga apostulli Gjon.
Kështu, kundërshtimet e Dr. Gefinit nuk duket se përmbysin përfundimet tona mbi “1 Korintasve” 13:10. Po qe se “përsosmëria” i referohet kohës së kthimit të Krishtit, atëherë Pali thotë se dhunti të tilla si profecia dhe gjuhët e panjohura do të reshtin në atë kohë, dhe për rrjedhojë nënkupton se ato do të vazhdojnë përgjatë gjithë epokës së kishës.
(2) “Kur të vijë përsosmëria” tek “1 Korintasve” 13:10 i referohet një kohe përpara kthimit të Zotit
Ata të cilët ngrenë këtë kundërshti të dytë, argumentojnë se fraza “kur të vijë përsosmëria” ka një prej një sërë kuptimesh të ndryshme, si për shembull: “kur kisha të jetë e pjekur” apo “kur Shkrimi të jetë i plotë” apo “kur johebrenjtë të jenë përfshirë në kishë.” Me shumë mundësi, deklarata më e kujdesshme e kësaj pikëpamjeje, gjendet tek libri i Robert L. Reymond, Çfarë Mund të Thuhet për Vazhdimin e Zbulesave dhe Mrekullive në Kishën Presbiteriane Sot (What About Continuing Revelations and Miracles in the Presbyterian Church Today?) [114]30 por një deklaratë tjetër e qartë e një pozite të ngjashme, gjendet tek libri i Ualltër Çentit (Walter Chantry): Shenjat e Apostujve (Signs of the Apostles).[115]31
Argumenti i Çentit varet nga fakti që gjetiu, tek “1 Korintasve” fjala e përkthyer këtu “përsosmëria” (Gr. τέλειος, G5455) është përdorur për t’iu referuar pjekurisë njerëzore (1 Kor. 14:20, “jini të pjekur nga mendja”) apo ndaj pjekurisë në jetën e krishterë (si tek “1 Kor.” 2:6). Megjithëkëtë, edhe këtu ne duhet të vërejmë se një fjalë nuk ka përse të përdoret për t’iu referuar të njëjtës gjë për çdo herë që ajo përdoret në Shkrim—në disa raste τέλειος mund t’i referohet burrërisë “të pjekur” apo të “përsosur”, ndërsa në raste të tjera një lloji tjetër “plotësie” apo “përsosmërie.” Fjala τέλειος është përdorur tek “Hebrenjve” 9:11, për shembull për t’iu referuar “tabernakullit më të ... përkryer”—megjithëkëtë, për rrjedhojë ne nuk do të dilnim në përfundimin se “përsosmëria” tek “1 Korintasve” 13:10 duhet t’i referohet një tabernakulli të përkryer. Kuptimi preciz i kësaj fjale, duhet përcaktuar nga konteksti individual, dhe atje, siç e kemi parë, konteksti lë të kuptohet se shprehja “kur të vijë përsosmëria” i referohet kohës së kthimit të Krishtit.
Argumenti i Dr. Reymond-it është disi ndryshe. Ai arsyeton si më poshtë (f. 34):
(a) Gjërat “e pjesshme” të përmendura në vargjet 9–10—profecia, gjuhët e panjohura dhe njohuria, janë mënyra të paplota të zbulesës, “e të tëra të lidhura me zbulimin që Perëndia i bën vullnetit të Tij, ndaj kishës së tij.”
(b) “Përsosmëria” në këtë kontekst, duhet t’i referohet diçkaje të së njëjtës kategori ashtu sikurse gjërat “e pjesshme”.
(c) Për rrjedhojë “përsosmëria” në këtë kontekst, duhet t’i referohet një mënyre zbulese, por një syresh të përfunduara. Edhe kjo mënyrë e përfunduar e bërjes prej Perëndisë të vullnetit të Tij të njohur ndaj Kishës së Tij, është Shkrimi.
(d) Përfundim: “Kur të vijë përsosmëria” i referohet kohës kur kanoni i Shkrimit do të plotësohet.
Reymond-i vëren se ai nuk po thotë që “përsosmëria” i referohet ekzaktësisht kanonit të Shkrimit, por më tepër ndaj “procesit të përfunduar të zbulesës” që rezultoi në Shkrimin (f. 32). Gjithashtu, si përgjigje ndaj kundërshtimit se fraza “atëherë do të shohim faqe për faqe” në vargun 12 i referohet shikimit të Perëndisë sy ndër sy, ai përgjigjet se mund të mos ketë këtë kuptim, por mundet që thjeshtë të nënkuptojë të shikosh “qartë” si e kundërt me “në mënyrë të errët” (f. 32).
Si përgjigje, mund të thuhet se ky argument, ndërkohë që është i kujdesshëm dhe i përputhshëm në vetvete, varet ende nga një supozim i mëparshëm që është me të vërtetë çështja e rrahur në tërë këtë diskutim: autoriteti i profecisë së Besëlidhjes së Re dhe dhuntive të lidhura me të. I tërë argumenti zë vend sapo Reymond-i tregon se supozon që profecia (dhe gjuhët e panjohura si dhe lloji i “njohurisë” të përmendur këtu) janë zbulesë me cilësinë e Shkrimit. Ky argument mund të riparaqitet si vijon:
(a) Profecia dhe gjuhët e panjohura janë zbulesa cilësore të Shkrimit.
(b) Për rrjedhojë i tërë ky pasazh ka të bëjë me zbulesën e cilësisë së Shkrimit.
(c) Për rrjedhojë “përsosmëria” i referohet përsosmërisë apo plotësimit të zbulesës së cilësisë së Shkrimit, apo plotësimit të Shkrimit.
Në një argument të tillë, supozimi fillestar është ai që përcakton përfundimin. Sidoqoftë, përpara se të mund të bëhet ky supozim, duhet treguar përmes një analize induktive të teksteve të Besëlidhjes së Re mbi profecinë.[116]32 Megjithëkëtë, me sa di unë, nuk është bërë asnjë demonstrim induktiv i autoritetit të cilësisë së Shkrimit të profecisë grigjore të Besëlidhjes së Re.
Për më tepër, ka disa faktorë të tjerë në tekstin e “1 Korintasve” 13:8–13 të cilat vështirë se mund të pajtohen me pozitën e Reymond-it. Përdorimi i rregullt i Besëlidhjes së Vjetër të shprehjes shikimi “faqe për faqe” si një shprehje jo thjesht për të shikuar qartë por për të shikuarin personalisht të Perëndisë (shiko më lart), mbetet e pashpjeguar. Gjithashtu, fakti që Pali e përfshin veten në këtë shprehje “atëherë do të shohim faqe për faqe” dhe “atëherë do të njoh thellë, ashtu sikurse njihem”, e bën të vështirë që këto t’i shikojmë si referenca ndaj kohës së plotësimit të Shkrimit. A mendon Pali me të vërtetë që kur apostujt e tjerë në fund t’i kenë përmbyllur kontributet e tyre ndaj Besëlidhjes së Re, ai papritur do të fitojë një ndryshim të tillë mbresëlënës në njohurinë e tij që do të njohë ashtu sikurse është njohur, dhe do të kalojë nga shikimi në një pasqyrë në mënyrë të errët tek të shikuarit faqe për faqe?
Përveç pikëpamjeve të Reymondit dhe Çantrit, ka patur edhe përpjekje të tjera për të parë “kur të vijë përsosmëria” si diçka që ndodh në një kohë përpara kthimit të Krishtit, por ato nuk do t’i trajtojmë me hollësi këtu. Pikëpamje të tilla zbërthehen të tëra në vargun 12, ku Pali nënkupton se “kur të vijë përsosmëria,” besimtarët do ta shikojnë Perëndinë “faqe për faqe”. Kjo nuk mund të thuhet për kohën e sugjeruar në cilëndo prej këtyre propozime të tjera.
Propozimi rreth plotësimit të kanonit të Shkrimit të Besëlidhjes së Re (grupi i shkrimeve të cilat u përfshinë në Besëlidhjen e Re), gjithashtu, nuk arrin të përshtatë qëllimin e Palit në këtë kontekst. Po qe se e marrim vitin 90 mbas K. si datën e përafërt të shkrimit të “Zbulesës”, libri i fundit i shkruar i Besëlidhjes së Re, atëherë, fundi i procesit të shkruarjes së Shkrimit arriti diku tek tridhjetepesë vjet pasi Pali shkroi “1 Korintasve” (rreh vitit 55 mbas K.). Por, a do të ishte bindëse të argumentonim si më poshtë: “Ne mund të jemi të sigurt që dashuria nuk do të mbarojë kurrë, sepse ne e dimë se ajo do të zgjasë më shumë se tridhjetepesë vjet”? Ky si zor se do të përbënte një argument bindës. Konteksti përkundrazi kërkon që Pali ta krahasojë këtë epokë si dhe epokën që do të vijë, e të thotë se dashuria do të vazhdojë në përjetësi.[117]33 Në fakt, një procedurë të ngjashme e shikojmë edhe gjetiu tek “1 Korintasve.” Kur Pali dëshiron të demonstrojë vlerën e përjetshme të diçkaje, ai e bën këtë duke argumentuar se ajo do të zgjasë përtej ditës së kthimit të Zotit (kr., 1 Kor. 3:13–15; 15:51–58). Në kontrast me këtë, profecia si dhe dhuratat e tjera, nuk do të zgjasin përtej asaj dite.
Si përfundim, këto propozime nuk arrijnë të gjejnë ndopak mbështetje në kontekstin e afërt. Paçka se kthimi i Krishtit është përmendur qartësisht në vargun 12, asnjë varg në këtë seksion nuk përmend ndonjë gjë rreth plotësimit të Shkrimit apo një përmbledhje librash të Besëlidhjes së Re apo përfshirjes së johebrenjve në kishë, apo “pjekurisë” së kishës (çfarëdo që kjo të nënkuptojë—a është kisha e pjekur me të vërtetë qoftë edhe sot?). Të tëra këto sugjerime sjellin elementë të rinj të cilët nuk gjenden në kontekst për të zëvendësuar atë element (kthimin e Krishtit) që sigurisht është aty në kontekst tashmë. Në fakt, Riçërd Gefin (Richard Gaffin), i cili vetë beson se dhurata e profecisë nuk vlen më për sot, gjithsesi thotë se “përsosmëria” në vargun 10 dhe “atëherë” në vargun 12 “pa dyshim që i referohet kohës së kthimit të Krishtit. Pikëpamja që ato përshkruajnë pikën në të cilën kanoni i Besëlidhjes së Re përmbyllet, nuk mund të bëhet e besueshme nga ana ekzegjetike.”[118]34
Dr. D. Martyn Lloyd-Jones vëren se pikëpamja që e bën “kur të vijë përsosmëria” të barabartë me kohën e plotësimit të Besëlidhjes së Re, has në një vështirësi tjetër:
Do të thotë se ti e unë që e kemi Shkrimin të hapur përpara nesh, dimë shumë më tepër sesa apostulli Pal për të vërtetën e Perëndisë ... Do të thotë se ne jemi tërësisht superiorë ... edhe ndaj vetë apostujve, përfshi apostullin Pal! Kjo do të thotë që ne jemi tani në një pozitë në të cilën ...“do të njohim thellë, ashtu sikurse njihemi” nga Perëndia ... në të vërtetë, ka vetëm një fjalë që e përshkruan një pikëpamje të tillë. Ajo është: e pakuptimtë.[119]35
John Calvin, duke iu referuar “1 Korintasve” 13:8–13, thotë: “Është budallallëk që njerëzit ta zbatojnë të tërë këtë diskutim ndaj kohës së ndërmjetme.”[120]36
2. A do ta sfidonte sot mjaftueshmëria e Shkrimit vazhdimin e profecisë?
a. Autoriteti i dhuntisë së profecisë: Ata të cilët janë të një pikëpamjeje “reshtëse” argumentojnë se sapo libri i fundit i Besëlidhjes së Re u shkrua (ndoshta libri i Zbulesës diku rreth vitit 90 mbas K.), nuk do të kishte më “fjalë të Perëndisë” të folur apo të shkruar në kishë. Kjo është veçanërisht me lidhje me dhuratën e profecisë, sipas pozitës së reshtësve, për shkak se nga ajo pikë e tutje, Shkrimi qe burimi i plotësuar dhe i mjaftueshëm i fjalëve të Perëndisë për popullin e Tij. Të shtosh ndonjë fjalë tjetër nga fjalimet e vazhduara profetike do të ishte, praktikisht, qoftë t’i shtoje Shkrimit apo ta konkurroje Shkrimin. Në të dyja rastet, mjaftueshmëria e Shkrimit vetë do të sfidohej, dhe, në praktikë, autoriteti i saj i pashoq në jetën tonë, do të kompromentohej.
Tani, nëse profecia grigjore e Besëlidhjes së Re, qe si profecia e Besëlidhjes së Vjetër dhe fjalët apostolike të Besëlidhjes së Re në autoritetin e saj, atëherë ky kundërshtim reshtësish do të ishte realisht i vërtetë. Nëse profetët sot, për shembull, flasin fjalë që ne e dinim se ishin fjalët e Perëndisë Vetë, atëherë këto fjalë do të ishin të barabarta me Shkrimin në autoritet dhe do të ishim të detyruar t’i shkruanim e t’ia shtonim ato Biblës kurdoherë që t’i dëgjonim. Por nëse jemi të bindur që Perëndia reshti së shkaktuari shkruarjen e Shkrimit me shkrimin e librit të Zbulesës, atëherë duhet të themi se kjo lloj e folure, duke artikuluar fjalët e Perëndisë Vetë, nuk mund të ndodhë më sot. Gjithashtu, çfarëdo pretendimi për Shkrim “të ri”, fjalë “të reja” prej Perëndisë, duhen refuzuar si të pavërteta.
Kjo pyetje është shumë e rëndësishme për shkak të pretendimin që profecia grigjore e Besëlidhjes së Re kishte autoritet të barabartë me Shkrimin është baza e argumenteve të shumë reshtësish. Megjithëkëtë duhet vërejtur që vetë joreshtësit nuk duket se e shikojnë në këtë mënyrë profecinë. Xhorxh Mellon (George Mallone) shkruan: “Me sa di unë, asnjë joreshtës në krishterimin e rrymës kryesore nuk pretendon se zbulesa sot është e barabartë me Shkrimin.”[121]37 Ndoshta do të ishte mirë për ata që argumentojnë kundër vazhdimit të profecisë sot për të dhënë një dëgjim më të simpatizuar me shkruesit karizmatikë më të përgjegjshëm, thjesht për qëllimin e të qenurit në gjendje për t’iu përgjigjur diçkaje që karizmatikët aktualisht besojnë (edhe nëse nuk është shprehur gjithnjë në një formë të saktë teologjike), në vend të reagojmë ndaj diçkaje që reshtësit thonë se karizmatikët besojnë apo që thonë se karizmatikët duhet të besojnë.
Për më tepër, përveç çështjes së praktikës së tanishme apo besimit, gjetiu unë kam argumentuar gjerësisht që profecia e zakonshme grigjore në kishat e Besëlidhjes së Re nuk e kishte autoritetin e Shkrimit.[122]38 Ajo nuk u fol me fjalë të cilat të ishin fjalët e Perëndisë Vetë, por përkundrazi thjesht fjalë njerëzore. Gjithashtu, për shkak se ka këtë autoritet më të paktë, nuk ka arsye për të menduar se nuk do të vazhdojë në kishë deri në kthimin e Krishtit. Ajo nuk e kërcënon e as konkurron autoritetin e Shkrimit por është subjekt në raport me Shkrimin si dhe me gjykimin e pjekur të grigjës.
b. Çështja e drejtimit: Një kundërshtim tjetër ngrihet nganjëherë në këtë pikë. Disa do të thoshin se edhe nëse ata të cilët e përdorin dhuntinë e profecisë sot thonë se nuk është e barabartë me Shkrimin në autoritet, në fakt ajo funksionon në jetën e tyre për të konkurruar apo madje për ta zëvendësuar Shkrimin në udhëzimet që jep në lidhje me vullnetin e Perëndisë. Kështu, profecia sot, thuhet se sfidon doktrinën e mjaftueshmërisë së Shkrimin për udhëzim në jetën tonë.
Këtu, duhet pranuar se shumë gabime janë bërë në historinë e kishës. Xhon MkArthër (John MacArthur) tregon për nga mënyra në të cilën ideja e zbulesave të mëtejshme i ka dhënë shkas shumë lëvizjeve heretike në kishë.[123]39
Por këtu, pyetja duhet të jetë: A janë keqpërdorimet të domosdoshme me qëllim funksionimin e dhuntisë së profecisë? Nëse do të argumentimin duke thënë se gabimet dhe keqpërdorimet e një dhuntie e bëjnë të pavlefshme dhuntinë vetë, atëherë do të na duhej të refuzonim edhe mësimin biblik gjithashtu (sepse shumë mësues të Biblës kanë dhënë mësim gjëra të gabuara dhe kanë filluar kulte), si dhe administrimin e kishës gjithashtu (sepse shumë drejtues kishe i kanë çuar njerëzit në rrugë të gabuar), e kështu me radhë. Keqpërdorimi i një dhuntie nuk do të thotë se ne duhet të ndalojmë përdorimin e duhur të dhuntisë, në mos tregohet se nuk mund të ketë përdorim të duhur të saj, e që gjithë përdorimi i saj është detyrimisht keqpërdorim.[124]40
Për më tepër, specifikisht në lidhje me udhëzimin, do ishte mirë që të vërenim se sa të kujdesshëm janë shumëkush në lëvizjen karizmatike rreth përdorimit të profecisë për të dhënë udhëzime specifike. Një sërë citimesh do ta ilustrojnë këtë fakt.
Michael Harper (Kisha e Anglisë):
Profecitë të cilat u tregojnë të tjerëve se çfarë duhet të bëjnë, duhet të shqyrtohen me shumë dyshim.[125]41
Dennis dhe Rita Bennett (Episkopalianë amerikanë):
Ne duhet që gjithashtu të tregojmë kujdes për profecinë personale, udhëzimore, veçanërisht jashtë shërbesës së një njeriu të pjekur dhe të nënshtruar ndaj Perëndisë. “Profecia personale” e pakufizuar luajti një rol të madh për minimin e lëvizjes së Frymës së Shenjtë që filloi në fillim të shekullit të kaluar ... Të krishterëve pa dyshim u jepen fjalë për njëri tjetrin “në Zotin”... dhe fjalë të tilla mund të jenë më rifreskueset dhe ndihmueset, por duhet të ketë një dëshmi të Frymës nga ana e personit i cili merr fjalët, dhe kujdes i skajshëm duhet të bëhet në pranimin e direktivës së supozuar apo profecisë parashikuese. Kurrë mos ndërmerr ndonjë projekt thjesht për shkak se të është thënë përmes fjalëve të presupozuara profetike apo përkthimit të gjuhëve të panjohura, apo fjalë të prezumuara mençurie apo njohurie. Kurrë mos bëj diçka thjesht për shkak se një mik vjen tek ti dhe të thotë: “Zoti më tha të të them që të bësh këtë e atë.” Nëse Zoti ka udhëzime për ty, Ai do të të japë mençuri në zemër, e në këtë rast fjalët të cilat vijnë nga një mik ... do të jetë një konfirmim për atë që Perëndia tashmë ta ka treguar. Udhëzimi që ti po merr, duhet të jetë i përputhshëm me Shkrimin....[126]42
Donald Gee (Asambletë e Perëndisë):
[Ka] probleme të rënda të cilat marrin shkas nga zakoni i dhënies dhe marrjes së “mesazheve” vetjake të udhëzimit përmes dhuratave të Frymës ... Bibla lë vend për një drejtim të tillë nga Fryma e Shenjtë ... por kjo duhet mbajtur në proporcion. Një shqyrtim i Shkrimit do të na tregojë se faktikisht, të krishterët e hershëm nuk dëgjuan në mënyrë të vazhdueshme zëra të tillë nga qielli. Në pjesën më të madhe të rasteve, vendimet e tyre ata i morën duke përdorur atë që ne shpesh herë e quajmë “logjika e shenjtëruar” dhe jetuan një jetë mjaft normale. Një pjesë e madhe e gabimeve tona për sa u takon dhuratave frymërore, vijnë nga rastet kur ne dëshirojmë që ajo e cila është e jashtëzakonshme apo rast përjashtimor të bëhet e shpeshtë dhe e zakonshme. Le që të tërë ata të cilët fillojnë të kenë dëshira të theksuara për “mesazhe” përmes dhuntive frymërore, të paralajmërohen nga dështimet e brezave të mëparshëm si dhe bashkëkohorë ... Shkrimet e Shenjta janë një llambë në këmbët tona për të ndriçuar rrugën tonë.[127]43
Nga ana tjetër, edhe ndër ata të pikëpamjes reshtëse shumë të Reformuar, ekziston një gatishmëri për të pranuar disa lloje “ndriçimi” të vazhduar nga Fryma e Shenjtë në jetën e besimtarëve. Për shembull, profesori i Seminarit Westminster, Richard Gaffin thotë:
Gjithashtu, shpesh herë ndodh që ajo gjë që shikohet si profeci, faktikisht është një zbatim spontan i Shkrimit i kryer nga Fryma, një kuptim pak a shumë i papritur i vlefshmërisë së atij mësimi biblik për një situatë apo problem të veçantë. Të tërë të krishterët duhet të jenë të hapur ndaj këtyre veprimeve më spontane të Frymës.[128]44
Gjithashtu Rabërt Reimëndi (Robert Reymond) e përkufizon ndriçimin si: “Fryma e Shenjtë që i aftëson të krishterët në përgjithësi që të kuptojnë, të rikujtojnë si dhe që të zbatojnë Shkrimet të cilat ata kanë studiuar.”[129]45
Por nëse këta shkrues do të lejojnë për veprimtarinë e tanishme të Frymës së Shenjtë që i mundëson të krishterëve që të “kuptojnë”, “kujtojnë”, “zbatojnë” apo “marrin vesh” mësimet e Shkrimit, atëherë, nuk duket se ka një dallim të tillë të madh në parim mes asaj që ata janë duke thënë si dhe asaj që shumëkush në lëvizjen karizmatike është duke bërë (paçka se do të ketë një dallim që ende mbetet mbi mënyrën e saktë se si funksionojnë udhëzimet. Megjithatë, kjo nuk është edhe aq shumë një dallim rreth profecisë sa ç’është më tepër për udhëzimin në përgjithësi, veçanërisht mënyra se si udhëzimet nga Shkrimi, lidhen me udhëzimit në përgjithësi, dhe veçanërisht me mënyrën se udhëzimet nga Shkrimi lidhen me udhëzimet nga këshillat, konsultimet, ndërgjegjja, rrethanat, predikimet etj.). Çështja më e rëndësishme është ajo që Gaffini dhe Reymondi e quan këtu “ndriçim,” Besëlidhja e Re duket se e quan një “zbulesë,” dhe atë që ata do ta quanin një raport i shprehur me fjalë për një ndriçim të tillë, Besëlidhja e Re duket se e quan “profeci.”
Kështu që unë pyes veten nëse mund të ketë vend për reflektime të përbashkëta teologjike në këtë fushë. Karizmatikët duhet të kuptojnë se ata të pikëpamjes reshtëse janë skeptikë për sa i takon suazës dhe frekuencës së një “ndriçimi” të tillë, nëse është apo jo e drejtë që ta quajmë profeci të Besëlidhjes së Re, nëse ka në të vërtetë vlerë për kishën, dhe nëse duhet kërkuar apo jo. Ata të pikëpamjes reshtëse duhet të kuptojnë se doktrina e tyre tejet e zhvilluar si dhe e formuluar me kujdes e mjaftueshmërisë së Shkrimit për udhëzime, nuk është e ndarë zakonisht e as është kuptuar nga një pjesë e mirë e botës ungjillore, duke përfshirë këtu ata që janë në lëvizjen karizmatike. Gjithsesi, ndoshta ideja e të Reformuarve për “ndriçimin”, lejon atë që po i ndodh profecisë sot, dhe mund të sigurojë një mënyrë kuptimi të saj e cila nuk shikohet si sfidë ndaj mjaftueshmërisë së Shkrimit.
Atëherë në çfarë përfundimi do të dalim për sa i takon marrëdhënies mes dhuratës së profecisë si dhe mjaftueshmërisë së Shkrimit? Ne duhet të themi se duhet të vlerësojmë dëshirën e atyre të pikëpamjes reshtëse për të mbrojtur unikalitetin e Shkrimit e që të mos lejojmë ndonjë gjë që të konkurrojë me autoritetin e Shkrimit në jetën tonë. Ne duhet që gjithashtu të jemi mirënjohës për dëshirën e atyre të pikëpamjes reshtëse që të krishterët të kuptojnë dhe ndjekin parime të shëndosha udhëzimi në jetën e tyre të përditshme, si dhe që të mos kalojnë në një fushë subjektivizmi të tepruar që nuk e ka të bashkëngjitur kontrollin prej Shkrimit. Nga ana tjetër, padyshim që ekziston rreziku që vjen nga pikëpamja reshtëse nëse këtu është e gabuar. Është pikërisht rreziku real i kundërshtimit të diçkaje që Perëndia është duke bërë në kishë sot si dhe mos-dhënia ndaj Tij e lavdisë për atë punë. Perëndia është xheloz për veprat e Tij dhe kërkon lavdi prej tyre për Veten, dhe ne duhet që në mënyrë të vazhdueshme të lutemi jo vetëm që Ai të na ruajë që të mos përkrahim gabimin, por gjithashtu që të na ruajë nga kundërshtimi i diçkaje që është në mënyrë të mirëfilltë prej Tij.
3. A u kufizuan dhuntitë mrekullibërëse tek apostujt dhe shokët e tyre? Një argument tjetër i atyre të pikëpamjes reshtëse, është që dhuntitë mrekullibërëse ishin të kufizuara tek apostujt si dhe tek bashkëpunëtorët e tyre të ngushtë. Përderisa unë e kam diskutuar këtë argument gjerësisht në kapitullin 17, nuk do ta përsëris atë diskutim këtu.[130]46
4. A shoqëruan dhuntitë mrekullibërëse vetëm dhënien e Shkrimeve të reja? Një kundërshtim tjetër është të themi se dhuntitë mrekullibërëse shoqëruan dhënien e Shkrimit, dhe përderisa sot nuk është dhënë Shkrim i ri, ne nuk kemi përse të presim mrekulli të reja.
Por si përgjigje ndaj kësaj, duhet thënë se ky nuk është qëllimi i vetëm për dhuntitë mrekullibërëse. Siç vërejtëm në kapitullin 17, në Shkrim, mrekullitë u kanë shërbyer një sërë qëllimesh të tjera: (1) ato kanë autentikuar mesazhin e ungjillit përgjatë gjithë epokës së kishës; (2) ato kanë ndihmuar njerëzit në nevojë, dhe për rrjedhojë kanë demonstruar mëshirën dhe dashurinë e Perëndisë; (3) ato pajisin njerëzit për shërbesë; dhe (4) ato përlëvdojnë Perëndinë.[131]47
Ne duhet që gjithashtu të vërejmë se jo të tëra mrekullitë shoqërojnë dhënien e Shkrimit shtesë. Për shembull, shërbesat e Elijës dhe Elizeut u karakterizuan nga një sërë mrekullish në Besëlidhjen e Vjetër, por ata nuk shkruan libra apo ndonjë seksion të Biblës. Në Besëlidhjen e Re, pati shumë mrekulli të kryera të cilat nuk u shoqëruan me dhënie Shkrimesh. Si Stefani ashtu edhe Filipi në librin e Veprave, kryen mrekulli por nuk shkruan Shkrime. Pati profetë të cilët nuk shkruan Shkrime në Cezare (Veprat 21:4) në Tiro (Veprat 21:9–11) në Romë (Rom. 12:6) në Thesalonik (1 Thes. 5:20–21) dhe në Efes (Efe. 4:11) si dhe komuniteteve të cilave iu shkrua “1 Gjonit” (1 Gjonit 4:1–6). Me sa duket pati shumë mrekulli në kishat e Galacisë (Gal. 3:5). Pati shumë mrekulli të ndryshme të cilat ndodhën në Korint (1 Kor. 12:8–10), por tek “1 Korintasve” 14:36 Pali mohon që ndonjë Shkrim të ketë dalë nga kisha e Korintit.[132]48 Edhe Jakobi pret që shërimi do të ndodhë nga duart e pleqve në të tëra kishat të cilave ai u shkruan (shiko “Jakobi” 5:14–16).
5. A është një fakt historik që dhuntitë mrekulli-bërëse reshtën që herët në historinë e kishës? Disa prej atyre të pikëpamjes reshtëse kanë thënë se dhuntitë mrekullibërëse në fakt reshtën me vdekjen e apostujve, për shkak se qëllimi i mrekullive ishte që të bënin autentikimin e apostujve. Për këtë arsye, është thënë që sot nuk duhet të ketë dhunti mrekullibërëse. B.B. Warfield e diskutoi këtë gjerësisht në librin e tij Mrekulli të Rreme (Counterfeit Miracles).[133]49
Si përgjigje, duhet thënë se pari se premisa e sapo nisur është shumë e dyshimtë po të merret parasysh baza historike. Ka prova gjithnjë e më të shumta historike[134]50 që tregojnë se dhuntitë mrekulli-bërëse në një shkallë më të madhe apo më të vogël po ndodhnin përgjatë gjithë historisë së kishës, edhe atëherë kur pretendimet e ekzagjeruara apo dukshëm të paqena nuk janë marrë parasysh. Shërimet si dhe llojet e tjera të përgjigjeve përmes mrekullive ndaj lutjeve janë dokumentuar shpesh herë. Gjithashtu, përgjatë gjithë historisë së kishës së hershme, pati njerëz të cilët pretendonin se ishin profetë. Problemi ishte që shpesh herë ata e keqkuptuan dhuntinë e tyre, apo të tjerët e keqkuptuan atë, kështu që fjalët e tyre u trajtuan (gabimisht) si fjalët aktuale të Perëndisë. Nganjëherë ato toleroheshin dhe nganjëherë ata përbënin një kërcënim të madh për drejtues të caktuar të kishës, kështu që ata më pas krijonin grupe devijuese, fatkeqësisht, duke mos qenë më nën kufizimin dhe vlerësimin e autoritetit të kishave të pranuara. Atëherë, edhe të tjerë mund t’u jenë dhënë “zbulesa” të cilat ata më pas nuk i shprehën apo thjesht i përfshinë pa koment në një lutje, apo në një predikim të fjalëve nxitëse, apo në shkrimin e një himni apo literaturës devocionale.[135]51
Duhet të jetë gjithashtu e qartë se kur Pali tha: “Kur të vijë përsosmëria, atëherë ajo që është e pjesshme do të shuhet” (1 Kor. 13:10), ai nuk po thoshte ndonjë gjë rreth shpeshtësisë relative të dhuntive mrekulli-bërëse në historinë e kishës. Kjo do të qe subjekt ndryshimesh të shumta në varësi të pjekurisë frymërore si dhe vitalitetit të kishës nëpër periudha të ndryshme, në masën në të cilën këto dhunti u kërkuan si bekim apo u refuzuan si një herezi, frekuenca me të cilën takimet e kishës normalisht siguruan terrenin për ushtrimin e këtyre dhuntive, në shkallën në të cilën natyra e këtyre dhuntive u kuptua me saktësi, dhe përmbi të gjitha këto, vepra sovrane e Frymës së Shenjtë në shpërndarjen e dhuntive ndaj kishës.
Sidoqoftë, ajo gjë për të cilën Pali po flet, është shfuqizimi tërësor dhe përfundimtar i këtyre dhuntive, që duhet të shkaktohet nga iniciativa hyjnore me kthimin e Krishtit. Gjithashtu ai është duke thënë se ai mendon se deri në kohën e kthimit të Krishtit, këto dhunti të paktën deri në një farë mase do të mbeten të disponueshme për t’u përdorur, dhe Fryma e Shenjtë do të vazhdojë t’i shpërndajë tek njerëzit. Kalvini vëren bollëkun e dhuntive frymërore në kohën e Pali dhe pastaj komenton (tek 1 Kor. 14:32):
Sot ne shikojmë burimet tona të pakta, faktikisht varfërinë tonë, por kjo padyshim është ndëshkimi që ne meritojmë si shpërblim i mosmirënjohjes tonë. Kjo sepse pasuritë e Perëndisë nuk shterojnë, e as bujaria e Tij nuk është mpakur, por ne nuk jemi të denjë për bujarinë e Tij e as të aftë që të marrim të tëra ato që Ai na jep me bujari.[136]52
6. A janë dhuntitë mrekullibërëse sot të njëjtat me dhuntitë mrekullibërëse në Shkrim? Megjithatë, një kundërshtim tjetër për vazhdimin e mrekullive sot është si të thuash se mrekullitë e supozuara të sotme nuk janë si mrekullitë në Shkrim sepse ato janë shumë më të dobëta dhe shpesh janë vetëm pjesërisht efikase. Si përgjigje ndaj këtij kundërshtimi, ne duhet të pyesim nëse ka vërtetë rëndësi nëse mrekullitë sot janë ekzaktësisht po aq të fuqishme sa edhe ato që ndodhën në kohën e Besëlidhjes së Re. Një gjë që mund të thuhet është që ne kemi shumë pak informacion për llojin e mrekullive që u kryen nga të krishterët e zakonshëm në grigja të ndryshme, si për shembull ajo e të krishterëve në Korint apo në kishat në Galaci. Për më tepër, paçka se mrekulli mbresëlënëse të bëra prej Jezusit janë dokumentuar tek ungjijtë, kur Jezusi shëroi “çdo sëmundje e çdo lëngatë” (Mat. 9:35) kjo duhet të ketë përfshirë shumëkënd me sëmundje më pak të rënda. Ne duhet që gjithashtu të pyesim se cila është dobia e pritshme për kundërshtimin që mrekullitë sot nuk janë aq të fuqishme sa ato të Shkrimit. Nëse sot ka vetëm treqind vetë që janë kthyer në besim një takim ungjillëzues e jo tremijë vetë të kthyer si në ditën e Rrëshajës (Veprat 2:41), a duhet të themi se folësi nuk e ka me të vërtetë dhuntinë e ungjillëzimit, përderisa dhuntia nuk operoi aq fuqishëm sa ç’funksionoi në rastin e apostujve? Ose nëse vetëm 30 përqind e njerëzve për të cilët lutemi për sëmundjet fizike shërohen e jo 100 përqind e rasteve siç ndodhi në jetën e Jezusit apo të apostujve, a duhet të themi se kjo nuk është dhuntia e shërimit e treguar në Besëlidhjen e Re?[137]53 Ne duhet të mos harrojmë se dhuntitë mund të variojnë në forcë dhe se asnjë dhunti nuk është e përsosur në këtë epokë. Por, a do të thotë kjo se ne duhet të reshtim së përdoruri krejtësisht këto dhunti, apo t’i kundërshtojmë ato kur i shikojmë të funksionojnë me një farë efektiviteti? A nuk do ta lavdërojmë Perëndinë nëse 300 janë kthyer në besim e jo tre mijë, apo nëse 30 përqind janë shëruar dhe jo 100 përqind e atyre për të cilët ne lutemi? A nuk është duke u bërë puna e Zotit? Nëse sasia nuk është aq e mirë sa në kohën e Besëlidhjes së Re, atëherë ne mund t’i kërkojmë Zotit për më shumë hir dhe mëshirë, por nuk duket e përshtatshme që të heqësh dorë nga përdorimi i këtyre dhuntive apo të kundërshtosh ata të cilët i përdorin ato.
7. Është e rrezikshme për një kishë që të lejojë mundësinë e dhuntinë mrekullibërëse sot? Një kundërshtim përfundimtare nga pozita e pikëpamjes reshtëse është argumenti që një kishë e cila thekson përdorimin e dhuntive mrekullibërëse, është në rrezik të kthehet në një kishë të çekuilibruar, dhe me shumë gjasa do të shpërfillë edhe gjëra të tjera të rëndësishme si për shembull ungjillëzimin, doktrinën e shëndoshë si dhe pastërtinë morale të jetës.
Të thuash se përdorimi i dhuratave mrekulli-bërëse është “i rrezikshëm” nuk është në vetvete një kriticizëm i mjaftueshëm për shkak se disa gjëra të cilat janë të duhura, janë të rrezikshëm të paktën në disa drejtime. Puna misionare është e rrezikshme. T’i japësh një makine është e rrezikshme. Nëse ne e përkufizojmë fjalën i/e rrezikshme me kuptimin “diçka mund të shkojë jo siç duhet,” atëherë ne mund të kritikojmë gjithçka që ndokush mund të bëjë duke e quajtur të “rrezikshme,” dhe kjo thjesht kthehet në një kritikë të gjithëanshëm kur nuk ka ndonjë abuzim specifik që mund të nxirret në pah. Një qasje më e mirë në lidhje me dhuntitë frymërore, është të ngremë pyetjen: “A po përdoren ato në përputhje me Shkrimin?” dhe “A po ndërmerren hapa të mjaftueshëm për t’iu ruajtur rreziqeve të keqpërdorimit të saj?”
Sigurisht që është e vërtetë që kishat mund të humbin baraspeshimin e tyre dhe në fakt disa kështu kanë përfunduar tashmë. Por, jo të tërë do ta shkojnë në këtë drejtim, e as kanë përse ta shkojnë kështu. Për më tepër, përderisa ky argument është i bazuar tek rezultatet aktuale në jetën e një kishe, është gjithashtu me vend që të pyesim: “Cilat kisha në botë sot kanë ungjillëzimin më efikas? Cilat kanë pjesëtarët të cilët japin në mënyrë më sakrifikuese? Cilat faktikisht theksojnë më së shumti pastërtinë në jetë? Cilat kanë dashuri më të thellë për Zotin si dhe për Fjalën e Tij?” Mua më duket se këtyre pyetjeve është e vështirë t’u japësh një përgjigje të prerë, por nuk mendoj se mund të themi me siguri se kishat në lëvizjet karizmatike dhe Pentekostale përgjithësisht janë më të dobëta në këto fusha sesa kisha të tjera ungjillore. Faktikisht, në disa raste, ato mund të jenë më të fortë në këto fusha. Çështja është thjesht që cilido argument sipas të cilit kishat të cilat theksojnë dhuntitë mrekullibërëse do të bëhen të çekuilibruara thjesht nuk është vërtetuar në praktikën aktuale.
8. Një shënim përfundimtar: Reshtësit dhe karizmatikët kanë nevojë për njëri tjetrin. Së fundi, mund të thuhet se ata të cilët janë në kampin karizmatik dhe pentekostal, si dhe ata të cilët janë në kampin e reshtësve (kryesisht të Reformuarit si dhe të krishterët dispensacionalë) me të vërtetë që kanë nevojë për njëri tjetrin, dhe ata do të bënin mirë që të vlerësonin më shumë njëri tjetrin. E para ka prirjen që të ketë më shumë përvojë praktike në përdorimin e dhuntive frymërore si dhe në vitalitetin në adhurimin prej të cilit ata të pikëpamjes reshtëse mund të përfitojnë nëse do kenë qenë të gatshëm për të mësuar. Nga ana tjetër, të Reformuarit si dhe grupet dispensacionale, tradicionalisht kanë qenë shumë të forta në kuptimin e doktrinës së krishterë si dhe në kuptimin e thellë si dhe të saktë të mësimeve të Shkrimit. Grupet karizmatike dhe pentakostale mund të mësonin shumë prej tyre po të donin, por padyshim që nuk është e dobishme për kishën në tërësi të të dyja anëve të çështjes, po të mendojnë se ata nuk mund të mësojnë asgjë nga njëri tjetri ose se nuk mund të përfitojnë nga bashkësia me njëri-tjetrin.
PYETJE PËR ZBATIM VETJAK
1. Përpara se të lexonit këtë kapitull çfarë dhuntie apo dhuntishë frymërore mendoje se kishe? A ka ndryshuar mënyra se si ti e kupton dhuntinë (dhuntitë) e tua pas studimit të këtij kapitulli? Nëse po, në ç’drejtim?
2. Shpjego se si secila prej dhuntive frymërore që ti e kupton se ke është më e madhe se ajo që pjesa më e madhe e besimtarëve të besëlidhjes së vjetër ka njohur. Shpjego se si çdo dhunti është një parashijim i një farë njohurie apo aftësie që do të kesh pasi Krishti të kthehet.
3. Çfarë mund të bësh për të ndezur apo për të forcuar këto dhunti frymërore brenda teje të cilat kanë nevojë për t’u forcuar? A ka ndonjë dhunti që të është dhënë por që e ke lënë pas dore? Për ç’arsye mendon se e ke lënë pas dore? Çfarë mund të bëhet për t’i ndezur apo rindezur ato?
4. Ndërkohë që mendon për kishën tënde, cilat dhunti frymërore mendon se po funksionojnë më me efikasitet në kohën e tashme? Cilat janë ato që nevojiten më shumë në kishën tënde? A ka ndonjë gjë që mund të bësh për t’i përmbushur ato nevoja?
5. Çfarë mendon se mund të bëhet për t’i ndihmuar kishat që të shmangin krijimin e polemikave e madje edhe ndasive për sa i takon çështjes së dhuntive frymërore? A ka tensione në kishën tënde në lidhje me këto pyetje sot? Nëse po, çfarë mund të bësh për t’i lehtësuar këto tensione?
6. A mendon se disa prej dhuntive frymërore të përmendura në Besëlidhjen e Re kanë reshtur që herët në historinë e kishës, e se nuk vlejnë më për sot? A ka ndryshuar mendimi yt për këtë çështje si rezultat i leximit të këtij kapitulli?
7. Sipas pikëpamjes tënde, a do të ishte kisha më e shëndetshme apo më e unifikuar nëse ajo përqendrohet në disa dhunti dhe nëse do t’i përdorte ato me kujdes e siç duhet, apo nëse inkurajoi një larmi të dhuntive të ndryshme si dhe nëse do t’i lejonte ato që të përdoren shpesh herë nga njerëz të ndryshëm? Po qe se kësaj i je përgjigjur me opsionin e dytë, çfarë gjërash mund të bëjë kisha jote për të përfshirë një larmi më të madhe si dhe një shpërndarje në përdorimin e dhuntive frymërore? Cilat janë disa prej rreziqeve të cilat mund të shoqërojnë një përdorim kaq të përhapur, dhe si mund të mbrohen ato?
TERMA TË VEÇANTË
Shiko listën në fund të kapitullit tjetër.
BIBLIOGRAFI
Shiko listën në fund të kapitullit tjetër.
PASAZH NGA SHKRIMI PËR T’U MËSUAR PËRMENDËSH
“1 Pjetrit” 4:10–11: Gjithsecili le ta vërë në shërbim të tjetrit dhuntinë që ka marrë, si administratorë të mirë të hirit të shumëfarshëm të Perëndisë. Nëse dikush flet, le ta bëjë si thëniet e Perëndisë; kush bën një shërbim, le ta bëjë në forcën që i jep Perëndia, që në gjithçka të përlëvdohet Perëndia nëpërmjet Jezu Krishtit, të cilit i takon lavdia dhe pushteti në jetë të jetëve. Amen.
HIMN
“EJA O MBRET I PLOTFUQISHËM (COME, THOU ALMIGHTY KING)”
Ky është një himn trinitarian në të cilin vargu i parë i drejtohet Perëndisë Atë, i dyti Perëndisë Bir, dhe i tregoi Perëndisë Frymë i Shenjtë. Vargu i tretë është një kërkesë që Fryma e Shenjtë të vijë e të sundojë në zemrat tona, e të jetë gjithnjë i pranishëm ndër ne e të banojë ndër ne si “Fryma e fuqisë.” Vargu i fundit është një himn lavdërimi ndaj Perëndisë “Një në Treshi i madh.” Në mes të një diskutimi të gjatë mbi dhuntitë frymërore, do të ishte mirë ta rifokusojmë vëmendjen tonë tek Perëndia Vetë, i Cili është dhënësi i të tëra dhuratave të mira dhe lavdia e të Cilit është qëllimi i përdorimit të çdo dhurate.
Eja o Mbret i plotfuqishëm, na ndihmo emrin Tënd të këndojmë,
Të të lavdërojmë na ndihmo:
Atë, i gjithëlavdishëm, fitimtar mbi gjithçka,
Eja dhe o i Lashti i Ditëve mbi ne mbretëro.
Eja o Fjala e mishëruar, ngjish shpatën Tënde të fuqishme,
Lutjen tonë dëgjo:
Eja dhe popullin tënd beko, dhe jepi Fjalës Tënde sukses;
Frymë shenjtërie, mbi ne qëndro.
Eja, Ngushëllues i shenjtë, dëshminë Tënde të shenjtë jep
Në këtë orë të lumturisë:
Ti që i plotfuqishëm je, tani mbretëro në çdo zemër,
Dhe kurrë mos u largo prej nesh, Frymë e fuqisë.
Të madhit Një në Tre, lavdërime të përhershme i qofshin,
Tani e përgjithmonë
Madhështinë e Tij sovrane shikofshim në lavdi,
Dhe në amshim ta duam e ta admirojmë.
Autori: anonim., 1757